جنبش پیاده‏راه‏سازی

جنبش پیاده راه سازی در یک دوره گذار از چند شهر محدود در اروپا به سراسر اروپا، سپس آمریکا و در مراحل بعدی به همه دنیا انتشار پیدا کرد و از مطلوبیت ویژه ای در سراسر دنیا برخوردار شد. در چند دهه‏ی گذشته، جنبش پیاده‏راه‏سازی به عنوان سیاستی نوین برای کاهش اثرات خودروها در مراکز شهری و افزایش زیست پذیری آن در سراسر شهرهای جهان تسلی یافته و از بوگوتا گرفته تا بنگلادش، رنسانسی در بازآفرینی مراکز شهری خلق کرده است. مفهوم امروزی پیاده‏راه‏سازی پیدایش خود را مدیون تحقیقات دهه های 1960 و 1970 بود که هزینه‏ های اجتماعی و زیست محیطی مهارناشدنی خودروها مشخص گردید. از این دوران به بعد بود که نیرومندترین و اثرگذارترین جنبش های طراحی مجدد خیابان شکل گرفت جنبشی که محیط عمومی بسیاری از شهرها را تغییر داده است . پیاده‏راه‏سازی یکی از سیاست های محدودیت ترافیک می باشد که به دنبال کاهش اثرات زیان بار زیست‏محیطی در نتیجه ی خودرو-محوری، افزایش ایمنی افراد پیاده، پس گرفتن فضاها برای فعالیت های پیاده و بدون ترافیک و اساساً بهبود محیط شهری به عنوان مکانی برای زندگی است.(Brambilla & Longo, 1977)

2-24-1- جنبش پیاده محوری در قرن بیست و یکم

از اواخر دهه 1960 و در نتیجه اوج گیری و حاد شدن مشکلات شهری، واکنش های گسترده ای علیه سلطه حرکت سواره و کاهش تحرکات پیاده به ویژه در کشورهای غربی به وجود آمد. در همین راستا جنبش پیاده مدار کردن 5 یا پیاده گستری که هدف آن بازیابی و توسعه فضاهای پیاده در سطح شهرها و به رسمیت شناختن و اولویت قائل شدن برای عابران پیاده به عنوان عناصر درجه اول شهری و نه یک مانع جهت وسایل نقلیه مزاحم، به یکی از محورهای برنامه‏ ریزی و طراحی شهری بدل گردیده است. به ویژه با آغاز هزاره سوم، ضرورت رویکرد مجدد به حرکت پیاده به عنوان سالم ترین، اقتصادی ترین و پویاترین روش جابجایی و حمل و نقل شهری، مورد توجه جدی کارشناسان و مدیران امور شهری قرار گرفته آنچنان که بسیاری از مدیران شهری، عابر مداری را سرلوحه برنامه های کاری خود قرار داده و همایش ها و گردهمایی های گوناگونی در سطح جهان به منظور تبیین اهمیت این موضوع و تبادل نظر در این زمینه برگزار گردیده است.

2-24-2- شهرسازی نوین

در شهرسازی نوین، خانه سازی، محل های کار،مغازه ها، مناطق تفریحی، مدارس و پارک ها و امکانات شهری ضروری برای زندگی روزمره ساکنین،همه در فاصله ای مناسب از یکدیگر برای پیاده‏روی قرار می‏گیرند و استفاده بیشتر قطارها و خطوط آهن سبک را به جای جاده ها و اتوبان ها،پیشنهاد می گردد. درواقع شهرسازی نوین ، مهمترین جنبش برنامه ریزی و طراحی سده حاضر است و هدف آن ساخت آینده ای بهتر برای همه انسانهاست.به بیان دیگر،شهرسازی نوین یک جنبش جهانی برای اصلاح طرح محیط های ساخته شده است و به دنبال بهبود کیفیت زندگی و استانداردهای زندگی توسط ساخت محیط های مطلوب تر است.

2-24-3- نظریه راپاپورت

بر اساس نظریه راپاپورت حرکت و رفتار عابر پیاده و میزان ترجیحات او برای استفاده از فضاهای پیاده مدار، به طور کلی متاثر از دوپارامتر فیزیکی و فرهنگی- اجتماعی است. عواملی نظیر ایمنی، امنیت، راحتی، زمان و مکان و شرایط  جوی، کیفیت محیط حرکت، زیبایی و جذابیت مسیر در میزان ترجیحات عابر برای استفاده از فضاها تاثیر گذار است و از مهمترین عوامل تاثیر گذار می‏توان به پیوستگی مسیر پیاده، کوتاهی و جذابیت مسیر، زیبایی و امنیت، ایمنی، راحتی اشاره کرد.

2-24-4- دیدگاه دن بوردن در رابطه با شاخص های پیاده راه

دن بوردن در یکی از جامع ترین تعاریفی که برای محیط های پیاده مطرح شده است، آن را این گونه تعریف می کند: «محیط پیاده، اجتماعی است که دارای این ویژگی باشد: طراحی شده برای مردم، دارا بودن مقیاس انسانی، تأکید بر عدم استفاده از خودرو، افزایش ایمنی و امنیت، متعادل، مختلط، سرزنده، موفق، سالم، لذت بخش، تأمین کننده حرکت دوچرخه و سواره (محمدی و همکاران، 1392: 9-1).

new urbanism

Amos Rapoport

Dan Borden