همانطور که گفته شد شبکه های اجتماعی می تواند باعث ضعف باورهای اعتقادی شده و باعث ایجاد منکرات اخلاقی شوند. حجت الاسلام رحیم کارگر، مدیر گروه آینده پژوهی پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی بیان می کند که شبکه های احتماعی باعث منکرات زیادی می شود و منکراتی مانند ترویج لا ابالی گری شدید، برنامه های شدید تبلیغی جهت استفاده از عکس های شخصی و خانوادگی افراد ، تضعیف ارکان خانواده و تسریع در تزلزل و فروپاشی ،ایجاد دوستی های کاذب بین پسران و دختران ، لگد مال کردن احساسات و عواطف و انگیزه های جوانان ،هویت زدایی و مسخ انسان اسلامی و شکل دهی شخصیت کاذب دینی ، ترویج و تحریک جنسی و شهوانی افراد ، معرفی و ترویج گروه های موسیقی و رقص منحرف غربی ، هجمه به ارزشهای دینی و مناسک و اعمال مذهبی، تخریب ارزشهای اخلاقی و هنجارهای عرفی جامعه ، عادی سازی روابط جنسی و عاشقانه ، ارائه الگوهای غربی و فاسد برای جوانان به عنوان الگوهای کامل شخصیتی و موفق، سرگرم سازی با لهویات و امور جنسی، عادی سازی و قبح زدایی از روابط نامحرم و حتی ترویج تمایلات همجنس گرایی، ترویج شایعات و تهمت ها و سیل افترائات و ایجاد بحران های کاذب و ساختگی، حمایت از جریان های الحادی و انحرافی و تقویت روحیه های ملحدانه و درهم شکستن همه، مرزهای اعتقادی و دینی، تخریب سبک زندگی دینی، تخریب چهره های ارزشی و دین مدار و الگوهای اصیل دینی، دامن زدن به شکست های عشقی مجازی و دروغین و در نتیجه تخریب روحیه و اعتماد به نفس افراد را باعث می شود.( پرسمان دانشجویی مهدویت،1393)

رئیس فرهنگستان علوم اسلامی، حجت الاسلام سیدمهدی میرباقری، بیان می کند که سکولاریسم به عنوان یکی از بزرگترین منکرات موجود، به دنبال تبدیل جهان به دهکده و بتکده جهانی است.(میرباقری،1390)

حجة الاسلام والمسلمین قرائتی غیبت کردن ، توهین یا اسم بد صدا کردن دیگران،پرتوقعی ،خودستایی و منت گذاشتن،ریا،  دروغ،

 سخن‏چینى، ناسزاگفتن، گرد لغو جمع شدن و بى‏احترامى به مقدسات را از منکراتی اخلاقی می داند غیبت كردن یكی از منكرات اخلاقی است. در آیه 21 سوره حجرات آمده است که از همدیگر غیبت نکنید با غیبت پیوندها گسسته می شود. و علاقه ها از بین می رود .توهین و با اسم بد صدا كردن دیگران یکی دیگر از از منكرات اخلاقی است. متاسفانه كسانی كه فرهنگشان پایین است جسارت به همه می كنند و خیال می كنند كه اختیار جسارت دارند.در آیه 188 سوره آل عمران در مورد افراد پرتوقع آمده است که دوست دارند ستایش بشوند به چی؟»بما لَمْ یَفْعَلُوا «  دوست دارند ستایش شوند به كاری كه هرگز انجام نداده اند. بسیاری از فتنه ها و حسادتها روی خودستایی است. اگر به كسی كمك كنید و منت بگذارید، منت از منكرات است. ریا نوعى شرك پنهان و توجه به غیر خداست. ریا، كار را بى‏ارزش مى‏كند. در قرآن و روایات براى ریاكاران و آثارشوم ریا هشدارهایى زیادی امده است.(قرائتی ،1371)

