بزه دیدگی زنان

زنان در خانواده و جامعه نقش مهمی دارند لذا اگر این طبقه از جامعه دچار تزلزل و انحراف شوند کل جامعه تهدید و ملتهب خواهد شد. زنان عصر حاضر پیش از زنان دیگر اعصار از چارچوب خانه خارج شده آزادی بیشتری پیدا کرده و همچنین بیشتر در معرض آسیب واقع می شوند. جنسیت زنان از جمله عواملی است که زنان بیشتر از مردان در معرض بزه دیدگی قرار می گیرد. زنان بزه دیده شایسته حمایت بیشتری هستند که با توجه به ماهیت جرم و بزه دیدگی که تجربه کرده اند (جرم های جنسی، خشونت خانوادگی و …) متفاوت است.

بند اول: عوامل موثر بر بزه دیدگی زنان

زن بودن بزه دیده یکی از برجسته ترین نمونه هاست. زیرا از زنان به دلایل متفاوتی در طول تاریخ بزه دیده شده اند. اولویت علت موثر در بزه دیدگی آنان جنس و جنسیت زنان است. بسیاری از تفاوت های اساسی زنان و مردان دارای منشا زیست شناسی نیستند. انسان به 2 جنس مذکر و مونث تقسیم می شود و این 2 جنسیت از نظر روانشناختی و اجتماعی و فرهنگی و فیزیکی باهم متفاوتند.

تفاوت بیولوژیک مردان و زنان غیرقابل تغییر است ولی تفاوتهای جنسیتی و نقش های فرهنگی در زمان های مختلف متفاوتند و همین امر باعث می شود و شرایط زندگی خود را تغییر دهند و قطعا این امر بر نقش جنسیتی افراد هم تاثر می گذارد. جنسیت در جرم شناختی مبحث نسبتا جدیدی است و در جرم شناسی به تاثیر جنس مونث بر بزهکاری و تفاوت آن با میزان بزهکاری در جنس مذکر هم پرداخته می شود. در کنار عوامل زیست شناختی عوامل دیگری نظیر کهولت، ضعف ذهنی و روانی در برخی افراد نظیر بیماران روانی و مجانین که موجب بزه دیدگی و آسیب پذیری می شود. جنس افراد هم نقش موثر در این حیطه ایفا می کند. حتی در قانون مجازات اسلامی و قانونگذار جنسیت زن را در بزه دیدگی در نظر گرفته است و از حقوق زنان بیشتر حمایت کرده است البته به غیر از مجازات های شرعی مخصوصا دیه، در مجموع نظام حقوقی ایران، اگرچه جنسیت در بزه کاری موثر نیست لکن توجه قانونگذار در پاره ای موارد به حمایت نه چندان کافی از بزه دیده با توجه به جنسیت بوده است. جنسیت در بزه کاری زنان نقش بسیار مهمی دارد زیرا بزهکاران در انتخاب افراد آسیب پذیر راغب تر هستند. وضعیت جسمانی زنان و وضعیت ظاهری آنان (زیبایی) تاثیر بالقوه ای در بزه دیدگی آنان دارد. طرز گفتار و حرکات زنان نقش مهمی در ایجاد انگیزه در بزهکار ایجاد می کند.

یکی دیگر از عوامل بزه دیدگی زنان لطافت روحی و غلبه احساسات و عواطف زنان است که وقتی تحت تاثیر این خصوصیت قرار می گیرند امکان دارد مورد سوء استفاده بزهکاران و در نتیجه دچار بزه دیدگی شوند.

و از جمله عواملی که وضعیت قربانی شدن را برای زنان بیش از مردان می کند. نابرابری میزان مقاومت زنان و مردان در برابر جرایم خشونت بار است. زنان به علت تفاوتهای فیزیولوژیکی (یا به علت قدرت بدنی پایین تری که نسبت به مردان دارند) اصولا مورد توجه بزهکاران قرار می گیرند.1

حضور پر رنگ زنان در اجتماع و قبول مسئولیت های جدید در اجتماع در برابر جرایم خشونت بار، آسیب پذیری زنان در مقابل بزه کاران را افزایش داده است.

عامل دیگر وجود رقم سیاه بزه دیدگی زنان نسبت به مردان است زیرا بزه دیدگی های زنان مانند جرایم آن ها حتی در جوامع پیشرفته تر هم، اکثرا در محیط های شبیه خانه رخ می دهد که امکان شهود عمومی و تهیه آمار دقیق را با مشکل جدی روبه رو می سازد زیرا افراد تمایلی به اظهار وقایع محیط شخصی زندگی خود ندارند وقوع جرم هم از این قاعده مستثنی نیست و همین امر موجب می گردد. مجرم با دغدغه کمتری به جرم اقدام نماید[1].

