تعریف مسئولیت اجتماعی

مسئولیت اجتماعی به طور اعم، به فعالیت هایی گفته می شود که صاحبان سرمایه و بنگاه های اقتصادی به صورت داوطلبانه، به عنوان یک عضو موثر و مفید در جامعه، انجام می دهند.

می توان مسئولیت اجتماعی سازمان ها را چنین تعریف کرد:

مسئولیت های اجتماعی سازمان ها عبارت است از الزام به پاسخگویی و برآورده کردن انتظارات گروه های ذینفع خارجی اعم از مشتریان، تامین کنندگان، توزیع کنندگان، حافظان محیط زیست و کارمندان سازمان با حفظ منافع گروه های ذینفع داخلی اعم از مالکان یا سهامداران و کارکنان سازمان.

گروه های ذینفع سازمان ها عبارتند از: مالکان یا سهامداران، مدیران، کارکنان، مشتریان یا مصرف کنندگان، تامین کنندگان، توزیع کنندگان، سازمان های حافظ محیط زیست، مردم محل فعالیت سازمان، دولت، رقبا، بانک ها و موسسه های مالی، رسانه ها و جامعه علمی.

گریفین و بارنی مسئولیت اجتماعی را چنین تعریف می کنند: مسئولیت اجتماعی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که سازمان بایستی در جهت حفظ و مراقبت و کمک به جامعه ای که در آن فعالیت می کند، انجام دهد (www.csriran.com, 2013).

کارول، در مطالعه ای که با عنوان “هرم مسئولیت اجتماعی بنگاه” منتشر شد برای هر سازمان چهار دسته مسئولیت اجتماعی در نظر گرفته است:

• • نیازهای اقتصادی: سازمان ها موظف هستند نیازهای اقتصادی جامعه را برآورده کنند و کالا ها و خدمات مورد نیاز آن را تامین کنند و انواع گره های مردم را از فرایند کار بهره مند سازند.

• رعایت قوانین و مقررات عمومی: مانند توجه به بهداشت و ایمنی کارکنان و مصرف کنندگان و آلوده نکردن محیط زیست
• رعایت اخلاق کسب و کار: در این قلمرو اصولی چون صداقت، انصاف و احترام جا دارد.
• مسئولیت های بشر دوستانه: تعبیر دیگر کارول از این مولفه، “شهروند خوب” بودن است، یعنی مشارکت سازمان در انواع فعالیت هایی که معضلات جامعه را کاسته و کیفیت زندگانی آن را بهبود بخشد (رحمان سرشت و همکاران، 1388، ص. 98).

2-8- سیر تکاملی مدیریت محیط زیست

سری استاندارد های مدیریت زیست محیطی بر اساس الزام و نیاز جهانی به منظور حفظ حیات موجودات و نسل های آتی شکل گرفته و توجه جهانی را به محیط زیست طلب کرده است.

در سال1968، هیئت اعزامی کشور سوئد به سازمان ملل متحد را می توان به عنوان اولین ندای رسمی در مقام جلب توجه جهانی برای پیدا کردن راه حل مشکلات روز افزون محیط زیست بشمار آورد.

اولین کنفرانس سازمان ملل با عنوان “انسان و محیط زیست” با حضور 1200 نفر از 113 کشور در سال 1972 در شهر استکهلم برگزار شد. در پایان این کنفرانس قطعنامه ای در 26 اصل که مردم جهان را ترغیب و راهنمایی به حفظ و ارتقاء محیط زیست می کند صادر گردید. همچنین با تصویب بیانیه ای خط مشی رفتار زیست محیطی افراد و دولت ها تعیین شد (هروی، 1384).

درسال 1990 منشور “تجارت برای توسعه پایدار” توسط اتاق بازرگانی بین المللی تهیه شد. منشور تجارت برای توسعه پایدارشامل 16 اصل برای مدیریت زیست محیطی است .

درآوریل 1992 موسسه استاندارد بریتانیا دومین استاندارد سیستم های مدیریت محیط زیست را با نام  BS7550که بر اساس مدل های استاندارد مدیریت و تضمین کیفیت ایزو9000 تهیه شده بود را ارائه کرد.

      [1]Girrifin & Barney

      [2] International Chamber of Commerce