سوالات مطرح در زمینه پایداری عبارتند از:

• • نسل های آینده نیازمند چه منابعی خواخند بود؟
  • میزان مجاز آلاینده های طبیعت بدون تاثیر منفی بر نسل های آینده چه میزان است؟

• میزان بهره برداری از منابع تجدید پذیر، با اطمینان از اینکه این منابع همچنان تجدید پذیر باقی بمانند، چقدر است؟
• میزان تاثیر تکنولوژی بر استفاده منابع طبیعی، همراه با افزایش فراوانی مواد، چقدر می باشد؟
• عوامل موثر در بازار تا چه میزان بر اجرای پایداری تاثیر گذار می باشند؟
• آیا روش زندگی انسان جهت دستیابی به پایداری نیاز به تغییر دارد؟ این تغییرات چگونه باید باشد؟
• چه نوع سیاست هایی جهت دستیابی به پایداری مورد نیاز می باشند؟( لینتون، 2007)

2-6-1- اثر متقابل مدیریت زنجیره تامین و پایداری

به طور کلی زنجیره تامین زنجیره ای است که فعالیت های مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد، از مرحله تهیه مواد اولیه تا مرحله تحویل کالای نهایی به مصرف کننده را شامل می شود. بنابراین پایداری نیز کلیه موضوعات و فرآیندهای مدیریت زنجیره تامین را در بر می گیرد: طراحی محصول، ساخت و تولید محصول، گسترش محصول، پایان چرخه عمر محصول و فرایند بازیافت در انتهای چرخه عمر محصول (لینتون، 2007).

مدیریت زنجیره تامین بر یکپارچه سازی فعالیت های زنجیره تامین و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با آنها از طریق بهبود در روابط زنجیره تامین، برای دستیابی به مزیت رقابتی مشتمل می شود. بنابراین، مدیریت زنجیره تامین عبارت است از فرایند یکپارچه سازی فعالیت های زنجیره تامین و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با آن، از طریق بهبود و هماهنگ سازی فعالیت ها در زنجیره تامین تولید و عرضه محصول (اشتدلر و کیگلر، 2005).

2-6-2- توسعه پایدار

توسعه پایدار، ایده جدیدی نیست، اما تاریخی طولانی دارد. روشی که در دهه 1980 ادبیات دو علم توسعه و محیط زیست را به هم نزدیک کرد، جدید بود و ماهیت ارزشمند به هم وابسته این اهداف را مشخص نمود. در دهه 1990 مفهوم توسعه پایدار، مفاهیم توسعه مبنی بر واقعیت محیط زیست های بومی و نیازهای فقیرترین بخش های جامعه را در برگرفت که از مدل های خطی موازی توسعه اقتصاد آماری در دهه 1960 بسیار فاصله گرفته بودند (الیوت، 1388، ص. 59).

اجلاس زمین در ریودوژانیرو در سال 1992 اهمیت موضوع را پیش از پیش در سطح جهان مطرح ساخت و دستور کاری مبنی بر تلاش های جمعی همه کشورها را برای تحقق توسعه پایدار تدوین کرد (الیوت، 1388، ص. 16).

لازمه دستیابی به توسعه پایدار، درک و به کارگیری این مفهوم است که آینده ما به عنوان یک فرد از  جامعه انسانی، یک خانواده، یک جامعه، یک ملت و یک زمین در ارتباطات متقابل بین انسان و محیط زیست خلاصه شده است.

برخی تعاریف توسعه پایدار عبارتند از:

• • توسعه پایدار الگویی از تحولات اقتصادی، ساختاری و اجتماعی است که مزایای اقتصادی و دیگر مزایای اجتماعی زمان حاضر را، بدون به خطر انداختن مزایای بالقوه آینده، بهینه              می سازد (گودمن و ردکلیفت، 1992).

• • توسعه پایدار فرآیندی است که در آن خط مشی اقتصادی، مالی، انرژی، کشاورزی، صنعتی و سایر خط مشی ها به گونه ای طراحی می شوند که منجر به توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برای بشر گردند (پرونک ومهابوبل، 1992).

