• پیشینه هوشمند سازی مدارس

  • پیشینه هوشمند سازی مدارس در جهان

پیدایش سیستم های پردازشِ داده(رایانه) با سابقه ای بیش از سه دهه سبب شده است که رایانه در بسیاری از عرصه های کاربردی اجتماعی و فردی وارد شود؛ به گونه ای که در دهه ی نود، در بسیاری از کشورها، حتی مدارس ابتدایی هم مجهز به امکانات رایانه ای متناسب شدند. اختراع و توسعه ی رایانه، ایجاد شبکه های رایانه ای و پس از آن ظهور پدیده ی اینترنت را در پی داشت (درانی و رشیدی،  1386: 41).

تفکر استفاده از رایانه ها و شبکه های رایانه ای برای کارهای مدرسه ای و عملی، به قرن بیستم و اوایل دهه ی 1960 بر می گردد. اینترنت که در 1969 در دوران جنگ سرد از درون شبکه معروف پا گرفت، بسیار سریع رشد کرد. هیچ کس گمان نمی کرد این شبکه ی اطلاع رسانی در سال 2000 صاحب 180 میلیون کاربر باشد. سرعت و شتاب این رشد به گونه ای بود که به حدود 500 میلیون کاربر در سال 2003 بالغ گردید. این توسعه ی سریع فناوری اطلاع رسانی به همراه عوامل دیگری چون تبدیل جامعه ی صنعتی به جامعه ی اطلاعاتی، تغییرات جمعیتی، جهانی تر شدن فعالیت های حرفه ای، گسترش نیروهای بازار در محدوده ی آموزش و به عبارت دیگر تجاری شدن مقوله ی آموزش، همه و همه، تأثیرات شگرف در امر آموزش داشتند (مشایخ، 1389: 214).

در سال 1984 دیوید پرکینز و همکارانش در دانشگاه هاروارد، طرح مدارس هوشمند را به عنوان تجربه ای نوین در برنامه های آموزش و پرورش، با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه نمودند. این طرح به تدریج در چند مدرسه اجرا گشت و بعدها تا حدودی توسعه یافت.

گفته می شود اولین مدارس هوشمند در سال 1996 در انگلستان تأسیس شد و سپس طرح راه اندازی مدارس هوشمند  در کشور مالزی به اجرا درآمد و با ارائه ی الگوی موفق، توانست تجربه خود را به سایر کشورها نیز منتقل کند و امروزه علاوه بر مالزی کشورهای ایرلند، مصر و استرالیا نیز برای هوشمند کردن مدارس خود اقدام کرده اند (درانی و رشیدی،  1386: 43).

2-2-15-1-         پیشینه ی هوشمند سازی مدارس در ایران

در دهه های اخیر، گستره ی فعالیت در زمینه ی آموزش و یادگیری نیز همچون دیگر فعالیت های علمی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و غیره، از توسعه و پیشرفت سریع فناوری و ظهور پدیدهایی چون ماهواره، رایانه، اینترنت و غیره متأثر و دگرگون شده است.

استفاده از فناوری در آموزش ایران به زمان بهره گیری از ابزارهای کمک آموزشی سمعی بصری شامل نمایش اسلاید و فیلم های آموزشی در کلاس درس باز می گردد. پس از آن، تلویزیون به عنوان رسانه آموزشی مورد توجه قرار گرفت و تلویزیون آموزشی ملی ایران به طور رسمی به امر آموزش همگانی در سراسر کشور پرداخت.

پس از ورود صنعت رایانه به ایران و رشد و نفوذ رایانه های شخصی در میان اقشار مختلف فرهنگی اجتماعی، فعالیت در زمینه ی آموزش مبتنی بر رایانه نیز آغاز گشت و بیش از ده سال است که در این زمینه فعالیت می شود و این امر با تولید لوح های فشرده آموزشی آغاز گردیده است.

به طور کلی، از نیمه ی سال 1380 به بعد، رویکرد به این مقوله جدی تر و فعالیت های عملیاتی در زمینه آموزش اینترنتی و بهره گیری از پهنای باند مخابراتی برای ارائه ی دوره های آموزشی در گوشه و کنار کشور آغاز شد تا اینکه طبق مصوبات شورای فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی1384-1383، پایلوت مدارس هوشمند به سازمان آموزش و پرورش شهر تهران  محول گردید.

پس از طرح موضوع در شورای راهبری فناوری اطلاعات و ارتباطات تعداد 4 دبیرستان در 4 منطقه تهران انتخاب و از سال تحصیلی بعد اجرای آزمایشی طرح در این مدارس آغاز گردید. برای اجرای طرح، وضعیت موجود مدارس از لحاظ تجهیزات و وضعیت نیروی انسانی مورد بررسی قرار گرفت.

مدیران مدارس فوق ضمن شرکت در جلسه های متعدد کارشناسی در جریان امر قرار گرفتند. تجهیز و ایجاد شبکه واحدهای داخلی و نحوه ی تولید محتوای الکترونیکی، آموزش معلمان(زبان انگلیسی و مهارت های ICDL) به انجام رسید (مرکز آمار فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش، 1390: 50).

جدول 2-1):  آمار مدارس هوشمند براساس اظهار ادارات کل استان ها- تیرماه 90

از مجموع 3660 مدرسه ی عنوان شده، حدود 20 مدرسه جزء مدارس نیمه هوشمند، 840 مورد به عنوان مدرسه ی الکترونیک و 2800 مدرسه به عنوان مدرسه ی نیمه الکترونیک تلقی می شود (مرکز آمار فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش،1390: 52).