1.نجفی ابرندآبادی، علی حسین، تقریرات درس جرم شناسی ( بزه کاری زنان و روسپی گری) ، تنظیم نرکس السادات روح الامین، دانشگاه امام صادق(ع) نیمسال اول 84- 1383 ، ص 189

: پیامد بزه دیدگی زنان

در این تحقیق فقط به بیان آثار پیامدهای بزه دیدگی خاص زنان می پردازیم. اینکه به واکنشهایی می تواند پیامد بزه دیدگی زنان باشد و آیا بزه دیدگی می تواند به عنوان یک عامل جرم زا عمل کند.

آثار بزه دیدگی زنان به 2 گروه تقسیم می شود:  آثار جسمی و آثار روانی

آثار جسمی: میزان بسیاری از ناراحتی های جسمانی زنان در جهان از اعمال خشونت بر آنهاست. آثار جسمی یک خشونت (تجاوز یا حادثه) متعدد می باشد و دامنه آن از خراشیدگی، ضربه سبک، کوفتگی، تا از کار افتادگی جرح، قطع عضو و قتل گسترده می شود که در موارد جزئی افراد را نزد پزشک کشانده و مداوا می شود و برخی اوقات خسارت جبران ناپذیری بر جا می گذارد.

آثار روانی: رفتار انسان ها پاسخ ارگانیسم (موجود زنده) به محرک های بیرونی و درونی است. رفتار به کلیه عملکردهای بارز و قابل مشاهده فرد اطلاق می شود که دیگران به وضوح و آشکارا می توانند آن را مشاهده کنند و تجلی آن منوط به جود یک فرایند ذهنی است و آن به اندیشه ها،هیجان ها، احساس ها و انگیزه هایی که افراد تجربه می کنند و برای دیگران به طور مستقیم قابل مشاهده نیست اطلاق می گردد. خودکشی، افسردگی و … از جمله آثار روانی است که براثر بزه دیدگی بر روی زنان می توان اتفاق بیفتد.

بند سوم: بزه دیده شناسی زنان

پیمایش های بزه دیدگی و آمار رسمی همواره نشان داده است که مردان بیشتر امکان دارد تا بزه دیده ی حمله های خشونت بار به ویژه از سوی غریبه ها در مکان های عمومی واقع شوند. آسیب دیدگی های محل کار را نیز باید به این بزه دیدگی ها افزود. محل کار جایی است که تعرض و تهدید به طور معمول میان مردها رخ می دهد. در مقابل زنان نه تنها کمتر از مردان مرتکب جرم می شوند بلکه میزان بزه دیدگی شان به طور کلی کمتر است. زنان بیشتر در خانه بزه دیده می شوند (خشونت خانگی) هم چنانکه بزه دیده ی اصلی خشونت های جنسی گزارش شده یا گزارش نشده زنان هستند.

الگوی جنسی خشن در سراسر جهان به ویژه در آمریکای لاتین و آفریقا بسیار چشمگیر بوده است. همچنین زنان نسبت به مردان بیشتر امکان دارد تا جرم هایی چون مزاحمت های خیابانی را تجربه کنند. برهمین اساس است که کشورهایی مانند اتریش و ایالات متحده آمریکا قوانین با عنوان ضد تعقیب ایذایی تصویب کرده اند که دنبال کردن مزاحمت یا آزار و اذیت اشخاص بویژه زنان را جرم می انگارند. باوجود این تجربه بزه دیدگی زنان اغلب بر مطالعات متداول مربوط به بزه دیدگی نا پیدا می ماند. در واقع منتقدان بر این باورند که پیمایش هایی که بر پایه ی ارزیابی رویدادهای ناپیوسته و اتفاقی استوار است. نمی تواند تمدید فراگیر نسبت به امنیت را که تجربه بسیاری از زنان را توصیف می کند تبیین کند.

زنان به طور معمول، مدیریت زندگیشان را به شکل ساختار ضد و آگاهانه از گذر روابطشان با مردان می شناسند و می آموزند در جریان همین روابط است که بسیاری از زنان در طول زندگیشان سر و کار داشتن با خشونت مزمن، تهدید و گردن کلفتی یا بد رفتاریهای پیوسته و مزمن را فرا می گیرند. فمنیست ها نیز پیوستگی ماهیت جنسیتی خشونت را هم در زمان جنگ (بویژه در تجاوز های جنسی گروهی) و هم در زمان صلح (زن کشی و خشونت خانگی) یادآور شده اند.