• در سال 1992 در کنفرانس زمین توسعه پایدار چنین تعریف شد: رفع نیازهای نسل حاضر بدون چشم پوشی از نیازهای نسل های آینده. کمسیون جهانی محیط زیست، توسعه پایدار را اینگونه تعریف کرد: “توسعه پایدار فرایند تغییری است در استفاده از منابع، هدایت سرمایه گذاری ها و جهت دهی توسعه تکنولوژی که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد” (org/wiki/Sustainable_development, 2013).
• تعریف ارائه شده توسط کمسیون برانت لند (کمسیون جهانی پایداری و توسعه) عبارتست از: “توسعه ای که نیازهای نسل امروز را بدون اینکه توانایی نسل های آتی را در برآوردن نیازهای خود به مخاطره اندازد تامین کند و اینکه توسعه پایدار رابطه متقابل انسان ها و طبیعت در سراسر جهان است” (کراج و روجر، 2008).

      [1]  Goodm

      [2]  Redclift

      [3]  Pronk

      [4]  Mahabubul

      [5]  Brundtland

      [6]  Craig

      [7]  Rogers

مدیریت زنجیره تامین پایدار

واژه ” مدیریت پایدار زنجیره تامین ” اولین بار در دهه 1980 توسط کمسیون جهانی توسعه پایدار با انتشار واژه ” استفاده پایدار” و “توسعه پایدار” مورد استفاده قرار گرفت. کمسیون جهانی توسعه پایدار با اشاره به تهدیدهای ناشی از نابودی منابع طبیعی انسان ها و حیوانات و محیط زیست واژه “توسعه پایدار” را در سال 1987 تعریف کرد. جهت دستیابی به توسعه پایدار، سازمان ها بقای خود را در مسئولیت پذیری در سه حوزه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی یافته اند. بدین منظور سازمان های موفق با اتخاذ مدل مدیریت سبز، موفقیت پایدار خود را توسعه می دهند. توسعه پایدار دارای سه جنبه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی (شکل2-3) می باشد (فراهانی و همکاران، 2009).

مسئولیت اجتماعی سازمان

اساساً یک سازمان بر حسب نیازی عمومی و اجتماعی به وجود می آید و مبنای ایجاد سازمان نیاز به تولید کالا ویا ارائه خدمت به جامعه است. بنابراین نه سازمان می تواند خود را از جامعه جدا کند و نه جامعه می تواند بدون سازمان زندگی کند و هر تصمیم و عمل سازمان به نحوی روی جامعه تاثیر می گذارد. تاثیر گذاری فوق باعث می شود که عموم جامعه، خود را در عملکرد سازمان سهیم دانسته و از سازمان مسئولیت خواسته و حسابرسی کنند.

مسئولیت های اجتماعی موجب می شود سازمان ها قوانین محیط زیست را، به عنوان الزام قانونی، بطور دقیق تر و جدی تر دنبال و کنترل کنند. با ایجاد مسئولیت های اجتماعی، سازمان ها این قوانین را  جز موارد اعتباری، ارزشی و الزامی کسب و کار خود و تامین کنندگان تلقی خواهند کرد.

با توجه به اهمیت این موضوع بنیاد مدیریت کیفیت اروپا، که وابسته به اتحادیه اروپاست، در مدل الگوی تعالی خود برای سازمان ها، مسئولیت اجتماعی شرکت ها را به عنوان یکی از ارزش های هشت گانه خود معرفی کرده است. همچنین، یکی از معیارهای نه گانه خود را برای ارزیابی شرکت ها، به این امر اختصاص داده و 8 درصد از امتیاز کل ارزیابی یک سازمان را برای این معیار در نظر گرفته است (http://www.efqm.org).

2-7-1- تعریف مسئولیت اجتماعی

مسئولیت اجتماعی به طور اعم، به فعالیت هایی گفته می شود که صاحبان سرمایه و بنگاه های اقتصادی به صورت داوطلبانه، به عنوان یک عضو موثر و مفید در جامعه، انجام می دهند.

