مفاهیم و تعاریف مدیریت زنجیره تامین سبز

ﺳﺒﺰ ﮐﺮدن زﻧﺠﯿﺮه تاﻣﯿﻦ، ﻓﺮاﯾﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﻼﺣﻈﺎت زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ تاﻣﯿﻦ اﺳﺖ. ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه تاﻣﯿﻦ ﺳﺒﺰ، ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﻨﻨﺪه ی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه تامین با الزامات زیست محیطی در تمام مراحل طراحی محصول، انتخاب و تامین مواد اولیه، تولید و ساخت، توزیع و انتقال، تحویل به مشتری و بالاخره پس از مصرف، مدیریت بازیافت و مصرف مجدد به منظور بیشینه کردن میزان بهره وری مصرف انرژی و منابع همراه با عملکرد کل زنجیره تامین است (سارکیس، 2006). در بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت های زنجیره تامین به تحلیل اثرات محصولات بر محیط زیست به کمک رویکردی کلی نگر (شامل تحلیل دوره عمر محصول از آغاز تا پایان عمر آن) پرداخته می شود. در این رویکرد کلیه اثرات بوم شناختی (علم عادت و نحوه زندگی موجودات و تعامل آنها با محیط) هر فعالیت در مراحل مختلف عمر محصول ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺤﺼﻮل، ﻃﺮاﺣﯽ، ﺗﻬﯿﻪ ﻣﻮاد ﺧﺎم، ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﻣﻮﻧﺘﺎژ، ﻧﮕﻬﺪاری، بسته بندی، ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﻣﺤﺼﻮل اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی و در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﻟﺤﺎظ می شود (فراهانی و همکاران، 2009). سریواستاوا (2007) زنجیره تامین سبز را بدین صورت ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ: “در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ زیست محیطی در زنجیره تامین ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل، اﻧﺘﺨﺎب و ﻣﻨﺒﻊ ﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮاد، ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮی و مدیریت محصول پس از مصرف و طی شدن عمر مفید آن”

اپسون مفهوم زنجیره عرضه سبز را شامل فرضیات: طراحی سبز، خرید سبز، فرایند تولید سبز، محصول سبز، بازاریابی سبز، مصرف کننده سبز و فرایند بازیافت سبز می داند، که به طور جدا ناپذیری به هم مربوط شده اند و بدون هر کدام از این قسمت ها عدم قابلیت بوجود می آید.     (Epson Taiwan, 2010). همچنین در بعضی از مقالات برای مدیریت زنجیره تامین سبز شش بعد در نظر گرفته شده است: تولید و بسته بندی سبز، سهم محیطی، بازاریابی سبز، تامین کنندگان سبز، ذخیره سازی سبز، طراحی اقتصادی سبز. نتایج نشان داده اند که گروه های مبتنی بر بازاریابی سبز، در صنعت الکترونیک تایوان به بهترین شکل عمل کرده اند. بر مبنای دیدگاه مبتنی بر منابع، توانایی گروه های بازاریابی سبز برای گرد آوری منابع، در رقابت با حریفان منجر به موفقیت می گردد (چانگ و همکاران، 2010).

اﮔﺮﭼﻪ در ادﺑﯿﺎت زﻧﺠﯿﺮه تامین ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه تاﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﺪار و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه تامین ﺳﺒﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺟﺎی یکدیگر به ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ، اما این دو مفهوم کمی با هم تفاوت دارند. مدیریت زنجیره تامین پایدار در برگیرنده ابعاد اقتصادی و پایداری اجتماعی و زیست محیطی است. بنابراین مفهوم مدیریت زنجیره تامین پایدار وسیع تر از مدیریت زنجیره تامین سبز است و مدیریت زنجیره تامین سبز بخشی از مدیریت زنجیره تامین پایدار است (فراهانی و همکاران، 2009).

      [1] Sarkis

      [2] Epson

      [3] Chung