بزه دیده شناسی

جرم شناسی بسیار دیر هنگام به مطالعه بزه دیده پرداخته است و هدف آن از روی آوردن به پژوهشهای بزه دیده شناختی علمی صرفا برآورده کردن رقم سیاه مجرمیت می باشد. تکامل تحقیقات در زمینه بزه دیده شناسی این امکان را فراهم کرد که جرم شناسان آگاهی لازم در زمینه پدیده مجرمانه و همچنین در زمینه ی بزه دیدگان دارای جنبه ی تاریخی هستند دستاورد جرم شناسان اولیه می باشند. این نسخ شناسی ها بیانگر این هستند که خصوصیات اهداف برای درک جرم و مجرم بسیار مهم هستند بخصوص زمانی که بزه دیده بطور آشکار بیگناه می نماید. این مساله بویژه در مورد دستبردها که مطالعه جرم شناسان آمریکایی را به اندیشه وا داشته و همچنین در جرایم خشونت ورزی که اغلب مجرم و بزه دیده بایکدیگر آشنایی قبلی دارند کاملا صادق است.

در قتلهای همراه با سرقت، این جرم سرقت است که از لحاظ علت هدف قراردادن بزه دیده هم است و در تصفیه حساب های شخصی در محلات جرم نیز شناخت قانون محلی و در قتلهای خانوادگی، روابط خانوادگی را باید در نظر داشت.

این قتلهای ارتکاب یافته در جریان نزاع، اغلب بخاطر شرف و حیثیت است. به بررسی روابط طرفین بویژه در مورد خشونت های جنسی می پردازیم و از لحاظ آماری می توان بوضوح ثابت کرد قبل از ارتکاب جرم یکدیگر را شناخته اند. قتلهایی که متوجه زنان می وشد بعضا ناشی از تعارضات درون خانوادگی است. هنگامی که زن دیگر وضعیتی که در آن احساس خطر می کند را تحمل نمی کند جرم متوجه او می وشد و او قربانی می سازد. بسیار نادر است که یک زن مرتکب جرم خشونت و دزدی شود. از لحاظ آماری در موارد قتل همراه با سرقت بجز گاهی از اوقات آنهم به عنوان شریک جرم اثری از زنان به چشم نمی خورد. با این وجود مشاهده می شود که خشونت زنانه رو به افزایش است. در بعضی از مواقع احتمال زیادی دارد که بزه دیده از یک جرم دوبار قربانی شود. این نشانه آسیب پذیری است و بیان می کند که بزه دیده شناسی بیش از حد در معرض جرم قرار دارد و یا اینکه بزه کاران خود بزه دیده شوند دربزه دیده شناسی علمی منشا علمی به تحلیل این موضوع پرداخته می شود.

ب: بزه دیده شناختی حمایتی

حقوق بشر بزه دیده مدار دستاورد تعامل 2 بخش حقوق بشر، حمایت از بزه دیده در میانه سده بیستم است. تردیدی نیست که بزه دیده شناسی در برخی از هدف های جنبش متون بشر نقض داشته است. زیرا حقوق بشر که در چارچوب حقوق بین المللی قراردادی و هدفی تدوین شده عبارت است از دسته های متنوعی از حق های ایجابی (مانند تامین رفاه و آموزش و پرورش) و حق های سلبی (منع تبعیض و شکنجه) که هدف آن ارتقا و حمایت از کرامت انسانی بویژه در حوزه های حق سلبی. اگر هر یک از این حق ها نقض شود. شخص دارنده ی آن حق نقض شده می توانی قربانی (بزه دیده) خوانده شود. بدین سان می توان گفت که در گفتمان علوم جنایی بزه دیدگی بیش از بزه دیده شناسی مطرح بوده است. بزه دیده شناسی به دنبال شناخت علت ها و آثار بزه دیدگی است و هدف آن عبارت است از یافتن پاسخی سودمند به آثار منفی بزه دیدگی گذشته و پیش گیری از تکرار بزه دیده سازی (در بستر نقش های حقوق بشری، یعنی پیش گیری از جنایت کارهای آینده) بدین سان یکی از هدف های مبهم بزه دیده شناسی هم چون حقوق بشر، تضمین کرامت انسانی است. تاریخ حقوق بشر نمایان گر کوشش برای تضمین کرامت انسانی است (واقعیت آن است که باوجود برجستگی اندیشه های غربی در پیدایش حقوق بشر این مفهوم دانشمندان و شخصیت های از سنت های دینی، فرهنگی گوناگون پدید آورد و گسترش داده اند. [1]