می توان مسئولیت اجتماعی سازمان ها را چنین تعریف کرد:

مسئولیت های اجتماعی سازمان ها عبارت است از الزام به پاسخگویی و برآورده کردن انتظارات گروه های ذینفع خارجی اعم از مشتریان، تامین کنندگان، توزیع کنندگان، حافظان محیط زیست و کارمندان سازمان با حفظ منافع گروه های ذینفع داخلی اعم از مالکان یا سهامداران و کارکنان سازمان.

گروه های ذینفع سازمان ها عبارتند از: مالکان یا سهامداران، مدیران، کارکنان، مشتریان یا مصرف کنندگان، تامین کنندگان، توزیع کنندگان، سازمان های حافظ محیط زیست، مردم محل فعالیت سازمان، دولت، رقبا، بانک ها و موسسه های مالی، رسانه ها و جامعه علمی.

گریفین و بارنی مسئولیت اجتماعی را چنین تعریف می کنند: مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان بایستی در جهت حفظ و مراقبت و کمک به جامعه ای که در آن فعالیت می کند، انجام دهد (www.csriran.com, 2013).

کارول، در مطالعه ای که با عنوان “هرم مسئولیت اجتماعی بنگاه” منتشر شد برای هر سازمان چهار دسته مسئولیت اجتماعی در نظر گرفته است:

• نیازهای اقتصادی: سازمان ها موظف هستند نیازهای اقتصادی جامعه را برآورده کنند و کالا ها و خدمات مورد نیاز آن را تامین کنند و انواع گره های مردم را از فرایند کار بهره مند سازند.
• رعایت قوانین و مقررات عمومی: مانند توجه به بهداشت و ایمنی کارکنان و مصرف کنندگان و آلوده نکردن محیط زیست
• رعایت اخلاق کسب و کار: در این قلمرو اصولی چون صداقت، انصاف و احترام جا دارد.
• مسئولیت های بشر دوستانه: تعبیر دیگر کارول از این مولفه، “شهروند خوب” بودن است، یعنی مشارکت سازمان در انواع فعالیت هایی که معضلات جامعه را کاسته و کیفیت زندگانی آن را بهبود بخشد (رحمان سرشت و همکاران، 1388، ص. 98).

      [1]  Sustainable Supply Chain Management(SSCM)

      [2]  World Commission Environment Development(WCED)

      [3]Corporate Social Responsibility (CSR)

      [4]Europian Foundation for Quality Management

      [5]Girrifin & Barney

سیر تکاملی مدیریت محیط زیست

سری استاندارد های مدیریت زیست محیطی بر اساس الزام و نیاز جهانی به منظور حفظ حیات موجودات و نسل های آتی شکل گرفته و توجه جهانی را به محیط زیست طلب کرده است.

در سال1968، هیئت اعزامی کشور سوئد به سازمان ملل متحد را می توان به عنوان اولین ندای رسمی در مقام جلب توجه جهانی برای پیدا کردن راه حل مشکلات روز افزون محیط زیست بشمار آورد.

اولین کنفرانس سازمان ملل با عنوان “انسان و محیط زیست” با حضور 1200 نفر از 113 کشور در سال 1972 در شهر استکهلم برگزار شد. در پایان این کنفرانس قطعنامه ای در 26 اصل که مردم جهان را ترغیب و راهنمایی به حفظ و ارتقاء محیط زیست می کند صادر گردید. همچنین با تصویب بیانیه ای خط مشی رفتار زیست محیطی افراد و دولت ها تعیین شد (هروی، 1384).

درسال 1990 منشور “تجارت برای توسعه پایدار” توسط اتاق بازرگانی بین المللی تهیه شد. منشور تجارت برای توسعه پایدارشامل 16 اصل برای مدیریت زیست محیطی است .

