ارزیابی چرخه عمر

هنگام بررسی اثرات زیست محیطی محصولات بررسی مراحل طراحی و تولید محصول به تنهایی کافی نمی باشد و می بایست از مر حله ماده خام تا پایان عمر مصرف محصول را بررسی کرد این رویکرد در واقع ارزاریابی دوره عمر محصول می باشد. ارزیابی چرخه عمر، فرایند ارزیابی تاثیراتی می باشد که محصول در طول چرخه عمرش بر روی محیط زیست می گذارد. این ارزیابی شامل کل دوره عمر محصول، فرایند ها و فعالیت ها ( استخراج وآماده سازی ماده خام، ساخت و تولید، حمل و نقل و توزیع، استفاده مجدد و نگهداری، بازیافت و دفع نهایی مواد) می باشد (فراهانی و همکاران، 2009).

چهار روش اصلی ارزیابی چرخه زندگی برای شرایط مختلف به شرح زیر وجود دارد:

1- از گهواره تا گور: متداول ترین روش ارزیابی چرخه عمر است و در تحلیل نوع مواد مورد استفاده در ساخت یک محصول بکار می رود. این تحلیل کل دوره عمر محصول را پوشش می دهد.

2- از منبع تا چرخ : کارایی سیستم حمل و نقل جاده ای از نظر میزان مصرف سوخت را مشخص می کند.

3- از گهواره تا ورود: ارزیابی چرخه محصول تا زمانی که به مشتری تحویل شود را در نظر            می گیرد.

4- از گهواره تا گهواره: که یک تفکر جدید در ارزیابی چرخه عمر است در این روش محل نابودی یک محصول به محل تولد محصول دیگری تبدیل می شود. به عنوان مثال بسیاری از شرکت های بازیافت از کاغذ با کیفیت بالا جهت تولید کاغذ های روزنامه ها و مقوای نازک با کیفیت پایین تر استفاده می کنند. (فراهانی و همکاران، 2009).

2-9-4- تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر استراتژی های صنعت

تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر صنعت قابل توجه است، زیرا که در آن سیستم خرید سبز به منظور کنترل تامین کنندگان، مخصوصاً برای تولید طرح اصلی(ODM)، پایه ریزی می شود به نحوی که استانداردهای حامی محیط زیست برای محصولات رعایت می گردد. برای مثال به خاطر رعایت استانداردهای ELV، شرکت های اتومبیل سازی با هم دیگر همکاری کردند و سیستم بین المللی اطلاعات مواد (IDMS) را ایجاد کردند که تضمین می کرد که مواد استفاده شده توسط تولید تجهیزات اصلی (OEM) و تامین کنندگان آنها بر اساس استانداردهای بین المللی بوده است.

توضیحات و تفسیراتی در مورد اینکه چرا شرکت ها باید در فعالیت های مدیریت زنجیره تامین سبز شرکت کنند، وجود دارد. صادرات محصولات یا تامین مشتریان خارجی نیازمند این است که بنگاه ها بر «موانع سبز» فائق آیند، و توانایی رقابتی بین المللی خود را افزایش دهند. برای مثال IBM و Xerox از تامین کنندگان چینی خود خواسته اند که با استاندارد ISO14001 (سیستم های مدیریتی زیست محیطی) خود را توسعه دهند و فورد، تویوتا و جنرال موتورز از تامین کنندگان خود گواهینامه ISO14001 می خواهند.

      [1] Cradle-to-Grave

      [2] Weel-to-Wheel

      [3] Cradle-to-Gate

      [4] Cradle-to-Cradle

      [5] Orginal Design Manufacturing

      [6] International Material Data System

      [7] Orginal Equipment Manufacturing

تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر استراتژی های صنعت

تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر صنعت قابل توجه است، زیرا که در آن سیستم خرید سبز به منظور کنترل تامین کنندگان، مخصوصاً برای تولید طرح اصلی(ODM)، پایه ریزی می شود به نحوی که استانداردهای حامی محیط زیست برای محصولات رعایت می گردد. برای مثال به خاطر رعایت استانداردهای ELV، شرکت های اتومبیل سازی با هم دیگر همکاری کردند و سیستم بین المللی اطلاعات مواد (IDMS) را ایجاد کردند که تضمین می کرد که مواد استفاده شده توسط تولید تجهیزات اصلی (OEM) و تامین کنندگان آنها بر اساس استانداردهای بین المللی بوده است.

