دلایل و مستندات واگذاری اختیار طلاق به زوج و عدم واگذاری آن به زوجه

زمانی می­توانیم یک اصل ثابت شده را پذیرا باشیم که مستدل و مستند باشد و گرنه “ترجیح بلا مرجّح” خواهد بود و تا موقعی که یک مسأله­ پشتوانه­ی محکمی نداشته باشد، نزد اهل علم و عقلاء بی­مایه جلوه خواهد کرد. همینطور پذیرفتیم که طلاق از اموری است که در اختیار شوهر (زوج) قرار داده شده است، حتماً از یکسری دلایل متقن تغذیه شده است. دلایل به طور کلی یا نقلی (آیات،‌ روایات و اجماع) هستند و یا عقلی (بنای عقلاء) که در این قسمت به هر دوی آنها اشاره می­کنیم.

بند یکم – آیات

در قرآن کریم در سوره­ی بقره، احزاب و طلاق از طلاق و احکام آن سخن یاد شده است و لذا برای اثبات این امر که زوج به عنوان مجری طلاق مورد خطاب قرار گرفته است به آیات مذکور اشاره خواهیم داشت:

الف) سوره­ی بقره

1) آیه­ی 227 «و إن عزموا الطّلاق فإنّ الله سمیعٌ علیم»

«اگر شوهر تصمیم به جدایی بگیرد، پس همانا خداوند شنوا و داناست (که آیا هواپرستی شوهر را وادار به طلاق کرد یا واقعاً وضع او طلاق را ایجاب می‌کرد)»

2) آیه 230 «فإن طلقها فلا تحلُّ له من بعد حتّی تنکح زوجاً غیره…»

«بعد از طلاق سوم، حکم به جدایی همیشگی است و دیگر زن بر و حلال نخواهد بود مگر اینکه، زن با مرد دیگری ازدواج کند…»

3) آیه 231 «و إذا طلّقتم النّساء فبلغن أَجَلَهن فامسکوهنّ بمعروفٍ أو سرحوهن بمعروفٍ و لا تمسکوهنَّ ضراراً لتعتدوا…»

«هنگامی که زنان را طلاق دادید و به اخرین روزهای عدّه رسیدند، یا به طرز پسندیده آشتی کنید و آن‌ ها را نگاهدارید یا به نحو شایسته او را رها سازید. آشتی با زن نباید به منظور ظلم و آزار رساندن به او باشد (چون تنها به او ظلم نمی‌شود بلکه به خود نیز ستم خواهید کرد.)»

4) آیه­ی 232 «و إذا طلقتم النّساء فبلغن أجلهن فلا تعضلوهن أن ینکحن أزواجهن…»

«هنگامی که زنان را طلاق دادید و عدّه‌ی خود را پایان بردند، اولیاء و سایر افراد حق ندارد مانع ازدواج زن و مردی شوند که به نحو شایسته‌ای تمایل دارند مجدداً به هم بپیوندند…»

5) آیه­ی 236 «لا جُناح علیکم إن طلقتم النساء»

«گناهی بر شما نیست که قبل از امیزش و تعیین مهریه طلاق بگیرید…»

6) آیه­ی 237 «و إن طلقتموهن من قبل أن تمسوهن…»

«اگر مهریه تعیین شده باشد امّا قبل از آمیزش کار به جدایی بیانجامد، حکم الهی این است که مرد نصف مهریه را بدهد…»

ب) در سوره­ی احزاب هم در آیه­ی 49 چنین آمده است:

«یا ایها الذین آمنوا إذا نکحتم المومنات ثم طلقتموهنّ من قبل أن تمسوهن فما لکم علیهنّ من عدّه تعتدونها فمتعوهن و سرحوهن سراحاً جمیلا»

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، وقتی با زنان مؤمنه ازدواج کردید و قبل از عمل زناشویی ایشان را طلاق دادید، دیگر لازم نیست که زن مطلّقه، عده نگه دارد و بر شما واجب است که با چیزی از مال بهره‌مندشان کنید که اگر مهریه را هم معین کرده باشید، باز باید علاوه بر نصف مهریه با هدیه‌ای مناسب ایشان را بهره‌مند سازید و به طرز شایسته آنها را رها کنید و بدون خشونت و خصومت آتنها را طلاق دهید»