درآوریل 1992 موسسه استاندارد بریتانیا دومین استاندارد سیستم های مدیریت محیط زیست را با نام  BS7550که بر اساس مدل های استاندارد مدیریت و تضمین کیفیت ایزو9000 تهیه شده بود را ارائه کرد.

در ژوئن 1992 سازمان بین المللی استاندارد ایزو شروع به فعالیت جهت تدوین استاندارد های سیستم مدیریت زیست محیطی کرد در این راستا گروهی با عنوان سیج متشکل از نمایندگان 20 کشور جهان، 11 سازمان بین المللی و بیش از 100 متخصص مدیریت در محیط زیست تشکیل شد. این گروه مسائلی مانند تشویق سازمانها برای فعالیت زیست محیطی، تقویت سازمانها جهت عملکرد زیست محیطی بهتر، بهبود مبادلات تجاری از طریق ایجاد استاندارد بین المللی و پیش بینی مشکلات استقرار سامانه سیستم مدیریت زیست محیطی را بررسی کردند. در نتیجه سازمان بین الملل استاندارد در سال 1992 کمیته فنی  TC207را جانشین گروه سیج به منظور تدوین استاندارد مدیریت زیست محیطی کرد. فعالیت کمیته  فنی ایزو منجر به انتشار استاندارد های بین المللی ایزو 14001، ایزو 14004، ایزو 14010، ایزو 14012 و ایزو 14040 گردید (شکاری، 1384).

2-8-1- معرفی استاندارد ایزو 14000

استاندارد ایزو 14000 برای کمک به سازمانها در به حداقل رساندن نارسایی ها و صدمات به محیط (مانند تغییرات آب و هوایی مضر وآلوده کردن آب و زمین) و با رعایت قوانین رسمی بین الملل در رابطه با حفظ محیط زیست می باشد. هدف کلی این استاندارد، پشتیبانی از حفاظت محیط زیست و پیشگیری از آلودگی است به طوری که با نیاز های اجتماعی، اقتصادی در تعامل باشد. این استاندارد فقط الزاماتی را بیان می دارد تا برای مقاصد گواهی کردن، ثبت کردن و یا مقاصد خود اظهاری به طور عینی برای انجام ممیزی مورد استفاده قرار گیرد (هروی، 1384).

ایزو 14001 یک استاندارد جهانی برای سیستم مدیریت محیطی است

      [1] International Chamber of Commerce

      [2] Sage

      [3] EMS (Environmental Management System)

معرفی استاندارد ایزو 14000

استاندارد ایزو 14000 برای کمک به سازمانها در به حداقل رساندن نارسایی ها و صدمات به محیط (مانند تغییرات آب و هوایی مضر وآلوده کردن آب و زمین) و با رعایت قوانین رسمی بین الملل در رابطه با حفظ محیط زیست می باشد. هدف کلی این استاندارد، پشتیبانی از حفاظت محیط زیست و پیشگیری از آلودگی است به طوری که با نیاز های اجتماعی، اقتصادی در تعامل باشد. این استاندارد فقط الزاماتی را بیان می دارد تا برای مقاصد گواهی کردن، ثبت کردن و یا مقاصد خود اظهاری به طور عینی برای انجام ممیزی مورد استفاده قرار گیرد (هروی، 1384).

ایزو 14001 یک استاندارد جهانی برای سیستم مدیریت محیطی است. الزامات مورد نظر این استاندارد اقتضا می کند که سازمان هایی که زیر پوشش این استاندارد می روند، سیاست های محیطی، تعیین زیان های وارده بر طبیعت و یا نقاطی که زیان به آن ها ممکن است وارد آید، طراحی و اجرای پروژه های محیطی برای بهبود و حفظ حیاط کره زمین، تعیین وسایل و امکانات برای رسیدن به این اهداف را انجام داده و به صورت مستمر در راستای بهبود محیط زیست بکوشند. خانواده ایزو 14000 بسیار وسیع می باشند ولی تنها به استانداردهای اصلی آنها اشاره می گردد (هروی، 1384):

