عضویت ایران در اسناد بین المللی

دولت ایران نیز برخی از این اسناد بین المللی را که به نحوی به حقوق اقلیت ها و عدم اعمال تبعیض در مورد آنها پرداخته اند، مورد تصویب قرار داده است و به اجرای مفاد آنها متعهد است، از جمله می توان اسناد زیر را برشمرد:

1- منشور ملل متحد مصوب سال 1324،

2- «میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی» و «حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» مصوب سال 1354،

3- کنوانسیون بین المللی منع و مجازات ژنوساید مصوب سال 1334،

4- کنوانسیون بین المللی رفع تبعیض نژادی مصوب سال 1347،

5- کنوانسیون حقوق کودک مصوب سال 1372،

6- مقاوله نامه شماره 111 سازمان بین المللی کار مصوب سال 1346

7- کنوانسیون رفع تبعیض در امر تعلیمات (یونسکو) مصوب سال 1346،

البته اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز هر چند اعلامیه است و جنبه تعهدآور معاهده را ندارد، ولی نقش و نفوذ عمیق آن در جنبه های مختلف مربوط به حقوق بشر و در تنظیم کنوانسیون های الزام آور قابل انکار نیست و دولت ایران از امضاء کنندگان و رای دهندگان مثبت آن بوده است.

نژاد و تأثیر آن در تشدید، تخفیف یا عدم مجازات صریح ترین مفهوم تساوی در برابر قانون، آن است که هیچ فردی به خاطر رنگ یا نژاد مجازات شدیدتری متحمل نشود. نژادپرستی به عنوان یک تفکر که دلالت بر فرض وجود سلسله مراتب نژادی دارد، توجیهی برای محروم کردن گروهی یا افرادی از دستیابی به استفاده از منابع، مزایا و امکانات مساوی است. نژادپرستی ممکن است به طور آگاهانه یا ناآگاهانه در سطوح فردی یا گروهی و در سطح خرده فرهنگ ها به رسمیت شناخته شده و به تبعیض منجر شود و به شکل پیش داوری شخصی یا رسمی در مراحل دادرسی کیفری به اجرا درآید و وارد سیاست های کیفری گردد, به رغم آن‌که، در قوانین ایران و انگلستان به صراحت، تعیین مجازات بر اساس نژاد قربانی جرم یا مجرم منع شده است، همواره این احتمال وجود دارد که در عمل و رویه، به طور آگاهانه یا ناخوداگاه، تبعیض نژادی در تعیین مجازات موثر واقع شود. نظام حقوقی انگلستان نخستین تحقیق مهمی که در نظام عدالت کیفری انگلستان در خصوص تأثیر نژاد افراد در تشدید، تخفیف و یا عدم مجازات صورت گرفت، به سال 1982میلادی باز میگردد؛ که حکایت از آن داشت که در جرایم مشابه در تعیین مجازات، میان مجرمان سیاهپوست و سفیدپوست، تفاوت معناداری دیده نشده است با این وجود، مطالعات بعدی در سال 2000 میلادی نشان داد که دادگاههای جزایی این کشور، برای مجرمانی که از اتباع کشورهای آسیایی یا رنگین پوست بوده و جرایمی علیه سفیدپوستان مرتکب شده بودند، به نسبت مجرمان سفیدپوست، به مجازات شدیدتری حکم داده و برای آنان کمتر از مجرمان سفیدپوست، دستورات مراقبتی به عنوان یک مجازات خفیف صادر نموده اند. همچنین بازداشت، ایست و بازرسی از سوی پلیس و نهاد دادستانی و ارسال پرونده ی این افراد به دادگاه، نسبت به سفیدپوستان بیشتر بوده است. افزون بر این، چنین افرادی کمتر مورد اغماض نهادهای رسمی عدالت کیفری واقع شده اند. این تحقیقات بیانگر آن است که بررسی موضوع تبعیض نژادی را باید در فرایند دادرسی جستجو نمود بتوان گفت معروفترین و جنجالی ترین پرونده در زمینه ی تأثیر نژاد  مربوط به پرونده ی قتل »استفن قربانی جرم در تعیین مجازات در انگلستان، گزارش 2 جوان نوزده ساله ی سیاهپوست است که توسط پنج نفر سفیدپوست و لورنس با انگیزه ی نژادی در سال 1993 با ضربات چاقو به قتل رسید؛ به رغم دستگیری متهمان، دادگاه آنان را محکوم ننمود. با پیگیری خانواده ی مقتول و تحقیقات و ادله ی به دست آمده، اعالم گردید که به جهت سیاهپوست بودن قربانی جرم، پلیس و نهادهای عدالت کیفری اقدامات الزم را به عمل نیاورده و بر این اساس متهمان تبرئه شدهاند.در این گزارش آمده است که »بدین دلیل که پلیس به طور بنیادی و سازمانی، نژادپرست است و به جهت اینکه قربانی جرم سیاهپوست بوده، در کسب ادله ی جرم، دستگیری متهمان و ارائه ی کمک های اولیه در صحنه ی جرم قصور شده و موجبات تبرئه ی مرتکبان جرم فراهم آمده است. آمارها و مطالعات انجام گرفته در انگلستان در سال های 1998 تا 2000 میلادی  حکایت از آن دارد که شمار افراد سیاهپوست بازداشت شده نسبت به کل جمعیت آنان در این کشور، چهار برابر بیش از افراد سفیدپوست بوده است. به نحوی‌که، از هر هزار نفر جمعیت سیاهپوست، یکصد و سیزده نفر بازداشت شدهاند؛ این در حالی است که رقم مذکور برای سفیدپوستان بیست و شش نفر بوده است. بر اساس آمارهای رسمی سال 2001 میلادی در این کشور، برخورد نژادپرستانه ی پلیس تنها به قربانیان جرم محدود نبوده، بلکه نسبت به مجرمان محسوس تر بوده است. به گونه ای که، اقلیتهای نژادی، بیست و یک درصد کل جمعیت زندانی مرد و بیست و شش درصد کل زندانیان زن را در زندانهای انگلستان و ولز به خود اختصاص داده اند، سیاهپوستان نسبت به سفیدپوستان به مجازاتهای حبس طولانی تری محکوم شده ند؛ میزان ایست و بازرسی، تعقیب و تصمیمات مربوط به قرار تأمین اقلیتهای نژادی نسبت به سایر متهمان بیشتر بوده است؛ به نحوی‌که سیاهپوستان هشت برابر سفید پوستان مورد ایست و بازرسی قرار گرفته اند؛ این امر، حاصل تصمیماتی است که در مراحل عدالت کیفری اتخاذ میشود.

وهاب پور،حمیدرضا،جایگاه اقلیت های دیدنی مذهبی در حقوق کیفری ایران ، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ،شماره 1385،13،ص14

همان.ص15