پیاده‏راه، فضای عمومی شهری

تحقیقات مختلف نشان مى دهد که 4 کیفیت کلیدى براى یک محیط با کیفیت بالا نیاز است:

دسترسى و ارتباطات ( راحت براى استفاده، آسانى رسیدن و حرکت در آن)

فعالیت ها ( فراهم کردن دلیلى براى حضور در آن، حیاتى و واحد و یکتا )

راحت و تصویر ذهنى ( امن و پاکیزه، سبز و جذاب )

- معاشرت پذیر ( پرورش روابط همسایگى، دوستى، روابط متقابل، تنوع و…) ( carmona,20008:12).

چهار مؤلفه قابلیت پیاده‏روی (مطلوبیت و مطبوعیت، ایمنی و امنیت، آسایش و راحتی و تسهیلات و دسترسی)

مؤلفه‏هایی نظیر مطبوعیت و مطلوبیت، آسایش و راحتی، ایمنی و امنیت و تسهیلات و دسترسی عابر پیاده مطبوعیت و مطلوبیت در اینجا منظور از مطلوبیت، جذابیت، دلپذیری و شاداب بودن فضا به منظور انجام فعالیت های تفریحی و ورزشی از جمله پیاده‏روی است.

دسترسی: دسترسی معیاری است که آسایش شهروندان در رسیدن به مکان مورد نظر را تامین می­نماید(چپ‏من، 1386: 156).

ایمنی: منظور از ایمنی مراقبت و رسیدگی سریع به مکان های مورد نظر و کاربران آن در برابر خطرات احتمالی است (پور محمدی،94:1385).

آسایش و راحتی: در مبحث فعلی توجه به مولفه‏هایی از قبیل پیوستگی و هموار بودن سطوح، وجود مکان های مکث و استراحت، اختصاص عرض کافی به معابر پیاده و در نظر گرفتن تمهیداتی برای پناه گرفتن از آفتاب و باران موجب آسایش و راحتی شهروندان هنگام فعالیت های پیاده‏روی می‏گردد. آسایش (واکنش عاطفی مثبت به محیط خارجی، محیط پیاده‏روی و نسبت به موقعیت است که شامل واکنش‏های فیزیولوژیکی، فیزیکی، اجتماعی و روانی است).

2-9-2- نیازهای اصلی پیاده‏ها

برنامه‏ ریزی، طراحی و نگهداری مسیرهای پیاده باید با توجه به پنج عامل زیر انجام گیرد:

- پیوستگی

-  کوتاهی

- زیبایی و امنیت

- ایمنی

- راحتی (وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری،1375 ).

سرزندگی: شاید بتوان تنوع و فعالیت‏پذیری را به عنوان دو مؤلفه تأثیرگذار در سرزندگی فضاهای شهری دانست. یکی از راه‏های رسیدن به تنوع، به کار گرفتن نمادهای شهری‏اند که بر گرفته از کالبد موجود و ارزشهای بافت تعریف می‏گردند، که به خوانایی مسیر افزوده و آن را به نماد تبدیل می‏کند. از دیگر عوامل سرزندگی و تنوع پیاده‏راها، ایجاد کاربر یهای متنوع و متناسب با هر سکانس پیاده‏راه‏، استقرار کاربر یهای خدماتی که تداوم حضور شهروند را در پی دارد و همچنین استقرار کاربری های اوقا ت فراغت ، تنوع مبلمان در طول مسیر و هماهنگی روشنایی مسیر بدنه‏ها و تأ کید روشنایی روی عناصر و بناهای شاخص می‏باشد (پاکزاد،1386). از آنجایی که فعالیت‏ها و کنش‏های متفاوت به راحتی براساس نیاز، زمان و …تغییر می‏کنند، در طراحی پیاده بایستی از انعطاف مناسب برخوردار باشند. گوناگونی(تنوع) تجربه فضا دلالت بر ویژگی‏های محیطی مکا هایی می‏کند که واجد فرمها، استفاده‏ها و معانی گوناگون باشند؛ کاربری های متنوع جاذب با تأمین و تولید جریانهای حرکت پیاده، در فضای پیاده‏راه این کیفیت را فراهم می‏آورند)بنتلی و همکاران،1382). در این راستا، فعالیت‏های اختیاری و تفریحی، بخش قابل توجهی از فعالیت‏های اجتماعی را باید در پیاده‏راها دربرگیرند که در شکل‏گیری این مفهوم در این فضا بایستی دقت لازم به عمل آید.

Pedestrian Way, Public Urban Space