مقام معظم رهبری می فرماید، امروز دست‌هایی تلاش می‌کنند تا فساد را به صورت نامحسوس نه آن طوری که شما در خیابان آن را ببینید و بفهمید و مشاهده کنید به شکل‌های گروهکی، ترویج کنند و جوانان را به فساد بکشانند؛ پسرها را به فساد بکشاننند؛ مردم را به بی‌اعتنایی بکشانند. منکرات این‌هاست؛ منکرات اخلاقی، منکرات سیاسی، منکرات اقتصادی. همچنین می فرماید بالاترین تخلف ها، آن تخلف ها و جرایمی است که پایه‌های نظام را سست می‌کند: نومید کردن مردم، نومید کردن دل های امیدوار، سوء‌استفاده کردن از اوضاع و احوال گوناگون در جامعه اسلامی،کج‌ نشان دادن راه راست، گمراه کردن انسان های مؤمن و بااخلاص،کمک کردن به دشمن و تلاش برای به فساد کشاندن نسل مؤمن. مخالفت کردن با احکام اسلامی، ظلم کردن، تعرض کردن، تجاوز به دیگران،اموال عمومی را حیف و میل کردن، دست درازی به نوامیس مردم، غیبت کردن، دروغ گفتن، توهین کردن، علیه نظام اسلامی کار کردن، با دشمن اسلام همکاری کردن.(باشگاه خبرنگاران جوان،1393)

[1] Cyber Space

برای آنکه کودک به شکل سالم و هنجار رشد یابد بایستی در حد معقول نیازهای شخصیتی، روانی، فیزیکی و اجتماعی او ارضا شود. ناکامی در رفع این نیازها باعث مشکلات رفتاری، بزهکاری و ناشادی کودک می گردد و شرایط خانوادگی زمینه ساز این ناکامی هاست. از جمله این شرایط: خانواده های از هم پاشیده، طرد شدگی کودک، سخت گیری و محدودیت شدید، فقر و کمبودهای شخصی، عصبی بودن والدین، نبودن معیارهای صحیح اعتقادی و اخلاقی در خانواده و … را می توان نام برد. در اکثر نظریه های روانشناسی رشد، چگونگی روابط کودک با اعضای خانواده و مخصوصاً ما در یکی از اساسی ترین عامل رشد شخصیت، شناخته شده است.

اگر در روابط عاطفی مادر و کودک اختلالی بوجود آید، موجب بهم خوردن امنیت عاطفی در کودک می شود که آثار آن را در رفتار کودک می توان مشاهده کرد. بنابراین توافق کلی براین است که خانواده در پیدایش اختلالات رفتاری کودک تأثیر مهمی دارد (نوابی نژاد، 1380 و میلانی فر، 1380).

رئیس[3]و همکارانش (1995) با اجرای پژوهشی تحت عنوان رابطه بین شیوه های تربیتی مختلف خانواده با آسیب شناسی روانی در نوجوانان، سه شیوه ضدیت- منفی گرایی، گرم و صمیمی و حمایتی، و کنترل کننده- نظارت کننده را مطالعه نمودند. آنها در این تحقیق دریافتند که شیوه ضدیت و تعارض با علائم افسردگی، همبستگی کمتر و با رفتارهای ضد اجتماعی همبستگی بیشتری دارد. از طرفی بین ارتباط گرم و صمیمی و رفتارهای مرضی ارتباطی مشاهده نشد (امینی، 1384).

پورتس[4] و هاور (1992) در پژوهش پیرامون کارآیی خانواده و سازگاری کودکان پس از طلاق دریافتند که آن دسته از عواملی که بیشترین سهم را در تسهیل سازگاری عاطفی– اجتماعی دارند عبارتند از: نقش های خانوادگی، مهار رفتار و مشارکت عاطفی، علاوه بر این مشخص شد که خانواده هایی که در آنها مراقبت، حمایت متقابل و رسوم خانوادگی پس از طلاق نیز حفظ شده است، احتمالاً بیشتر قادرند ناسازگاری کودکان را کاهش دهند(کریمی، 1387).

فرار از خانواده نیز معمولاً به دنبال یک دوره طولانی تعارضات شدید خانوادگی رخ می دهد. اگر فراری ها مشکلات شدیدی را در خانه تجربه کرده اند اما آنهایی که بیشتر از یکبار از خانه فرار کرده اند شدیدترین مشکلات را داشته اند (اولسون و همکاران، ترجمه کریمی،

 1378).