توضیحات و تفسیراتی در مورد اینکه چرا شرکت ها باید در فعالیت های مدیریت زنجیره تامین سبز شرکت کنند، وجود دارد. صادرات محصولات یا تامین مشتریان خارجی نیازمند این است که بنگاه ها بر «موانع سبز» فائق آیند، و توانایی رقابتی بین المللی خود را افزایش دهند. برای مثال IBM و Xerox از تامین کنندگان چینی خود خواسته اند که با استاندارد ISO14001 (سیستم های مدیریتی زیست محیطی) خود را توسعه دهند و فورد، تویوتا و جنرال موتورز از تامین کنندگان خود گواهینامه ISO14001 می خواهند.

در صنایع الکترونیک و الکتریک، تامین کنندگان از روش ها و مستندات خرید سبز به منزله کنترل مصرف مواد خطرناک استفاده می کنند. هر چند، مدیریت زنجیره تامین سبز هدفِ تامین    نیازمندی های سبز برای ODM ها در طول یک مدیریت زنجیره تامین کامل را دنبال می کند. یکی از معروف تریم مثال ها که می تواند به نوعی مرجعی برای این گفتار باشد، پدیده SONY است که در آن به خاطر فلز ممنوعه کادیوم (Cd) موجود در رابط پلی استیشن ها، اجازه ورود به بندرگاه هلند را نداشت که همین امر باعث خسران وسیعی هم در محصول و هم در اعتبار شرکت شد. در نتیجه شرکت SONY استاندارد تکنیکال SS-00259 را به منظور ملزم کردن تمامی تامین کنندگان قطعاتش به اجرای این استاندارد به خاطر تضمین اینکه دیگر هیچ ماده سمی در زنجیره تامینش ظاهر نگردد، پذیرفت (گوپتا و وانگ،1393، ص. 28).

همچنین شرکت DELL با رویکرد مدیریت زنجیره تامین سبز می تواند خروجی میزان کربن زنجیره تامینش را تخمین بزند. شرکت Dell می خواهد که همه تامین کنندگان تراز اولش استاندارد EICC را امضا کنند و این تامین کنندگان را برای پیروی از این استاندارد با دادن گواهینامه تشویق کند. EICC استانداردها و قوانینی را برای مسئولیت اجتماعی شرکت ها در زنجیره تامین صنعت الکترونیک وضع می کند. این قوانین و مقررات از بررسی و مرور استانداردهای اساسی مشتمل بر نیروی کار و کار فرما، ایمنی، مسئولیت زیست محیطی، مدیریت سیستم و اخلاق تشکیل می شود(گوپتا و وانگ،1393، ص. 28).

2-9-5- مصرف سبز

در دهه 1980 و اوایل 1990 ﺑﻴﻦ ﻣﺼﺮﻑ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺧﺮﻳـﺪ ﺁﻧﻬـﺎ ﺭﻭﻱ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ. مصرف کنندگان ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﮐﺎﻻﻫﺎ ﺗﻮﺟـﻪ کنند ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺁﻥ ﮐﺎﻻﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.

ﻣﺼﺮﻑ ﺳﺒﺰ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 1980 ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣـﺮ ﺩﺭ ﺁﻟﻤـﺎﻥ ﺷﺪﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ در ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ ۱۹۷۰ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑـﺮﺍﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧـﺪ ﺑﻮﺩ، بالغ بر 37.6 درصد بود ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1997 ﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ بود. ﻣـﺼﺮﻑ ﮐﻨﻨـﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﭘﺎﺳـﺦﮔـﻮ ﺑﻮﺩﻧـﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺳﺒﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ (شکاری، 1384).

روشن است که تغییر سلیقه مصرف کننده، عامل مهمی در فعالیت شرکت ها به نفع محیط زیست بوده است. بررسی 25000 نفر مصرف کننده در سراسر جهان در سال 1999 نشان داد، 20 در صد افراد یا از خرید محصولات خودداری کرده بودند یا آشکارا از شرکت ها به دلیل کارهای اجتماعی و زیست محیطی مشهودشان، انتقاد می کردند (الیوت و همکاران، 1388، ص. 22).

      [1] Orginal Design Manufacturing

      [2] International Material Data System

      [3] Orginal Equipment Manufacturing

      [4] Electronic Industry Code of Conduct

مزایای پیاده سازی سیستم مدیریت زنجیره تامین سبز

به  GSCM به عنوان بزرگ ترین چالش قرن 21 بنگرید، پیش بینی می شود در آینده نزدیک وجود دو کلمه «سبز» و «محیط زیست» در سیستم های مدیریت زنجیره تامین، یک عنصر رقابتی مهم به شمار می رود و کشور چین در این میان نقش عمده ای را بازی می کند(اسکات، 2000).

