تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر استراتژی های صنعت

تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر صنعت قابل توجه است، زیرا که در آن سیستم خرید سبز به منظور کنترل تامین کنندگان، مخصوصاً برای تولید طرح اصلی(ODM)، پایه ریزی می شود به نحوی که استانداردهای حامی محیط زیست برای محصولات رعایت می گردد. برای مثال به خاطر رعایت استانداردهای ELV، شرکت های اتومبیل سازی با هم دیگر همکاری کردند و سیستم بین المللی اطلاعات مواد (IDMS) را ایجاد کردند که تضمین می کرد که مواد استفاده شده توسط تولید تجهیزات اصلی (OEM) و تامین کنندگان آنها بر اساس استانداردهای بین المللی بوده است.

توضیحات و تفسیراتی در مورد اینکه چرا شرکت ها باید در فعالیت های مدیریت زنجیره تامین سبز شرکت کنند، وجود دارد. صادرات محصولات یا تامین مشتریان خارجی نیازمند این است که بنگاه ها بر «موانع سبز» فائق آیند، و توانایی رقابتی بین المللی خود را افزایش دهند. برای مثال IBM و Xerox از تامین کنندگان چینی خود خواسته اند که با استاندارد ISO14001 (سیستم های مدیریتی زیست محیطی) خود را توسعه دهند و فورد، تویوتا و جنرال موتورز از تامین کنندگان خود گواهینامه ISO14001 می خواهند.

در صنایع الکترونیک و الکتریک، تامین کنندگان از روش ها و مستندات خرید سبز به منزله کنترل مصرف مواد خطرناک استفاده می کنند. هر چند، مدیریت زنجیره تامین سبز هدفِ تامین    نیازمندی های سبز برای ODM ها در طول یک مدیریت زنجیره تامین کامل را دنبال می کند. یکی از معروف تریم مثال ها که می تواند به نوعی مرجعی برای این گفتار باشد، پدیده SONY است که در آن به خاطر فلز ممنوعه کادیوم (Cd) موجود در رابط پلی استیشن ها، اجازه ورود به بندرگاه هلند را نداشت که همین امر باعث خسران وسیعی هم در محصول و هم در اعتبار شرکت شد. در نتیجه شرکت SONY استاندارد تکنیکال SS-00259 را به منظور ملزم کردن تمامی تامین کنندگان قطعاتش به اجرای این استاندارد به خاطر تضمین اینکه دیگر هیچ ماده سمی در زنجیره تامینش ظاهر نگردد، پذیرفت (گوپتا و وانگ،1393، ص. 28).

همچنین شرکت DELL با رویکرد مدیریت زنجیره تامین سبز می تواند خروجی میزان کربن زنجیره تامینش را تخمین بزند. شرکت Dell می خواهد که همه تامین کنندگان تراز اولش استاندارد EICC را امضا کنند و این تامین کنندگان را برای پیروی از این استاندارد با دادن گواهینامه تشویق کند. EICC استانداردها و قوانینی را برای مسئولیت اجتماعی شرکت ها در زنجیره تامین صنعت الکترونیک وضع می کند. این قوانین و مقررات از بررسی و مرور استانداردهای اساسی مشتمل بر نیروی کار و کار فرما، ایمنی، مسئولیت زیست محیطی، مدیریت سیستم و اخلاق تشکیل می شود(گوپتا و وانگ،1393، ص. 28).

2-9-5- مصرف سبز

در دهه 1980 و اوایل 1990 ﺑﻴﻦ ﻣﺼﺮﻑ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺧﺮﻳـﺪ ﺁﻧﻬـﺎ ﺭﻭﻱ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ. مصرف کنندگان ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﮐﺎﻻﻫﺎ ﺗﻮﺟـﻪ کنند ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺁﻥ ﮐﺎﻻﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ.

ﻣﺼﺮﻑ ﺳﺒﺰ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻫﻪ 1980 ﺑﻪ ﺍﻭﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣـﺮ ﺩﺭ ﺁﻟﻤـﺎﻥ ﺷﺪﺕ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺍﺷﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﮐﻪ در ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ ۱۹۷۰ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑـﺮﺍﻱ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻫﺎﻱ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧـﺪ ﺑﻮﺩ، بالغ بر 37.6 درصد بود ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1997 ﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ بود. ﻣـﺼﺮﻑ ﮐﻨﻨـﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﭘﺎﺳـﺦﮔـﻮ ﺑﻮﺩﻧـﺪ. ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﮔﺮﺍﻳﻲ ﺳﺒﺰ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﻗﺎﺑﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ (شکاری، 1384).

روشن است که تغییر سلیقه مصرف کننده، عامل مهمی در فعالیت شرکت ها به نفع محیط زیست بوده است. بررسی 25000 نفر مصرف کننده در سراسر جهان در سال 1999 نشان داد، 20 در صد افراد یا از خرید محصولات خودداری کرده بودند یا آشکارا از شرکت ها به دلیل کارهای اجتماعی و زیست محیطی مشهودشان، انتقاد می کردند (الیوت و همکاران، 1388، ص. 22).

      [1] Orginal Design Manufacturing

      [2] International Material Data System

      [3] Orginal Equipment Manufacturing

      [4] Electronic Industry Code of Conduct