طبق تحقیقات انجام شده نحوه تربیتی والدین، ویژگی های رفتاری خاصی را در کودک بوجود می آورد مثلاً والدینی که در تعامل با فرزندان خود از شیوه فرزند پروری اقتدار منطقی استفاده می کنند فرزندانشان مستقل و با هدف بوده، دارای اعتماد به نفس و مسئولیت پذیر می باشند و از نظر روانی سالم هستند (بوری[5]، 1991، مارتین[6] و مک کوبی، 1984، نقل از طیبی، 1383).

ری[7] (1990) طی تحقیقی نشان داد که: کودکان مبتلا به مشکلات رفتاری در خانواده هایی پرورش یافته اند که در آنها انضباط و محبت کم بوده است.

سیف نراقی و نادری (1379) طی پژوهشی نشان دادند که: اگر جو یا فضای کل خانواده، بر حرکت و رفتار کودک را علیرغم درست یا نادرست بودن آن پذیرا باشیم،کودک به احتمال زیاد دچار اختلالات رفتاری می گردد… از طرف دیگر در نقطه مقابل خانواده هایی قرار دارند که هیچگونه رفتار کودک را نمی پذیرند. و کودک دچار بلاتکلیفی و تشویش است. افراط و تفریط در میزان توجه و مراقبت نسبت به اعمال و رفتار کودک می تواند موجبات اختلالات رفتاری باشد…داشتن انتظارات و توقعات نامتناسب با رشد و توان جسمی، ذهنی، عاطفی، اخلاقی و اجتماعی کودکان و یا نداشتن هیچگونه توقعی از آنان در موقعی باید توقع داشت، سبب اختلالات رفتاری در آنان می شود(سالاری، 1380).

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی[8] سالانه، بیش از یک میلیون نوجوان 13 تا 19 ساله از خانه فرار می کنند بیشتر این نوجوانان میان 14 تا 17 سال سن دارند که از این میان 74 درصد دختر و 26 درصد پسر هستند(روزنامه جام جم، دی ماه 1380).

نتایج تحقیقات متعدد نشان می دهند اکثر مشکلات رفتاری کودکان در محیط خانه و مدرسه منعکس کننده شرایط پیچیده بین فردی و رفتاری اعضای خانواده بویژه والدین است و در این میان نقش مادر اساسی و تعیین کننده است بطوریکه محرومیت از وجود او و یا عدم بهداشت روانی والدین اثرات ناگواری از جمله کاهش میزان جنب و جوش، کاهش واکنش عاطفی، ضعف اعتماد به نفس و… را به همراه دارد. نگرش ها و رفتارهای والدین همانند محرومیت از والدین سهم نسبتاً زیادی در علت شناسی اختلالات رفتاری دارند به همین جهت برخی از صاحب نظران معتقدند کودک مشکل دار عمدتاً والدین مشکل داری داشته اند (ماسن، ترجمه یاسایی، 1380).

«نلسون و ایزرائل[9]» نقل از حمیدی (1380) توافق همگانی وجود دارد که خانواده در پیدایش اختلالهای رفتاری کودکان تأثیر مهمی دارد. درباره خانواده های بزهکاران و نیز خانواده های کودکان مبتلا به اختلال رفتار، جرمها و بزهکاریهای بسیاری گزارش شده است. به نظر می رسد اختلالات رفتاری کودکان از نظام خانوادگی ناصحیح سرچشمه می گیرد.

با توجه به مطالب فوق مسئله پژوهش حاضر این است که «آیا بین اختلالات رفتاری کودکان و سلامت روانی والدین رابطه وجود دارد»؟