شاید با بحث در مورد زنجیره تامین سبز به اذهان تنها ممانعت استفاده از مواد شیمیایی سمی و خطرناک یا کاهش انتشار آلاینده ها یا ضایعات به محیط زیست خطور کند. اگرچه این موارد مهم هستند اما اهمیت و مزایای مدیریت زنجیره تامین سبز محدود به کاهش مصرف مواد سمی و خطرناک یا کاهش آلاینده های مضر نمی شود. اصول مدیریت زنجیره تامین سبز می تواند برای تمام بخش های یک سازمان به کار گرفته شود و اثرات آن می تواند در تمام زمینه های ملموس و ناملموس گسترش یابد (استیولز، 2002).

تا کنون در جهان اقدامات بسیاری در تحقیق و توسعه محصولات زیست محیطی (دوست دار طبیعت) انجام گرفته که استفاده از مواد پرخطر را محدود کرده است، و مدیریت زنجیره تامین سبز به عنوان یک استراتژی برای شرکت های پیشگام مثل Dell، HP، SONY، IBM و غیره می باشد. این پدیده بر این مفهوم دلالت دارد که شرکت ها در حال حاضر این مسئله را درک نموده اند که آگاهی محیطی می تواند یک منبع برای مزایای رقابتی آنها باشد. مدیریت زنجیره تامین سبز همچنین می تواند کارایی و همکاری را میان شرکای کاری و شرکت های رهبر افزایش دهد و به افزایش کارکرد محیطی، کاهش ضایعات و صرفه جویی در هزینه کمک کند (هو و هسو، 2010). مدیریت زنجیره تامین که تمام فعالیت های مرتبط با تبدیل جریان کالا از مرحله ماده خام تا تحویل به مصرف کنندگاه نهایی را به موازات جریان اطلاعات در سرتاسر زنجیره تامین در بر می گیرد، تاثیر مهمی بر محیط زیست دارد. پرداختن به مدیریت زنجیره تامین سبز به دلایل زیر دارای اهمیت است (چینی فروش و شیخ زاده، 1389):

• • ایجاد مطلوبیت و رضایتمندی از نظر زیست محیطی در سراسر زنجیره تامین و دستیابی به بازار جدید از طریق عرضه محصولات سازگار با محیط زیست.
  • کاهش هزینه از طریق صرفه جویی در منابع، هزینه سوخت، تعداد ساعت کارگران، حذف ضایعات و بهبود بهره وری.

• بهره مندی از مزایای رقابتی از طریق خلق ارزش برای مشتریان و رضایت مندی و وفاداری مشتریان نسبت به محصولات و نهایتاً افزایش سود آوری بنگاه.

از دیدگاه استیولز (2002) می توان مزایای انطباق با مدیریت زنجیره تامین سبز را به سه دسته مادی، غیر مادی و احساسی تقسیم کرد:

مزایای مادی: مدیریت زنجیره تامین سبز به کاهش هزینه های تامین کنندگان، تولید کنندگان و مشتریان کمک می کند و به کاهش مصرف انرژی و منابع در جامعه منجر می شود.

مزایای غیر مادی: مدیریت زنجیره تامین سبز می تواند سهولت دستیابی برای تولید کنندگان و رضایت مشتریان و ارضای بهتر نیازهای اجتماعی را موجب می شود.

مزایای احساسی: مدیریت زنجیره تامین سبز به ترغیب سهامداران و ذینفعان نسبت به محیط زیست، تصویر بهتر برای تامین کنندگان و تولید کنندگان، احساس بهتر و ارتقای کیفیت زندگی برای مشتریان و وادار کردن صنایع برای قبول مسئولیت در برابر جامعه کمک می کند.

همچنین حاجی میرزا (1390) بیان می نماید که: به منظور بدست آوردن بیشترین سود از مدیریت محیط زیست شرکت ها باید به ایجاد مجموعه ای از تمامی اعضای زنجیره تامین بپردازند. زنجیره تامین سبز به عنوان راهی است که به شرکت ها برای دست یافتن به سود بیشتر و سهم بیشتر بازار با هدف کاهش اثرات زیست محیطی و افزایش کارایی زیست محیطی کمک شایانی    می کند.