• ایزو 14001: این استاندارد اصول کلی و راهنمای استفاده از ایزو 14000 رابیان می کند. این استاندارد آنقدر توانایی و انعطاف دارد که با تمام سازمان ها تولیدی تا خدماتی منطبق گردد.
• ایزو 14004: این استاندارد راهنمایی برای ایزو 14001 می باشد و در آن، شرایط و الزامات و جزئیات 14001: مورد بررسی قرارگرفته است. این راهنمایی ها برای الزامات چگونگی مدیریت محیطی و همچنین بررسی وکنترل عملیات محیطی به کار می رود.
• سری 14020: بر چسب های محیطی
• ایزو14030: به بحث در مورد بدرستی نتایج و عواقب زیست محیطی تولید محصولات می پردازد.
• ایزو14031: ارزیابی شرایط محیطی
• سری ایزو 14040: (ایزو 14040 تا 14044) ارزیابی چرخه حیات که به بحث در مورد زمینه های مدیریت محیطی می پردازد.
• ایزو14050: واژه نامه و تعاریف
• ایزو14062: به بحث در مورد ایجاد بهبود در محیط می پردازد.
• ایزو14063: این ایزو به ایزو 14020 الحاق شده است و درباره عواقب و تاثیرات محیطی می پردازد.
• ایزو 14064 شماره یک و دو سال 2006: تعاریف و راهنماهایی برای دفع گاز های گلخانه ای ارائه می دهد.
• ایزو 14064 شماره سه سال 2006: مربوط به راهنمایی هایی در زمینه ارزیابی و تشخیص اظهارنامه گازهای گلخانه ای
• ایزو19011: به تبیین قوانین ممیزی برای هردو نوع 14000و9000 می پردازد این ایزو جایگزین 14001 شده است .

پیشگیری از سرقت رایانه­ای

هر چند برخی بر این باورند که اصلاح قوانین سنتی جزایی پاسخگوی نیازها در برابر جرایم سایبری است در مقابل عده ای معتقدند دنیای مجازی دنیای جدیدی است و مجرمان سایبر از لحاظ  جرم شناسی از مجرمان دیگر متفاوتند و مجازات ها و درمان های متفاوتی را نیز نیاز دارند.

استاد گسن‌ پیشگیریی درمعنای‌ جرم‌شناسی‌ پیشگیرانه‌ را مجموعه‌ تدابیر سیاست‌ جنایی‌ به‌ استثنای‌ تدابیر معمول‌ به‌ هنگام‌ مداخله ‌نظام‌ کیفری تعریف‌ می‌کند که‌ هدف‌ انحصاری‌ یا لااقل‌ اصلی‌ آنها محدود کردن‌ امکان‌ وقوع‌ مجموعه‌ای‌ از اعمال‌ مجرمانه‌، از طریق‌غیر ممکن‌ کردن‌، دشوارتر کردن‌ یا کاهش‌ احتمال‌ آنهاست‌.[1]

4-2-1- پیشگیری غیر کیفری سرقت رایانه­ای

پیشگیری تنها به حوزه علوم جنایی محدود نمی­ شود و در هر حوزه­ای  که یک سری ناهنجارها وجود داشته باشد،  سعی می شود از طریق اتخاذ تدابیر پیشگیرانه  از قوع آنها جلوگیری  شود، چرا که این اتفاق نظر وجود دارد که «پیشگیری بهتر از درمان است».[2]

در این راستا، برای پیشگیری از سرقت رایانه­ای الگو های گوناگونی از رشته­های مختلف در حوزه علوم جنایی پیاده شده ­اند که البته هر یک بعد خاصی را مد نظر قرار داده اند و به همین خاطر با نواقصی مواجه می­باشند. اما کاملترین الگویی که تا به حال ارائه شده پیشگیری اجتماعی  و وضعی از این جرم است.[3]

4-2-1-1- پیشگیری اجتماعی[4] از سرقت رایانه­ای

پیشگیری اجتماعی شامل اقدام­هایی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم، هدفشان تاثیرگذاری بر شخصیت افراد است تا از سامان دادن فعالیت خود حول انگیزه­های بزهکارانه بپرهیزد و بیش از ارتکاب جرم صورت می­گیرد و از این طریق خلاءها و ناهنجاری های وی را بر طرف می­ کند.[5]

محور اقدامات در این نوع پیشگیری فرد است، زیرا کلیه اقدامات روی فرد یا محیط وی صورت  می­گیرد تا ریشه های سرقت را نشانه گرفته و مانع از شکل گیری علل بزهکاری گردد.

