اضطراب به منزله‌ی بخشی از زندگی هر انسان، در همه­ی افراد در حدی اعتدال‌آمیز وجود دارد و در این حد به عنوان پاسخی سازش­یافته تلقی می شود به گونه‌ای که می‌توان گفت، «اگر اضطراب نبود همه‌ی ما پشت میزهایمان به خواب می‌رفتیم» (دادستان، 1384).

سطح معینی از اضطراب برای مسائل مختلف زندگی ضروری است با این حال، فراتر از این سطح معین، اضطراب نقش انطباقی خود را از دست می‌دهد و به صورت عامل تخریب موقعیت‌ها در می‌آید و همراه با درد و رنجی می‌گردد که به زحمت می‌توان آن را تحمل کرد و حالت بیمارگونه به خود می‌گیرد این نوع اضطراب است که استعدادها را تخریب می‌کند، مشکلات در تمرکز و حافظه به وجود می‌آورد و فرد مبتلا نمی‌تواند با شرایط موجود زندگی و محیطش روبرو شود و با آنها کنار بیاید.

نوجوانان و دانش‌آموزان دبیرستانی در معرض رویدادهای مختلفی در محیط خانه و مدرسه و در روابط با دوستان و همسالان خود قرار دارند. مسائلی چون نگرانی‌هایی درباره تحصیل، آینده شغلی، ازدواج، رضایت والدین، ایفای نقش خود در جامعه و از همه مهم‌تر تغییرات جسمی و جنسی ناشی از دوره بلوغ برای آنها اشتغال ذهنی به وجود می‌آورد و در نتیجه ناخواسته دچار اضطراب می‌شوند.

در مطالعه‌ای همه­گیر شناسانه که برنشتاین[1] و همکارانش (1995) انجام دادند به این نتیجه‌ دست یافتند که بین 8% الی 12% از نوجوانان از اختلالات اضطرابی رنج می‌برند که در عملکرد روزانه آنها تداخل ایجاد می‌کند.

در همین راستا در مطالعه‌ای که توسط کندال[2] و همکارانش (2010) بر روی نمونه‌ای شامل 488 نفر از نوجوانان 7-17 سال انجام داده شد شیوع انواع اختلالات اضطرابی را بین 10تا 20 درصد گزارش کردند.

یافته‌های تحقیق احمدی و همکارانش (1392) با عنوان بررسی شیوع اضطراب در دانش‌آموزان دبیرستانی شیراز نشان داد که درصد بالایی از دانش‌آموزان (54%) دچار اضطراب هستند که شیوع به طور معنی‌داری در دختران بیشتر بود ( ).

در همین راستا در پژوهشی دیگر که توسط مشکانی (1377) بر روی دانش‌آموزان دبیرستان قاسم آباد اسلامشهر انجام گرفت 15 درصد جمعیت مورد مطالعه دارای اضطراب آشکار و 20 درصد دارای اضطراب پنهان بودند.

همچنین بین اضطراب با میزان جنس، محل تحصیل، پایه تحصیلی و رشته تحصیلی ارتباط معنی‌داری یافت نشد. و میزان اضطراب دختران بالاتر از پسران بود.

از آنجا که یکی از اهداف اساسی روانشناسی ایجاد بهداشت روانی در سطح جامعه و پیشگیری از بیماریهای روانی است. اگر بتوان بیماریها را در مراحل نخستین و اولیه تشخیص داد و به درمان مؤثر و فوری آن پرداخت. به طور قطعی بسیار مؤثرتر از آن است که بخواهیم بیماری روانی که تمام علائم را داراست درمان نمود این مسأله در مورد قشر دانش‌آموز که پشتوانه و سرمایه کشور محسوب می‌شوند اهمیت بیشتری پیدا می‌کند از اینرو این پژوهش قصد دارد تا به بررسی میزان شیوع اضطراب در دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در شهر پاوه پرداخته و این موضوع را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار دهد.