همچنین از دیگاه دوبر اسمیت (2005)، ده دلیل که شرکت ها باید رویکرد سبز و انطباق با مدیریت زنجیره تامین سبز را بپذیرند عبارتند از:

1-پایداری منابع، 2-کاهش هزینه ها، 3-افزایش بهره وری، 4-کسب مزیت رقابتی، 5-انطباق با قوانین، 6-کاهش ریسک، 7-کسب شهرت، 8-بازگست سرمایه، 9-دل گرمی کارکنان و                  10-الزامات اخلاقی

ایمانی و احمدی (1388)، در این زمینه عقیده دارند که مدیران در زنجیره تامین سبز علاوه بر حداقل سازی هزینه های معمول زنجیره تامین (هزینه سفارش، هزینه موجودی کالا و غیره)، در راستای پاسخگویی به مسئولیت اجتماعی سازمان و ارتقا بهره وری به دنبال حداقل کردن هزینه های اجتماعی هستند. تا از این طریق به خلق ارزش و ارضای نیازهای مشتریان، مخصوصاً مشتریان مطلع و حامی محیط زیست پرداخته و از اصلاح یا ایجاد تقاضای جدید، دستیابی به بخش های جدیدی از بازار و تغییرات در هزینه ها با دستیابی به شیوه های جدید تولید محصول به عنوان منابع عمده نوآوری بهره مند شوند. که این امر در نهایت مزیت رقابتی را برای سازمان به همراه خواهد داشت.

      [1] Skjoett

      [2] Stevels

      [3] Hu and Hsu

      [4] Duber-Smith

موانع پیش رو جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز

موانع اصلی پیش رو در دستیابی به مدیریت زنجیره  تامین سبز به چهار دسته: هزینه بالای اجرای اصول زیست محیطی، کمبود هشدار ها و اطلاع رسانی نسبت به مسائل زیست محیطی، موانع تکنولوژیکی و کمبود اطلاعات، دانش و آموزش در خصوص مسائل زیست محیطی تقسیم می شوند (فراهانی و همکاران، 2009).

هزینه بالا و سرمایه گذاری در زمینه مسائل زیست محیطی جزء مبانی اصلی دستیابی به برنامه های تدارکات سبز هستند. مشارکت مشتریان و تامین کنندگان در پروژه های سبز و کمک های مالی دولت در این خصوص موجب تشویق به سرمایه گذاری های سبز می شود. کمبود هشدارها و اگاهی ها در خصوص مسائل زیست محیطی  منجر به ایجاد مشکلاتی مانند عدم حمایت و مشارکت دولت در این زمینه و عدم حمایت مدیران ارشد سازمان ها می شود.  بنابراین هر شخص و مخصوصاً دولت و مشتریان نهایی نسبت به رعایت و اطلاع رسانی مسائل زیست محیطی مسئول هستند. از بین بردن موانع تکنولوژیکی با همکاری ها و مشارکت های بین سازمانی و سرمایه گذاری مشترک دولت و سازمان های مادر میسر می شود.

کمبود دانش و آموزش در زمینه محیط زیست با ایجاد پایگاه اطلاعاتی زیست محیطی، شبکه های انتقال دانش و برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان سازمان ها قابل رفع است. پورتر و لیندر نیز اشاره کرده اند که کاهش ضایعات، حفظ منابع مصرفی و بهبود بهره وری مزایای بکارگیری فعالیت های سبز هستند که می توانند مزیت رقابتی برای سازمان ایجاد کنند (فراهانی و همکاران، 2009).

موانع اصلی پیش رو جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز که در مقالات مختلف به آنها اشاره شده است، به صورت خلاصه در جدول (2-4) آمده است.

جدول2-1 موانع پیشرو جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز

      [1] Porter & Vander Linder(1995)

مؤلفه های مدیریت زنجیره تامین سبز

در این بخش سعی شده است ابعاد مدیریت زنجیره تامین سبز و مفاهیم آن که در هفت بعد مورد شناسایی قرار گرفته است بررسی شود. و در نهایت ابعاد و شاخص های شناسایی شده در انتهای همین بخش به عنوان نتیجه گیری ذکر شده است.

2-10-1- خرید سبز

در فرایند تولید و عرضه محصولات، مقادیر زیادی از مواد اولیه، ملزومات اداری و … لازم است. برای اینکه شرکت ها بتوانند محصولات سبز تولید نمایند، باید از مواد و محصولاتی استفاده نمایند که با معیارهای زیست محیطی سازگار باشد. شرکت فوجی زیراکس سیاست خرید سبز خود را در آوریل 1997 اعلام کرد (کوشیبو، 2001). این سیاست بیان می نماید که بر اساس سیاست زیست محیطی، شرکت فوجی زیراکس، برای خرید برای خرید کالاها و خدمات برای فعالیت های تجاری و دیگر احتیاجات، باید کالاها و خدماتی را که با معیارهای زیست محیطی سازگار هستند و در کارخانه های سازگار با معیارهای زیست محیطی تولید شده اند را خریداری نماید. این سیاست، خرید ملزومات و کالاهای اداری را نیز شامل می شود.