استفاده از تلفن همراه[1]، در کشورهای پیشرفته بخش مهمی از زندگی نوجوانان و جوانان را به خود اختصاص داده است. استفاده از تلفن همراه در اروپا بسیار افزایش یافته است. بر طبق گزارشات آماری سازمان ائتلافی و سویس تقریباً 90 % از ساکنان کشورهای اروپایی صاحب تلفن همراه هستند (بیلوکس، ون درلیندن و روچات[2]، 2008). امروزه یکی از مسائلی که قسمت عمده‌ای از فعالیت‌های روان‌شناسان و جامعه‌شناسان را به خود اختصاص داده است، تاثیرات تکنولوژی بر روی زندگی جوامع و مردم است. تلفن همراه در فاصله کوتاهی از زمان به یکی از جنبه‌های بسیار معنی‌دار زندگی مدرن امروزه تبدیل شده است و یکی از زمینه هایی که لازم است به تفکر عمیق در مورد آن پرداخت، این است که آیا استفاده از تلفن همراه می تواند اعتیاد به همراه داشته باشد؟ برخی از نتایج، حاکی از این است که به‌زودی تلفن همراه، کامپیوتر، تکنولوژی‌های تصویری با یکدیگر ترکیب شده و به هیولایی اعتیاد‌آور مبدل می‌شود و صدمات جبران‌ناپذیری را به پیکر جامعه وارد می‌سازد (لارامای[3]، 2007).

یکی از جنبه‌های مهم رشد انسان، فرایند اجتماعی شدن اوست. ذاتی بودن زندگی اجتماعی در انسان‌ها، ضرورت در ارتباط بودن با دیگران را به عنوان امری گریزناپذیر جلوه می‌دهد. یکی از متغیر‌هایی که اخیراً پژوهش‌های زیادی را به خود اختصاص داده است، احساس تنهایی است. در حالی که تفاوت‌های فردی در شدت نیاز تعلق داشته و چگونگی بر آوردن آن وجود دارد، ارضاء این نیاز مستلزم تعاملات مثبت و زیاد با افراد دیگر در یک موقعیت با دوام است که منجر به شادکامی و سعادت طرفین می‌شود. بنابراین، افرادی که در برقراری و حفظ

 روابط رضایت بخش با دیگران ناتوان هستند و در نتیجه در بر آوردن «نیاز تعلق داشتن» مشکل دارند، احتمالاً احساس محرومیتی را تجربه می‌کنند که خود را با «احساس تنهایی[4]» نشان می‌دهد.

سازگاری فرایندی است در حال رشد و پویا كه شامل توازن بین آن چه افراد می‌خواهند و آن چه جامعه‌شان می پذیرد است. به عبارت دیگر سازگاری یك فرایند دو سویه است، از یك طرف فرد به صورت مؤثر با اجتماع تماس برقرار می‌كند و از طر ف دیگر اجتماع نیز ابزارهایی را تدارك می بیند كه فرد از طریق آن ها توانایی‌های بالقوه خویش را واقعیت می‌بخشد. در این تعامل فرد و جامعه دستخوش تغییر و دگرگونی شده و سازشی نسبتاً پایدار به وجود می‌آید. به طور كلی سازگاری به تسلط فرد بر محیط و احساس كنار آمدن با خود اشار ه دارد. هر یك از ما به محیط و تغییراتی كه در آن روی می‌دهد پاسخ می دهیم. با توجه به این بیانات پژوهش حاضر درصدد است به رابطه استفاده افراطی از تلفن همراه، احساس تنهایی و سازگاری اجتماعی با انگیزش تحصیلی را مورد بررسی قرار دهد.

همه روزه در مدارس نوجوانانی مشاهده می شوند که به علت زد و خورد، دعوا و رفتارهای پرخاشگرانه تنبیه انضباطی می شوند و با عکس العمل اولیای آن مدارس مواجه می گردند.نوجوانان پرخاشگر معمولا قدرت مهار رفتار خود را ندارند و رسوم و اخلاق جامعه- ای را که در آن زندگی میکنند زیر پا می گذارند، در اغلب موارد والدین و اولیای مدارس با آنها درگیری پیدا می کنند و حرکات آنها گاهی به حدی باعث آزار و اذیت اطرافیان میشود که به اخراج آنها از مدرسه می انجامد( عاشوری، ترکمن ملایری، فدایی،1387). پرخاشگری رفتاری است که دارای جنبه های زیستی، روانشناختی و جامعه شناختی است. هر نظریه پردازی به یک جنبه از پرخاشگری پرداخته است ، به گونه ای که گاهی شاهد تعارض بین نظریه ها هستیم. بر اساس نظریه فروید، بسیاری از اعمال آدمی را غریزه ها، به ویژه غریزه جنسی تعیین می کند. وقتی مانعی در تجلی غرایز پیش آید، سایق پرخاشگری سر بر می آورد. بر اساس این نظریه، علت پرخاشگری معمولا ناکامی است و پرخاشگری از ویژگی سایق برخوردار است(براهنی و