1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش

دانش‌آموزان بزرگ‌ترین سرمایه‌های انسانی هر جامعه محسوب می‌شوند زیرا می‌توانند با درهم آمیختن نیروی جوانی، علم و مهارتهای آموخته شده، باعث پیشرفت جامعه شوند و در تمام کشورها سالیانه سهم زیادی از درآمد ملی صرف آموزش و پرورش می‌شود.

رسیدن به اهداف آموزشی که مدارس به عنوان هدف اساسی خود به آنها توجه دارند مستلزم تأمین بهداشت روانی دانش‌آموزان است و تحقیقات نشان داده که سلامت روانی دانش‌آموزان با پیشرفت تحصیلی آنها ارتباط دارد و دانش‌آموزانی که به نحوی از مشکلات روانی رنج می‌برند اغلب با افت تحصیلی مواجه هستند بنابراین ضروری به نظر می‌رسد جهت نیل به اهداف آموزشی، تربیتی و تضمین سلامت دانش‌آموزان و نوجوانان عوامل بازدارنده آن مورد بررسی قرار گیرد.

در مجموع مرور پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور نشان می‌دهد مطالعات همه‌گیرشناسی اضطراب بیشتر در دیگر جهت‌ها انجام شده و معدود مطالعاتی بر روی دانش‌آموزان در همین خصوص انجام گرفته است و از نظر میزان فراوانی اضطراب در دانش‌آموزان آمار قابل توجهی در دست نیست از اینرو نتایج این تحقیق ضمن آشکار نمودن میزان اضطراب در دانش‌آموزان مقطع دبیرستان، اطلاعات لازم را در اختیار برنامه‌ریزان قرار خواهد داد که متناسب با نتایج حاصله اقدامات موردنیاز را به عمل بیاورند.

آزمون فرضیه اصلی دوم 67

آزمون فرضیه اصلی سوم 69

آزمون فرضیه  اصلی چهارم 71

آزمون فرضیه اصلی پنجم 73

آزمون فرضیه اصلی ششم 75

آزمون فرضیة  فرعی اول. 77

فرضیه فرعی دوم: 78

فصل پنجم(نتیجه گیری و خلاصه)

خلاصه : 81

نتایج : 83

پیشنهادات : 85

خاتمه : 86

فهرست منابع : 87

ضمایم   89

در همه کشورهای دنیا ، آموزش و پرورش متولی هدایت دانش آموزان در مسیر رشد عقلی         اجتماعی ، اخلاقی ، روانی و  حرفه ای دانش آموزان  است . نظام آموزش پرورش با   فراهم آوردن تجربه های متعدد برای دانش آموزان  ، تلاش دارد آنها را به  شهروندانی خوب تبدیل کند .  به عبارتی می توان  گفت  هدف تعلیم و تربیت تعالی بخشیدن به انسانهاست ، رسیدن به این هدف ، رشد همه جانبه دانش آموزان را می  طلبد .  بدین منظور ، مجموعه ای از برنامه ها و فعالیت ها در قالب نظام آموزش و پرورش شکل گرفته اند  که یکی از آنها برنامه های  مشاوره و راهنمایی  است . برنامه های مشاوره در مدرسه  به منظور هدایت رشد  متعادل و همه جانبه دانش آموزان  طراحی شده اند . مشاور مدرسه با  ایجاد هماهنگی در فعالیت های مختلف  مدرسه زمینه رشد سالم دانش آموزان را فراهم  میکند  (سینک ، 86  ، ص 1) .

راهنمایی هر چند به صورت ساده و ابتدایی ، از آغاز تمدن آدمی وجود داشته و با پیچیده  شدن زندگی و تحول  تدریجی جامعه ، از حالتی سنتی به صنعتی پیشرفته است و ضرورت  و اهمیت آن افزایش یافته است . ایجاد و گسترش مکتب خانه ها و  مدرسه ها  در واقع نوعی

 زمینه سازی  و  ایجاد فرصت برای راهنمایی بودند ، چرا که در این مکانها  معلم با دلسوزی تمام  شاگردان را در خواندن و  نوشتن و یادگیری درسهای مختلف  کمک و راهنمایی می کرد  ( وکیلیان  ، 81  ،   ص4) .