لذا سازمان ها در مذاکره با با تامین کنندگانشان (به منظور حفظ سهم بازارشان یا حتی گاه فقط برای بقا) باید به موضوعات محیطی توجه کنند (هوا، 2001). مبحث خرید سبز از اوایل دهه 90 مورد توجه قرار گرفت (جانسون، 2001).

برخی از دلایل روی آوردن شرکت ها به خرید سبز عبارتند از (هوانگ،2001):

• • پاسخ به علاقه مصرف کنندگان به محصولات سازگار با محیط زیست

• تمایز قائل شدن بین یک شرکت و محصولاتش و رقبا
• صرفه جویی در هزینه ها

بسیاری از شرکت ها اصولی را برای سازگاری بیشتر با محیط زیست به عملیات روزمره خود اضافه کرده اند. برخی دیگر اصولی را برای تامین کنندگانش تهیه کرده اند. نظیر تویوتا و نوکیا. محتوای برخی از این اصول عبارتند از (هوانگ، 2001):

• تهیه لیستی از مواد شیمیایی ای که نباید به کار برده شود.
• تهیه لیستی از محصولات مورد قبول (مورد پذیرش)
• همکاری نزدیک با تامین کنندگان برای افزایش عملکرد محیطی
• در نظر گرفتن ویژگی های چندگانه محیطی هنگام تصمیم گیری در مورد خرید

2-10-1-1- سیستم مدیریت زیست محیطی تامین کنندگان

شرکت های BMW بین سال های 1996 تا 1999 سیستم مدیریت زیست محیطی خود را بر اساس استاندارد ایزو 14001 و سیستم مدیریت زیست محیطی تمرکز کرده است. در شروع پروژه 50 تامین کننده برتر (که دارای بیشترین حجم فروش قطعه به شرکت می باشند) به یک کارگاه عملی دعوت شده و سعی شده آنها را نسبت به بکارگیری سیستم مدیریت زیست محیطی متقاعد کنند. در سال 1999 تامین کنندگان آلمانی شرکت BMW با پر کردن پرسشنامه های سازمان صنایع اتومبیل کشور آلمان با سیستم مدیریت زیست محیطی آشنا شدند. هدف این پروژه بررسی اولیه فعالیت های تامین کنندگان جهت حفاظت از محیط زیست می باشد (سارکیس،2006).

علاوه بر شرکت BMW شرکت های دیگر چون پورشه با بهره گرفتن از پرسشنامه ای مشابه، تامین کنندگان خود را با مسائل زیست محیطی آشنا کردند. در سال 2001 شرکت فورد اعلام کرد که داشتن گواهینامه ایزو 14001 از ماه جولای 2003 برای تامین کنندگان ضروری می باشد. همچنین شرکت جنرال موتورز نیز اعلام کرد که در پایان 2002 کلیه تامین کنندگان می بایست سیستم مدیریت زیست محیطی را بر اساس استاندارد ایزو 14001 را در سازمان های خود اجرایی نمایند (سارکیس،2006).

معیارهای ارزیابی تامین گنندگان می بایست به آسانی قابل اندازه گیری باشند. معیارهای ارزیابی عملکرد زیست محیطی متنوعی، که در برخی از مقالات ذکر شده اند، عبارتند از (اسروف، 2006):

• اطلاع رسانی عمومی اطلاعات زیست محیطی شرکت
• ارزیابی زیست محیطی تامین کنندگان سطح دوم
• داشتن گواهینامه ایزو 14001
• استفاده از سیستم لجستیک معکوس برای بازیافت محصولات و بسته بندی ها
• بسته بندی مطابق با قوانین زیست محیطی (استفاده از مواد بازیافتی در بسته بندی ها و حداقل کردن ضایعات بسته بندی)
• مدیریت و کنترل میزان تولید مواد خطرناک آلوده کننده هوا
• عدم استفاده از موادی که منجر به سوراخ شدن لایه ازن می شوند.

استفاده از برچسب میزان مصرف انرژی

      [1] Koshibu

      [2] Hwa

      [3] Johhanson

     [4] Huang

      [5] Sroufe