4-2-1-1-1- تبیین پیشگیری اجتماعی سرقت رایانه­ای

با این توضیح، باید گفت پیشگیری اجتماعی در حوزه جرایم سایبری از جمله سرقت سایبری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است و در توجیه آن حداقل می توان دو دلیل اشاره کرد.

1-سرقت رایانه ای از ویژگی هایی برخوردار است که اتخاذ تدابیر پیشگیرانه  وضعی را تا حد زیادی خنثی می­ کنند.

2- طیف وسیعی از مجرمان  و بزه دیدگان این جرایم را افراد کم سن و سال  تشکیل می­ دهند و همان طور که گفته شداین گروه مخطبان اصلی تدابیر پیشگیرانه اجتماعی هستند .به این ترتیب، چنانچه یک برنامه منسجم و کارآمد برای این گروه طرح ریزی شود و آنها با این دنیای جدید و خطرات بالقوه آن آشنا شوند، تا حد زیادی می­توان از الحاق آنها به طیف مجرمان و بزه دیدگان جلوگیری کرد.[6]

البته باید خاطر نشان ساخت که آموزش و آگاه سازی افراد بزرگ سال از خطرات و آسیب پذیری های این دنیا جدید نیز امری ضروری است .

چرا که بخش بزرگی از بزهدیدگی سرقت رایانه­ای به خاطر آشنایی یا کمی آگاهی از فضای تبادل اطلاعات است و بنابراین می­توان گفت، پیشگیری اجتماعی در سرقت رایانه ای نسبت به افراد بزرگسال نیز نتیجه بخش است.[7]

پیشگیری اجتماعی به دو نوع تقسیم می شود:

1- پیشگیری اجتماعی رشد مدار[8] که این نوع پیشگیری جنبه تربیتی و فنی دارد. اختلالات رفتاری و روانی طفل هدف قرار می­گیرد، و سعی دارد چنانچه کودکی به هر دلیلی از خود مظاهر بزهکاری را بروز داد با مداخله زودرس در وی و پیرامونش از مزمن شدن بزهکاری در آینده جلوگیری کند.

2- پیشگیری اجتماعی جامعه مدار[9]، در برگیرنده تدابیر و اقداماتی است که هدف آن کاهش یا حذف علل جرم در محیط اجتماعی است و در اصل برای تغییر شرایطی که به وقوع بزهکاری در اجتماع­های محلی و مسکونی کمک می­نمایند، طراحی می­گردند.

[1]. لازرژ  ک ، 1382، سیاست‌ جنایی،  ترجمه­ی: دکتر حسین علی ‌ نجفی‌ ابرندآبادی چاپ‌ اول‌،  یلدا، ص 569.

[2]. جلالی فراهانی ا،  1383 ، پیشگیری از جرایم رایانه­ای، مجله حقوقی دادگستری، تابستان، شماره47، ص101.

[3] .  نجفی ابرند آبادی ع، 1380،  تقریرات درس جرم شناسی، دوره دکتری، دانشگاه تربیت مدرس،  تنظیم  محمد علی بابایی، ص 212.

[4] Indiridual-based prevention

[5] .گسن ر، 1370،  جرم شناسی کاربردی،  ترجمه­ی: مهدی کی نیا،  چاپ اول،  تهران،  مجد، ص 78.

[6]. جلالی فراهانی ا، همان، ص 104 .

[7]. همان، ص 102.

[8] Social prevention of crime

[9] Devlop mental (Early) prevention