با  صنعتی  شدن جامعه ها و پیشرفت روز افزون  آنها و  افزایش  چشمگیر حرفه ها  و  شغلها و به دنبا ل آن دشواری  مسئله انتخاب صحیح و مناسب ، توجه  به  امر هدایت و ارشاد و راهنمایی  به  معنای خاص آن زیاد شد و  ضمن ظهور و گسترش مرکز های بسیار راهنمایی و مشاوره  به  منظور یاری و کمک  به افراد ، صاحب نظران  و متخصصان نیز به روشن کردن  هدفها ، تعریف و راهنمایی اقدام کرده و انبوهی  از  ادبیات  راهنمایی و ارشاد را  در زمینه ها  به ویژه  تعلیم و تربیت بوجود آوردند .  به علاوه  ، تحولات و دگرگونیهای  زیادی  که هر روزه  اتفاق می افتد ، ضرورت توجه  به  امر راهنمایی و مشاوره را  بیشتر می کند ( همان منبع  ، ص 5) .

بیان  مسئله :

با  توجه  به  اینکه  ما  کشوری  در حال توسعه  هستیم  و  جامعه  ما در حال خارج  شدن  از  حالت سنتی  به جامعه  صنعتی می باشد و در جامعه صنعتی  با  توجه به گستردگی و  وسعت  اطلاعات و تعدد  و تنوع گزینه ها  و پیشرفت  تکنولوژی  ، انتخاب  صحیح و مناسب  مشکل  است و فرد برای تصمیم گیری  مناسب به کمک  دیگران  نیاز  دارد و بدون یاری  آنان اتخاذ  تصمیمات  سنجید و درست  محال  است  (شفیع آبادی ، 1385  ، ص14) .

یکی از راهکارهای  مناسب  برای  مقابله  با  بحران و  مشکلات   اجتماعی آنست  که  اصلاح  مشکلات و  ارائه  راهکارهای  مناسب و تغییر رفتار از نسل  جوان –  یعنی دانش آموزان  مدارس –  آغاز گردد  چرا که نظام  آموزش  پرورش تأثیری  نافذ بر نهادهای  اجتماعی ،  سیاسی ،  فرهنگی و اقتصادی دارد ؛  امروزه  در نظام  آموزشی ،  معلمان  همانند یک  ماشین عمل  می کنند  و  دانش آموزان را با مشتی اصول و حقایق آشنا  می سازنند و هماهنگی و انطباق چندانی بین  واقعیات  زندگی  با  اصول  آموخته  شده  را  ارائه  نمی دهند  ، در حالیکه  آموزش و پرورش باید دانش آموزان را از همه  جهات برای  ادامه  تحصیل و زندگی  آماده  سازد  ( شفیع آبادی ، 1382  ، ص15 ).

دانش آموزی  که  در  زمینه ای  از  تحصیلاتش  مشکل  دارد ،  علاوه بر تحمل صدمات روانی وگاهی جسمانی ، از نظر اقتصادی نیز خسارتی به  جامعه وارد  می کند  ، در این  حالت  باید به  درمان  مشکلات و رفع موانع رشد  او  اقدام  شود  و در این  بین نقش مشاوران آشکار می گردد . مشاور  با  استفاده  از روشها و فنون  مشاوره  ، دانش آموز و کسانی  را  که  به  نوعی  در ایجاد  مشکل  نقشی دارند را  بررسی  ودرمان  می  کند . مشاور  همچنین در زمینه  مشکلات تحصیلی  به  مواردی نظیر اضطراب  امتحان  ،  مردودی ، مشروطی و کمک  در کشف  استعدادها  و علایق به کمک  دانش آموزان  می شتابد  و  او  را برای فعالیت آماده  می سازد  و امکان  یادگیری و آموزش مؤثرتر را  فراهم  می سازد ( شفیع آبادی  ،  85  ، ص45)  .