[1] موحد، محمدعلی، در سوای حق و عدالت، از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، جلد اول، تهران، انتشارات نشر دادنامه، چاپ اول، 1389، ص 423

 فضای شهری

به طور خلاصه می­توان گفت برخی خصوصیات مکان­های زیبا و مطلوب شهر از منظر شهروندان عبارتند از: ایمنی، سرزندگی، انعطاف پذیری، خاطره انگیزی، خودمانی بودن فضا، خوانایی و … که در اینجا به اختصار به بررسی بعضی از آنها می­پردازیم.

2-8-1- ایمنی

از آنجائیکه اساساً در خیابان­های شهری حضور سواره و پیاده را توأمان داریم و هردو مجاز به حرکت در مسیرهای خود به صورت دائم هستند، ایمنی پیاده و سواره بسیار مهم می‏شود. بخصوص که پیاده ها در خیابان شهری حرکت عرضی پیوسته و متعددی دارند. سرعت مجاز در نظر گرفته شده برای سواره­ها در خیابان شهری به علت عبور عرضی از خیابان 30 کیلومتر در ساعت می‏باشد. طیف شهروندان حاضر در خیابان شهری از گستردگی بالایی برخوردار است و به تبع آن دامنه رفتاری بسیار متنوع و بزرگی را در بر می­گیرد. تمهیدات کالبدی خیابان شهری بایستی به گونه­ای باشد که علاوه بر پذیرش این دامنه وسیع رفتارها ایمنی افراد حاضر را نیز تضمین نماید. در نهایت زمانی که شهروندان در مسیرها هم از لحاظ حضور سواره و هم عوامل متعددی که در ایمنی شهر تاثیر بسزایی دارند در امان باشند احساس آرامشی به آنها دست می‏دهد که خود این آرامش می ­تواند تاثیر بسزایی در زیبا احساس کردن (مطلوبیت) شهر باشد.

ایمنی و امنیت از اساسی­ترین توقعاتی است که از یک فضای شهری انتظار می­رود.سرزندگی و انعطاف­پذیری فضای شهری در شرایطی قابل حصول است که فضای مذکور امن باشد. در غیر اینصورت فرد چنان درگیر تامین ایمنی خود می­گردد که حتی اگر فضا سرزنده یا انعطاف­پذیر هم باشد. احساس نشاط و آزادی از فعالیت ایجاد نمی­ شود. پیاده راه ها معابری هستند که کاملا اختصاص یافته­اند.

2-8-2- سرزندگی

حضور قوی و مداوم افراد از گروه های مختلف موجب سرزندگی فضا می‏شود. تنوع افراد، رفتارها، کاربری­ها و فعالیت­ها می ­تواند از مهمترین عوامل تقویت سرزندگی باشد. بسیاری از فضاهای شهری مذکور در بخش پیشین، فضاهایی هستند که در مقیاس شهری عمل می­نمایند و شادابی را در تمام شهر به جریان می­اندازد. طبیعی است که اکثر شهروندان توقع سرزندگی را از چنین فضایی داشته باشند.

2-8-3- خودمانی بودن فضا

وقتی فضایی خودمانی است، فرد احساس می‏کند که مقهور آن نمی‏باشد و می ­تواند در تغییر و ساماندهی آن نقش داشته باشد و به عبارتی در آن دخل و تصرف نماید. در صورت نیاز به مبلمان آن را تغییر دهد یا متناسب با کارکردی که در شرایط خاص از آن انتظار دارد، فضا را آرایش نماید و حتی برای انجام مراسم خاص که میان تمام ساکنین یک محله مشترک است، تجهیز نماید. برای مثال در اعیاد آن را چراغانی کند یا در فصول مناسب، مراسم عزاداری مذهبی در آن برگذار کند. این تجهیز فضا می ­تواند بسیار محدودتر و موقتی­تر هم باشد. برای مثال فرد می ­تواند برای مدت کوتاهی صندلی­ای از خانه­اش بیاورد و در کنار ورودی واحدش مستقر کند و دقایقی را در کنار همسایگانش بگذراند. همین امکان تغییر و تجهیز موقت و آسان احساس خودمانی بودن را در فضا تقویت می‏کند.عدم سلطه فضا بر انسان منوط به مقیاس (اندازه) آن نیز می‏باشد. فضایی که مقیاس انسانی دارد خود را بر شهروند تحمیل نمی­نماید، البته مقیاس انسانی خود کمیتی مطلق نمی‏باشد و در فضاهای مختلف متفاوت جلوه می کند.