همکاران،1386). در حالی که در نظریه یادگیری اجتماعی ، پرخاشگری پاسخی آموخته شده به شمار می آید. بر اساس این نظریه پرخاشگری از راه مشاهده یا تقلید آموخته می شود یعنی افراد یاد می گیرند که پرخاشگرانه رفتار کنند و می- توان رفتار آنان را با رفتارهای سازگارانه جایگزین کرد (بندورا[2]،1995؛ نقل از براهنی و همکاران،1386). در نظریه پردازش اطلاعات اجتماعی- شناختی ، نقص در یک یا چند جزو این فرایند، علت بنیادی رفتار پرخاشگرانه است. بر اساس این نظریه، رفتار پرخاشگرانه از یکسو به منزله نوعی شیوه رویارویی با مشکلات اجتماعی روزمره است و از سوی دیگر نقص در رمزگردانی ، تفسیر موقعیت ها، اهداف انتخاب شده، تولید راهبردها و ارزیابی پاسخ ها، که از اجزای اصلی نظام پردازش اطلاعات شناختی و رفتاری هستند، می تواند به رفتار پرخاشگرانه بینجامد. وجود نظریات گوناگون درباره پرخاشگری، نشان می دهد که این موضوع از اهمیت بالایی در جوامع مختلف برخوردار بوده و شناخت و تبیین آن از اولویت- های نظریه پردازان بوده است ( دادج[3] و کرایک[4]، 1990؛ نقل از محمدی،1385 ).

صرفنظر از دیدگاهها و به تبع آن تعاریف مختلف درباره پرخاشگری ، مشخص شده است که عوامل متعددی در پیدایش و تداوم پرخاشگری وجود دارند. برای مثال عوامل زیستی، روانی – اجتماعی، شخصیتی، خانوادگی و شناختی. ویژگی های شخصیتی و شناختی (مانند شیوه های حل مسأله[5])، دو مقوله مهم در حیطه روانشناسی هستند و امروزه روانشناسان  به اهمیت نقش این دو عامل در بروز رفتار های غیر سازگارانه پی برده اند( باباپورخیرالدین و همکاران 1382 ).تحقیقات نشان داده است، نوجوانانی كه از لحاظ ساختار شخصیتی حساس ترند

 در این برهه از زندگی،  در صورتیكه به خواسته های طبیعی آنها پاسخ مثبت داده نشود ، بیش از دیگر همسالان خود به مشكلات روانی و ناهنجاریهای ناشی از آن، از جمله پرخاشگری دچار می شوند(اللهیاری و همكاران،1382).

اخیرا، تحقیق در زمینه شخصیت[6] و ارتباط آن با سلامتی و آسیب های روان شناختی، توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. شواهد تجربی زیادی نیز وجود دارد مبنی بر این که صفات شخصیتی در ایجاد، کاهش، یا از بین بردن، علایم اختلالات رفتاری و عدم سازگاری اجتماعی نقش مهمی را ایفا می کنند(و ایدیگر،[7] 2005). تصور براین است که شخصیت به دو شیوه می تواند سلامت روانی را تحت تأثیر قرار دهد؛ به صورت غیر مستقیم، از طریق تأثیر بر سلامت عینی افراد ، مثلا از طریق تأثیر ویژگی های شخصیتی بر نوع پاسخ های فیزیولوژیکی افراد به تنیدگی. دوم، ویژگی های شخصیتی بر ارزیابی های افراد از وضعیت سلامت عینی آنها، تأثیر بسزایی به جا می گذارد. (چلبیانلو و گروسی فرشی،1389). بر همین اساس، تحقیقات مختلف نشان داده اند که بین عوامل مختلف شخصیت با شاخص -های بهداشت روانی، ارتباط معنی داری وجود دارد( مور[8]و همکاران،2006 ؛ ترکینو[9] و کوستا[10]، 2004؛ جرام[11] و همکاران،1999).