معمولاً دانش آموزان  در  طول  دوره تحصیلی  خود  با  مشکلات و  مسائل پیچیده ای مواجه          می شوند ، مشکلاتی  مانند  افت  تحصیلی  ، تردید  در انتخاب رشته تحصیلی ، ناتوانی در برنامه ریزی برای مطالعه دروس و…  همه  این  مسائل  باعث  شده  که  نقش  و وظیفه مشاوران در مدارس به عنوان  مهم ترین عامل تغییر و تحول  دانش آموزان  بیشتر توجه شود . اما در بعضی از مدارس متأسفانه  مشاوران به کار های کلیشه ای می پردازند و از نقش اصلی خود  دور هستند .

مسأله ای  که  در  پی  پاسخگویی  به  آن  در زمینه موضوع  ،  موفقیت  تحصیلی  دانش آموزان    هستیم این  است  که : آیا  مشاوران  در  مدارس  نقشی  در  موفقیت  و  پیشرفت  تحصیلی  دانش     آموزان  دارند؟

پژوهش مورد اشاره بیانگر بینادی بودن بررسی شخصیت است و از آنجایی که بررسی شخصیت و افراد آن یکی از اساسی ترین موضوعات علم روان شناسی است نظریه هایی زیادی در این باره ارائه شده است و در پژوهش حاضر دو تا از متغیر های که نظریه های زیادی رد باره ی آن ارائه شده مورد برسی قرار می دهیم که ان دو تا متغیر عبارتند از : درون گرایی و. برون گرایی ، نکته ی دیگر اینکه عزت نفس و بهره ی هوش می تواند در زندگی انسان نقش بسیار مهمی بازی کند و بر همه ی سطوح زندگی اش تأثیر بگذارد اهمیت هر یک از متغیر های موردنظر به شکل جداگانه  با همدیگر غیر قابل انکار است و ابزارهای برای سنجش آنها ساخته شده است علی رغم توجه به دیرینه ی انسان به خلق و خو احوال خویش به تازگی موفق به ارئه ی روش هایی برای سنجس و تعریف ان شده  است که پرسشنامه ها و ابزارهای مختلف روان سنجی و شخصیتی را شامل می شود و در این میان پرسشنامه شخصیتی درون گرایی – برون گرایی آیزنگ به مفید ترین ابزار روان سنجی تبدیل شده است و ما دراین پژوهش سعی داریم با استفاده از پرسش نامه ی آیزنگ تیپ شخصیتی دانشجویان را سنجدیه و رابطه آن با بهره هوشی و عزت نفس مورد برسی قرار دهیم ، دراین پژوهش این مسئله مطرح است که ایا بین تیپ شخصیتی درون گرایان – برون گریان با بهره هوشی و عزت نفس دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور سرپل ذهاب رابطه وجود دارد ؟

اهمیت وضرورت پژوهش :

شخصیت را می توان یکی از موضوعات اساسی  و مهم علم روان شناسی دانست ، شخصیت یکی از موضعات پیچیده و تازه ی روان شناسی است که در حقیقت همین تازگی و پیچیدگی مطالعی آن را به موضوعی جذاب و هیجان انگیز تبدیل نموده است ، شخصیت یک موضوع بسته یا کامل نیست که ما بتوانیم  قواعد و تعاریف آن را حفظ کنیم و سپس به موضعی دیگر بپردازیم ، برعکس مطالعه ی شخصیت هنوز درمان تکامل است ، کنجکاوی ذاتی آدمی درباره ی رفتارهای خویش را نیز می توان دلیل شخصیت مطالعه ی شخصیت دانست دلیل  دیگر اهمیت مطالعه ی شخصیت مربوط به کاربرد علمی آن است صرف نظر از شغل  و فعالیتی  که داریم برای دیگران و یاد دیگران ویا در کار برکنیم مثلاً آگاهی از شخصیت انسان هایی که درکارکنان با آنها سرو کار داریم زمینه ساز بهبود کیفیت روابط بین فردی که عامل موفقیت درکار  و اجتماعی است می گردد ف در عصر کنوین شناخت ویژگی های شخصیتی افراد در بسیاری از موفقیت های زندگی ضرورت پیدا می کند ، معلمان و پرورشکاران برای شناخت  بهتر دانش آموزان نیاز دارند که ویژگی های شخصیتی آنان را مورد سنجش قرار دهند تا بتوانند برنامه و روش تربیتی خود را با این ویژگی ها ونیاز های آنان هماهنگ کنند مشاوران تحصیلی و روان شناسان بالینی برای همکاری و کمک به مراجعان و درمان جویانلازم است ویژگی های. شخصیتی  آنان را مرود ارزیابی قرار دهند سنجی و خصایص شخصیت و هوش افراد برای بسیارزی از اهداف مانند استخدام ، گزینش دانشجو برای رشته های مخالف تحصیلی – راهنمایی – شغلی مشاوره های روان مانند اینها امری اساسی است زیرا کارایی افراد درمشاغل و موفقیت ها ی زندگی ب آنها در تحصیل و اثر بخشی ورش هایی درمانی وب طرو کلی سازگاری درتمامی موفقیت ها س زندگی با خصایص شخصیتی رابطه دارد . ( شریفی ، 1374، 102 )

