1ـ چه عواملی بر شكل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان مؤثر است؟

 

2ـ آیا میزان رضایت از خود بر هویت اجتماعی دانش آموزان تأثیر دارد؟

 

 

3ـ آیا پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی والدین  بر هویت اجتماعی دانش آموزان مؤثر است؟

4ـ آیا جنس دانش آموزان با هویت اجتماعی آنان رابطه دارد؟

 

 

5ـ آیا میزان درونی شدن ارزشها در دانش آموزان با هویت اجتماعی آنان  مرتبط است؟

 

 

6ـ آیا هماهنگی ارزش های گروهی بر هویت اجتماعی دانش آموزان تأثیر می گذارد؟

 

 

7ـ آیا مورد تأیید دیگران بودن با هویت اجتماعی دانش آموزان  ارتباطی دارد؟

 

 

1ـ4 اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

از آن جا كه بحران هویت از سالهای نوجوانی آغاز می شود و بخش عظیمی از دانش آموزان دبیرستانی، در این سنین قرار گرفته اند و با توجه به نگرانی هایی كه در زمینه علایق و گرایشات و رفتار های دانش آموزان مشاهده می شود و از آن جا كه بخش مهمی از وجود دانش آموزان را هویت آنان تشكیل می دهد و زندگی فردی و اجتماعی آنها نیز متأثر از این مسئله است ، آنان در جستجوی هویت می باشند و موقعیت مبهم دانش آموزان دبیرستانی،در فرهنگ و جامعه معاصر، این نتیجه را برای آنها در بر دارد كه فرصتی را به منظور آزمودن شیوه های مختلف زندگی به آنها می دهد، تا آنها تصمیم بگیرند كه چه الگو های رفتاری، ارزشی و نگرشی بهتر می تواند نیاز های آنها را تأمین نماید. در برخورد با دانش آموزان در كلاس های درسی یا مشاوره های فردی با دانش آموزان ، دریافتم که گرایش به آئین مسیحیت و زندگی در كشورهای دیگر را صرفاً به خاطر احساس آزادی بیشتر برای رفع نیاز هایشان ابراز می كنند. همچنین مصرف مشروبات الكلی، قلیان و سیگار، ارتباطات جنسی و … را صرفاً در راستای رفع نیاز هایشان ارزیابی می کردند و این مسئله هویت دینی، ملی و خانوادگی آنان را خدشه دار نموده است و بخش عظیمی از جمعیت انسانی كه باید در جهت آبادانی و حفظ آرمانها و ارزشهای كشور، آموزشهای لازم را ببینند  و در آینده به خدمت گرفته شوند، به نحو احسن و شایسته مورد استفاده قرار نمی گیرند.

در جهان امروز ((وضعیت و جایگاه هر کشوری با توجه به ساختار ، روند ، ماهیت و عملکرد دو عامل زیر مشخص می شود : 1- ماهیت ساختاری و عملکرد ارکان و عناصر اصلی و تشکیل دهنده ی نظام اجتماعی آن کشور 2- شرایط و موقیت منطقه و جهان در ارتباط با آن کشور . در ارتباط با عامل اول باید گفت که عناصر و ارکان اصلی جامعه ی ما به خاطر ناهمگونی ساختاری آنها ، زمینه های نامطلوبی را برای تحول ، توسعه و تکامل اجتماعی فراهم کرده است . این واقعیت  زمینه ی  مناسب را برای شکل گیری روابط اجتماعی عادلانه ، تقسیم کار اجتماعی عادلانه ، توزیع امکانات و امتیازات اجتماعی بر پایه ضوابط و قوانین مدون و انسانی فراهم ننموده است )) ( سیف اللهی ، 1381 : 167) بنابراین زمینه برای ظهور و بروز بحران های گوناگون در جامعه فراهم می باشد .

 

 

لذا ضرورت بررسی عوامل مؤثر بر شكل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان به شدت احساس می شود كه در این تحقیق به آن پرداخته می شود.

 

 

5ـ1 اهداف تحقیق

 

 

اهداف تحقیق حاضر عبارتند از:

 

 

ـ شناسایی  عوامل موثر بر شكل گیری هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور

 

 

ـ بررسی میزان همبستگی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی از ابعاد : ملی ، دینی و خانوادگی

 

 

– یافتن و ارائه  راه حل برای بهبود هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه شهر نیشابور

 

 

6ـ1 محدوده زمانی و مكانی تحقیق

 

 

تحقیق حاضر در محدوده مكانی شهر نیشابور انجام شده است و از نظر زمانی ،  سال تحصیلی 86 ـ 85  را مد نظر دارد .