2-8-4- خوانایی

خوانایی به طور ساده و خلاصه یعنی اینکه شهر به گونه­ای باشد که برای همه شهروندان قابل فهم و درک باشد؛ یعنی اینکه افراد در شهر احساس سرگشتگی به آنها دست ندهد و نسبت به تمام نقاط شهر محل زندگی خود آگاهی کامل داشته باشند؛ البته با توجه به تصویر ذهنی قوی­ای که شهر به آنها می‏دهد. قبل از قرن بیستم شهرها از بعد خوانایی خیلی خوب کار می­کردند. مکان­هایی که مهم به نظر می­رسیدند واقعاً مهم بودند و مکان­هایی که جنبه همگانی داشتند به راحتی قابل تشخیص هویت می­شدند. این مطلب هم درباره فضاهای همگانی و بیرونی و هم درباره ساختمان­ها به طور عام صادق بود. معمولاً بزرگترین فضاهای عمومی با مهمترین تسهیلات یا خدمات عمومی ارتباط و پیوند داشتند. معمولاً ساختمان­هایی که به دلیل اهمیت بیشتر از سایر ساختمان­ها متمایز می­شدند واجد بالاترین ارتباط و پیوند با کارکردهای همگانی بودند. شهر مدرن فقط از این جنبه که«ساختمان­ها نمی­توانند دروغ بگویند» خوانایی دارد. در این شهر­ها، عمتاً به خاطر نوعی افراط در عملکرد گرایی و همچنین به علت سرعت شکل­ گیری این خوانایی تا حدی ضعیف شده است که می­توان در این شهرها نیز از طرق تقویت گره های فعالیتی شاخص شهری و همچنین هویت بخشی به محلات و ناحیه­ها، این خوانایی را تقویت نمود و تصویر ذهنی قویتری در ذهن شهروندان شکل داد.

2-8-5- دعوت کنندگی فضا

یان گل در کتاب زندگی در فضای میان ساختمانها چند اصل را برای دعوت کنندگی و کشش فضا مطرح می‏کند:

1. 1. گذار آرام بین نواحی خصوصی و عمومی، به شکل نواحی گذار و انتقال، که نه کاملا خصوصی هستند و نه کاملا عمومی، به عنوان عناصر پیوند دهنده و مرتبط کننده عمل می‏کنند و حرکت بین فضاهای عمومی و خصوصی و بین درون و بیرون را برای ساکنین و فعالیت‏ها تسهیل می‏کنند.
   2. توانایی دیدن آنچه در فضاهای عمومی حال انجام است، جزء دیگر کشش فضاست.
   3. راهی کوتاه و قابل کنترل، میان محیط عمومی و خصوصی نیز کشش ایجاد می‏کند. روابط و ارتباطات “سرزدن‏ها"هنگامی که مردم نزدیک هم زندگی می‏کنند از سهم بیشتری برخوردارند.
   4. نیاز به ارتباط، نیاز به آگاهی و نیاز به انگیزش، به گروهی از نیازهای روانشناختی تعلق دارند. مثلا بزرگسالان بیشتر به دلایل پذیرفتنی و منطقی – خرید، پیاده‏روی، هوای تازه خوردن، روزنامه خریدن، شستن ماشین و… بیرون می‏روند.
   5. جایی برای رفتن، می‏تواند جای خاصی برای گردش، نقاط چشم‏نواز، خرید کردن، مغازه‏ها، مراکز اجتماع، تسهیلات ورزش و… باشد. برای بچه‏ها زمین بازی جایی است که همیشه می‏توان رفت. چیزها و جاهایی که فرد به طور طبیعی به عنوان انگیزه و کشش برای بیرون رفتن در جستجوی آنهاست.
   6. کاری برای انجام دادن، اگر کاری برای انجام دادن وجود داشته باشد با دیگر فعالبتهای تفریحی و اجتماعی ترکیب می‏شود، اگر کاری برای انجام دادن وجود داشته باشد پس از آن حرفی نیز برای گفتن وجود دارد.