 از سوی دیگر برخورداری از حس عزت نفس قوی به مثابه یک سرمایه ی ارزشمند حمایتی برای همهی انسان هاست فرایندی شناختی ، احساسات ، انگیزه های برقراری روابط  ماب ین شیوه ی زندگی و تصمیم گیری و انتخاب های ما قویاً متأثر از چگونگی احساس عزت نفس است تنها عامل تعیین کننده ی رفتار ، عزت  است که ما نسبت به خود داریم به قول مازلو ماب را سلامت روانی خود احتیاج به عزت نفس مثبت و قوی د اریم ( افروز ، 1385 ،ص 128 )

پژوهش دراین زمینه لازم است زیرا با انجام چنین پژوهشی هایی می توان به دانشجویان کمک کرد که مشلات شخصیتی خود را عزت نفس کامل حل نمایند  پژوهش دراین زمینه لازم است زیرا بهره هوشی هر شخص می تواند  نمادی از سلامت عقل ور وخ ور وان باشد این دو مقوله یعنی عزت نفس و بهره هوشی بهم متبط هستند و هر شخصی که بهره هوشی بیشتری داشته باشد از عزت نفس بالاتری برخورد خواهد بود و پژوهش می توانند  می تواند در هر جامعه ای رکن اساسی برای پیشرفت توسعه آن جامعه باشد زیرا با انجام پژوهش قبلی از راه حل خا که برای حل مشکلات وجود دارد را می توان فهمید پس عدم انجام چنین پژوهش هایی باعث عدم آگاهی و عدم آگاهی می تواند آغاز گر تمام مشکلات باشد .

یکی از معضلات مهم در زمینه زندگی زناشویی پدیده ای به نام «طلاق»[1] و اختلال زناشویی است که شیوع روز افزون آن پژوهشگران و نظریه پردازان حوزه خانواده و ازدواج را بر آن داشته که در مورد علل و عوامل تأثیرگذار بر آن به بررسی و تحقیق  بپردازند(گاتمن[2]، 1993). طلاق و اختلال زناشویی پدیده پیچیده ای است که عوامل مختلف فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی بر آن تأثیر گذار هستند. از میان علل و عوامل تأثیرگذار بر طلاق و اختلال زناشویی، عوامل فردی طلاق بیشتر مورد توجه مشاوران خانواده و ازدواج قرار گرفته است. عوامل فردی شامل عوامل ارثی و فیزیولوژیکی، ویژگی های شخصیتی و روانی، آموخته ها و ویژگی های جمعیت شناختی است. به نظر گاتمن (1993)،کارنی و برادبوری[3] (1997) بعضی ویژگی های روان شناختی مانند روان رنجوری و سبکهای روابط(عشق و صمیمیت) معیوب، ابعاد شناختی(طرح واره ها)، آسیب های پایداری را در روابط زناشویی به وجود می آورند و احتمال بروز طلاق و اختلال زناشویی را افزایش می دهند( فاتحی زاده، بهجتی اردكانی و نصراصفهانی، 1384).