 

 

7ـ1 مروری بر مطالعات پیشین

 

 

در این قسمت مروری داریم بر تحقیقاتی كه در زمینه هویت اجتماعی در داخل و خارج ایران صورت گرفته اند.

 

 

1ـ7ـ1 تحقیقات انجام شده داخلی

 

 

ـ عبدالرسول كریمی در سال 1375 در تحقیقی با عنوان «بررسی رابطه بین عزت نفس و هویت یابی در نوجوانان 18ـ15 ساله در شهر تهران» با استفاده از روش پیمایشی، از بین كلیه دانش آموزان مقطع متوسطه شهر تهران كه در سال تحصیلی 75ـ74 به تحصیل اشتغال داشتند، از طریق نمونه گیری خوشه ای 200 نفر از دانش آموزان دختر و پسر از نواحی 18،7،4،2 را به طور تصادفی انتخاب نمود.

 

 

ابزار تحقیق دو فرم پرسشنامه هویت شخصی و پرسشنامه عزت نفس كوپر اسمیت بود كه به آزمودنی ها داده شد تا با توجه به شرایط خود، آزمون ها را تكمیل نمایند. نتایج نشان داد كه میان توزیع آزمودنی های دختر و پسر از نظر اهمیت هویت جنسی با توجه به عزت نفس شان تفاوت وجوددارد.

 

 

میان توزیع آزمودنی های دختر و پسر از نظر توجه و عمل به ارزش های اخلاقی تفاوت وجود نداشت. دانش آموزان دختر و پسر با عزت نفس بالا و پایین از نظر هویت مذهبی تفاوت نداشتند و بین توزیع آزمودنی های دختر و پسر از نظر ایجاد ارتباط با همسالان و طرز دید نسبت به خود و عزت نفس آنها تفاوت وجود داشت .

 

 

ـ پور جبلی در تحقیقی تحت عنوان « بررسی عوامل موثر بر شكل گیری هویت اجتماعی و فرهنگی نوجوانان ارومیه» در سال 1379 با

 استفاده از روش پیمایش و با انتخاب یك نمونه 383 نفری از نوجوانان شهر ارومیه كه در گروه سنی 18ـ 12 ساله قرار داشتند، با رویكرد تئوری پیتر بورك به بررسی 4 عامل خانواده، مدرسه، گروه دوستان و رسانه های تصویری به بررسی هویت اجتماعی و فرهنگی نوجونان پرداخت. وی در تحقیق خود به این نتیجه رسید كه بین عوامل خانواده، مدرسه، دوستان و رسانه های تصویری با شكل گیری هویت اجتماعی و فرهنگی نوجوانان رابطه مثبت و معنا دار وجود دارد.

 

 

ـ فاطمه رئیسی در سال 1376 در تحقیقی با عنوان «بررسی تأثیر مشاوره گروهی بر كاهش بحران هویت نوجوانان دختر مقطع متوسطه شهر اصفهان» با استفاده از روش نیمه آزمایشی و استفاده از طرح گروه كنترل نا برابر به این موضوع می پردازد. وی با روش خوشه ای چند مرحله ای از بین نواحی آموزش و پرورش اصفهان، نواحی 3و4 را انتخاب و سپس از بین مدارس این دو ناحیه، دو مدرسه را به صورت تصادفی انتخاب می كند. نمونه آماری این تحقیق را 40 نفر از دانش آموزان دختر تشكیل می دهند و سپس از اعضای داوطلب جهت شركت در مشاوره گروهی ثبت نام به عمل می آورد و سپس دانش آموزان به صورت تصادفی به دو گروه گواه و آزمایش تقسیم می شوند . ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش تست های هویت شخصی است . نتایج تحقیق نشان می دهد كه مشاوره گروهی در كاهش بحران هویت نوجوانان دختر شهر اصفهان مؤثر بوده است.

 

 

ـ محمد باقر آخوندی در سال 1377 در مطالعه ای با عنوان «بررسی هویت ملی و مذهبی جوانان مشهدی و تأثیر روابط اجتماعی بر آن» با استفاده از روش تحقیق پیمایش و تكنیك جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه های عمیق و پرسشنامه از بین جوانان 24ـ 18 ساله ساكن مشهد، این تحقیق را انجام داده است . وی با انتخاب یك نمونه 464 نفری از سطح مناطق ده گانه شهر، به نتایج زیر دست یافت:

 

 

الف) 52 درصد كل پاسخ گویان بیش از 60 درصد با تیپ ایده ال هویت ملی هماهنگی دارند. همچنین پایبندی نظری به مذهب و ملیت بیش از پایبندی عملی به آن هاست.