پیاده‏راه، فضای عمومی شهری

تحقیقات مختلف نشان مى دهد که 4 کیفیت کلیدى براى یک محیط با کیفیت بالا نیاز است:

دسترسى و ارتباطات ( راحت براى استفاده، آسانى رسیدن و حرکت در آن)

فعالیت ها ( فراهم کردن دلیلى براى حضور در آن، حیاتى و واحد و یکتا )

راحت و تصویر ذهنى ( امن و پاکیزه، سبز و جذاب )

- معاشرت پذیر ( پرورش روابط همسایگى، دوستى، روابط متقابل، تنوع و…) ( carmona,20008:12).

چهار مؤلفه قابلیت پیاده‏روی (مطلوبیت و مطبوعیت، ایمنی و امنیت، آسایش و راحتی و تسهیلات و دسترسی)

مؤلفه‏هایی نظیر مطبوعیت و مطلوبیت، آسایش و راحتی، ایمنی و امنیت و تسهیلات و دسترسی عابر پیاده مطبوعیت و مطلوبیت در اینجا منظور از مطلوبیت، جذابیت، دلپذیری و شاداب بودن فضا به منظور انجام فعالیت های تفریحی و ورزشی از جمله پیاده‏روی است.

دسترسی: دسترسی معیاری است که آسایش شهروندان در رسیدن به مکان مورد نظر را تامین می­نماید(چپ‏من، 1386: 156).

ایمنی: منظور از ایمنی مراقبت و رسیدگی سریع به مکان های مورد نظر و کاربران آن در برابر خطرات احتمالی است (پور محمدی،94:1385).

آسایش و راحتی: در مبحث فعلی توجه به مولفه‏هایی از قبیل پیوستگی و هموار بودن سطوح، وجود مکان های مکث و استراحت، اختصاص عرض کافی به معابر پیاده و در نظر گرفتن تمهیداتی برای پناه گرفتن از آفتاب و باران موجب آسایش و راحتی شهروندان هنگام فعالیت های پیاده‏روی می‏گردد. آسایش (واکنش عاطفی مثبت به محیط خارجی، محیط پیاده‏روی و نسبت به موقعیت است که شامل واکنش‏های فیزیولوژیکی، فیزیکی، اجتماعی و روانی است).

2-9-2- نیازهای اصلی پیاده‏ها

برنامه‏ ریزی، طراحی و نگهداری مسیرهای پیاده باید با توجه به پنج عامل زیر انجام گیرد:

- پیوستگی

-  کوتاهی

- زیبایی و امنیت

- ایمنی

- راحتی (وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری،1375 ).

سرزندگی: شاید بتوان تنوع و فعالیت‏پذیری را به عنوان دو مؤلفه تأثیرگذار در سرزندگی فضاهای شهری دانست. یکی از راه‏های رسیدن به تنوع، به کار گرفتن نمادهای شهری‏اند که بر گرفته از کالبد موجود و ارزشهای بافت تعریف می‏گردند، که به خوانایی مسیر افزوده و آن را به نماد تبدیل می‏کند. از دیگر عوامل سرزندگی و تنوع پیاده‏راها، ایجاد کاربر یهای متنوع و متناسب با هر سکانس پیاده‏راه‏، استقرار کاربر یهای خدماتی که تداوم حضور شهروند را در پی دارد و همچنین استقرار کاربری های اوقا ت فراغت ، تنوع مبلمان در طول مسیر و هماهنگی روشنایی مسیر بدنه‏ها و تأ کید روشنایی روی عناصر و بناهای شاخص می‏باشد (پاکزاد،1386). از آنجایی که فعالیت‏ها و کنش‏های متفاوت به راحتی براساس نیاز، زمان و …تغییر می‏کنند، در طراحی پیاده بایستی از انعطاف مناسب برخوردار باشند. گوناگونی(تنوع) تجربه فضا دلالت بر ویژگی‏های محیطی مکا هایی می‏کند که واجد فرمها، استفاده‏ها و معانی گوناگون باشند؛ کاربری های متنوع جاذب با تأمین و تولید جریانهای حرکت پیاده، در فضای پیاده‏راه این کیفیت را فراهم می‏آورند)بنتلی و همکاران،1382). در این راستا، فعالیت‏های اختیاری و تفریحی، بخش قابل توجهی از فعالیت‏های اجتماعی را باید در پیاده‏راها دربرگیرند که در شکل‏گیری این مفهوم در این فضا بایستی دقت لازم به عمل آید.

Pedestrian Way, Public Urban Space