انسان موجودی است که همواره ناگزیر بوده است كه در خانواده و همراه با سایر اعضاء و خویشاوندان خود، به صورت جمعی ادامه حیات دهد. این روابط خانوادگی و زندگی افراد در كنار خانواده، در عین حال كه عامل رشد، پیشرفت و مکان امن و آرامبخش بوده است،‌ در عین حال مکان تعارض، درگیری و جدال هم بوده است. همین امر به ایجاد دعوا و اختلاف بین اعضاء خانواده و زن و شوهر منجر گردیده است. بدینسان از دیرباز، دعوا و اختلاف در خانواده وجود داشته است و برای حل این نزاعها نیز روشها و راه‌حل‌هایی وجود داشته است كه در هر عصر و زمانی، تغییر و تكامل یافته است. در زمان ما اختلافات و طلاق گستردگی،‌ تنوع و پیچیدگی بیشتری یافته است. با افزایش اختلافات خانوادگی چاره برای حل و فصل آنها و پیدا کردن روشهای نوین مشاوره ای و خانواده درمانی متناسب با وضعیت جدید را می طلبد. یکی از جوانب بسیار مهم یک نظام زناشویی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می کنند (تانی گوچی[4] و همکاران، 2006؛ به نقل از ترکان، کلانتری و مولوی، 1385)، ولیکن آمار طلاق که معتبرترین شاخص آشفتگی زناشویی است (کارنی و برادبوری (1997)، نشانگر آن است که رضایت زناشویی به آسانی قابل دستیابی نیست (رزن گراندن[5]، 2004؛ به نقل از ترکان، کلانتری، مولوی، 1385). تحقیق حاضر با توجه به روند رو به افزایش طلاق و اختلال زناشویی در دهة اخیر درجهان)یانگ و لانگ[6]، 1998) و ایران (سایت سازمان ثبت و احوال، 1392) شکل گرفت. طبق آمار رسمی در ایران از هر 5 مورد ازدواج 1 مورد به طلاق منجر می شود (سایت سازمان ثبت و احوال، 1392) و احتمالاً میل به طلاق بسیار بیشتر از آمار باشد. طلاق و جدایی اثرات منفی زیادی چه از لحاظ روانی و چه از لحاظ جسمانی بر زوجین بر جا می گذارد. این اثرات منفی شامل افزایش خطر بیماری های روانی، افزایش بیماری های جسمانی، خودکشی، تصادفات منجر به مرگ، خشونت و آدم کشی است. همچنین طلاق اثرات منفی زیادی بر فرزندان بر جای می گذارد که می توان به افسردگی، گوشه گیری، ضعف کفایت اجتماعی، مشکلات بهداشتی و تحصیلی اشاره کرد (گاتمن، 1993).

وجود روابط صمیمانه در بین زوجین از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین روابط صمیمانه بر بهزیستی فیزیکی، روانشناختی و بر توانایی زن و شوهر در جهت عملکرد موثر در زمینه‌های مختلف فردی، خانوادگی و شغلی موثر است. ایجاد و ابقاء رابطه صمیمانه به وسیله پیوندهای هیجانی خاصی تقویت می‌شود. همچنانکه روابط سالم در زندگی منافع و پیامدهای مثبتی را در بر دارد، روابط ناراضی کننده سلامت جسمانی و روانشناختی افراد را به خطر می‌اندازد و زمینه را برای مشاجره فراهم می سازد. داشتن رابطه صمیمانه و دلبستگی عاطفی با افراد نزدیک زندگی چون والدین، همسر و فرزندان یکی از مهمترین نیازهای بشری است(بارثولومو و هورویتز[7]،1991).