در بررسی عوامل شناختی مؤثر در بروز رفتار پرخاشگرانه ، شیوه حل مسألهمورد بررسی قرار می گیرد. زیرا نقص در این زمینه یکی از دلایل مهم شناختی در بروز پرخاشگری می باشد( عظیمی، 1376). به طور کلی حل مسأله به فرایند شناختی – رفتاری و ابتکاری فرد اطلاق می شود که به وسیله آن ، فرد می خواهد راهبرد های مؤثر و سازش یافته مقابله ای برای مشکلات روزمره را تعیین، کشف یا ابداع کند. به عبارت دیگر حل مسأله یک راهبرد مقابله ای مهمی است که توانایی و پیشرفت شخصی و اجتماعی را افزایش و تنیدگی و نشانه- شناسی روانی را کاهش می دهد (دزوریلا[12]،شیدی[13]،1992؛ نقل از باباپور خیرالدین،1382).

از طرفی هرفردی به شغلش نوعی احساس رضایت دارد که زاییده عواملی نظیر: شرایط کار، نظام سازمانی شغل، روابط حاکم بر محیط کار و تاثیر عوامل فرهنگی می باشد لذا می توان نتیجه گرفت که رضایت شغلی احساسی روانی است که از عوامل اجتماعی نیز متاثر می باشد(شفیع آبادی،1386).

بررسی های مختلف در زمینه رضایت شغلی نشان می دهد که متغیرهای زیادی با رضایت شغلی مرتبط است که این متغیرها در چهار گروه قابل طبقه بندی است:1-عوامل سازمانی 2-عوامل محیطی3-ماهیت کار 4-عوامل فردی، همچنین عوامل موثر بر رضایت شغلی عبارتنداز: خاطر جمعی و آسایش در زندگی، شرایط مطلوب کار، احساس علاقه و وابستگی، رفتار از روی عدل و انصاف، احساس موفقیت در کار، تشخیص زحمات و خدمات انجام شده و قدرشناسی از کار، شرکت در تعیین خط مشی کار(حکیمی جوادی و نامداری،1388).

یکی از عوامل موثر بر رضایت شغلی خانواده می باشد ودر واقع خانواده واحدی است که اجزای آن با هم تغییر می کنند و برای حفظ تعادل خود فعال می شود. نقطه آغاز شکل گیری و رکن اصلی خانواده، زندگی مشترک زناشویی است که از ازدواج ناشی می شود و از طرف دیگری رضایت شغلی با کارآیی و اثر بخشی و سلامت تن وروان بستگی دارد. رضایت شغلی بخش مهمی از رضایت زندگی محسوب می شود(شفیع آبادی،1386).

رضایت زناشویی یکی از مهم ترین عوامل اثر گذار بر عملکرد خانواده می باشد و از مهمترین شاخص های رضایت از زندگی است. همه زوجها به دنبال آن هستند که از زندگی زناشویی خود لذت برده و احساس رضایت داشته باشند. علاوه بر اینکه از آنجایی که کودک در خانواده به

 دنیا می آید کنش های متقابل در رابطه عاطفی میان مادر و کودک به روابط اجتماعی کودک در آینده شکل داده و نحوه برخورد مادر با کودک در چگونگی اجتماعی شدن و کسب مهارت های اجتماعی فرزند تاثیر بسزایی دارد که نهایتا رضایت شغلی و زندگی زناشویی را جهت می دهد(عبداله زاده،1389).

نتایج مطالعات موسوی با عنوان مقایسه سویه های متفاوت رضایتمندی از زندگی زناشویی در زنان شاغل و غیر شاغل، حاکی از آن است که رضایتمندی زناشویی زنان شاغل در چندین سویه از زنان خانه دار بهتر و عوامل تهدید کننده ازدواج در آنان از زنان خانه دار کمتر بوده و پیوند آنان با همسرشان نیرومندتر است(موسوی،1387).