 

 

ب) پس از انجام تحلیل  رگرسیون و تحلیل مسیر داده ها، روشن شد كه حركت جوانان و اعضای خانواده هایشان در مراسم ملی مذهبی، گفتگو پیرامون مذهب و تأیید مستمر آن در خانواده، اهمیت دادن به نظرات خانواده و دوستان، مشورت با خانواده و تماشای برنامه های ایرانی تلویزیونی، بر هویت ملی مذهبی تأثیر مستقیم دارد . همچنین وضعیت اقتصادی جوانان، تماشای فیلم و سریال های خارجی تلویزیون و تماشای فیلم های سینمایی از طریق ویدئو و … بر هویت ملی و مذهبی تأثیر معكوس داشتند .

 

 

– مریم سروش در سال 1380 در تحقیقی با عنوان «بررسی عواملی فرهنگی، اجتماعی مؤثر بر هویت مذهبی جوانان شهر شیراز» با استفاده از روش پیمایش و انتخاب یك نمونه 400 نفری از جوانان 35ـ 19 ساله شهر شیراز به نتایح زیر دست یافت:

 

 

میزان مذهبی بودن والدین و دوستان، میزان دنیا گرایی و جنسیت مهمترین متغیر هایی بوده اند كه بصورت مستقیم بر هویت مذهبی تأثیر داشته اند. بقیه متغیر ها از جمله میزان رضایت مندی سیاسی، میزان جهانی شدن و وضعیت تأهل بصورت غیر مستقیم مؤثر بوده اند.

 

 

نتایج تحلیل چند متغیره و تحلیل مسیر نشان می دهد كه اثرات مستقیم بر هویت مذهبی در مجموع تعیین كننده تر از اثرات غیر مستقیم است و جوانان بیشترین تأثیر را از گروههای دوستی و والدین خود دریافت می كنند. میزان دنیا گرایی به صورت منفی بر متغیر وابسته تأثیر داشته است. یعنی هر چه میزان دنیا گرایی فرد بیشتر باشد، هویت مذهبی او ضعیف تر است. از طرف دیگر عامل جنسی نیز در این امر دخیل بوده یعنی زنان مذهبی تر از مردان بوده اند اما این متغیر اثر زیادی نداشته است.

 

 

تحقیقات داخلی دیگری در زمینه هویت اجتماعی انجام گردیده است كه از ذکر بعضی به دلیل مشابه بودن نتایج منصرف شدیم و برخی را هم به دلیل مرتبط نبودن با تحقیق حاضر نیاوردیم و در این جا به برخی از عناوین آنها اشاره می کنیم :

 

 

1ـ آلمال، 1375، عوامل موثر بر شكل گیری هویت فرهنگی دانش آموزان سال سوم دبیرستان منطقه 5 شهر تهران

 

 

2ـ سكینه طالبی، 1378، تحول هویت ملی دانش آموزان دختر دوره تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران.

 

 

3ـ طاهره كیذقان، 1380، بررسی عوامل مؤثر بر هویت اجتماعی زنان شهر شیراز.

 

 

4ـ جواد اسماعیلی، 1376، مقایسه بحران هویت در دانش آموزان تیز هوش و عادی پایه سوم راهنمایی و اول دبیرستان منطقه 12 تهران.

 

5ـ محمد رضا ارشد خرگردی، 1381، عوامل موثر بر بحران هویت در بین دانشجویان كارشناسی دانشگاه  تبریز.

 

 

6ـ عبد اللهی، 1375، بررسی هویت جمعی موجود در بین جمعیت شهری، روستایی و ایلی ایران.

 

 

7ـ محمدی روزبهانی، 1377، بررسی روابط نظام ارزشی و رشد اخلاقی با هویت یابی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز.

 

 

8ـ راستگو مقدم، 1376، بررسی تحول هویت شغلی از نوجوانی تا جوانی و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی.

 

 

9ـ فیض درگاه، 1374، بررسی هویت دختران نوجوان با تأكید بر هویت شغلی در اواخر نوجوانی.

 

 

10ـ دارابی، 1376، هویت یابی دانش آموزان فاقد و دارای پدر در بین دانش آموزان دبیرستانی تهران.

 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)