خیلی از افراد تصور می کنند که صحبت از صمیمیت یعنی همان رابطه زناشویی داغ و آتشین است یا نوعی از رابطه جنسی. البته طبیعی است که وقتی سر صحبت با زن و مردی باز بشود، اولین چیزی که به ذهن شان می رسد همین مسئله است. به زبان دیگر یک تعریف قوی تر از صمیمیت را می شود رابطه ای فراتر از لذت جسمی دانست, چیزی که با روح، قلب و معنویت انسان سرو کار دارد و مشترکا” و با هم عمل می کنند. در حقیقت شخصا” به عقیده من تجربه فیزیکی را می توان در برگیرنده کل چیزهایی دانست که صمیمیت را بین دو نفر به اوج می رساند. ماهیت این رابطه نشان می دهد که زن و شوهر همان طوری که اتفاقات اتاق خواب را چگونه تعریف می کنند می توانند کیفیت رابطه شان در مسایل جاری زندگی بیرون از دیوارهای اتاق خواب را توجیه بکنند” ( به نقل از اتیکسون[8]، 1997).

باید اذعان کرد که مفهوم صمیمیت نزد اکثریت افرادی که رابطه گذرایی را تجربه کرده اند خیلی ساده تر تلقی می شود تا کسانی یک رابطه طولانی مدت عاشقانه داشته اند. به هر صورت این برداشت در فکر خیلی ها وجود دارد که صمیمیت را برآورده کردن نیاز جنسی می دانند. بدون شک همین برداشت غلط است که می تواند دلیل بسیاری از روابط ناموفق، زوج های ناراضی و نرخ بالای طلاق در نسل ما را توجیه کند. کسی که یک رابطه عاشقانه واقعی را تجربه کرده بینش درستی هم در باره صمیمیت دارد. صمیمیت یعنی فرد بتواند نیاز همسرش را نیاز خود بداند. وقتی دو انسان واقعا همدیگر را دوست دارند و رابطه رمانتیک و صمیمی با هم دارند از عشق نه در دقیقه ها بلکه در ساعت ها لذت می برند. صمیمیت تجربه نیست. یک نگرش است که کیفیت رابطه دو اسنان را در گذر زمان و خصوصاً در لحظه های جادویی عشق ورزی توجیه و تعریف می کند(بوچارد، لوسیر و سابورین[9]1999، ).

صمیمیت به عنوان توانایی ارتباط با دیگران با حفظ فردیت تعریف می شود. اینگونه تعاریف مبتنی بر خویشتن حاکی از آن است که فرد به درجه ای از رشد فردی دست یابد تا بتواند با دیگران رابطه صمیمانه برقرار کند. صمیمیت را می توان به عنوان توانایی شناخت خود در حضور دیگران دانست که خودآگاهی و رشد هویت، برای ظرفیت قابلیت شخص در جهت صمیمیت، بسیار ضروری است. مفهوم پردازی رایج از صمیمیت، سطح نزدیکی به همسر، به اشتراک گذاری ارزش ها و ایده ها، فعالیت های مشترک، روابط جنسی، شناخت از یکدیگر و رفتار های عاطفی نظیر نوازش کردن است. فردی که میزان صمیمیت بالاتری را تجربه می کند قادر است خود را به شیوه مطلوب تری در روابط عرضه کند و نیازهای خود را به شکل موثرتری به شریک و همسر خود ابرازکند (اسلامی و بهرامی، 1385).

 این اعتقاد وجود دارد كه همه انسانها یك نیاز پایه و اساسی به برقراری روابط صمیمانه دارند. صمیمیت یك نیاز روانشناختی اولیه و اصلی درنظر گرفته می شود(مان و باردر[10]، 2008). برای دست یافتن به این نیاز و رشد صمیمیت، ازدواج یك فرصت منحصر به فرد در اختیار میگذارد كه فراتر از روابط صمیمانه با دوستان و خویشاوندان است.  اینرو اكثر افراد ازدواج را صمیمیترین رابطه و منبع اولیه عاطفه و حمایت میدانند(کریک[11]، 2000). صمیمیت یك مشخصه كلیدی ومهم روابط زناشویی و از ویژگیهای بارز یك ازدواج موفق بشمار میآید. این ویژگی به وجود تعامل بین همسران اشاره می كند. نبود یا كمبود آن یك شاخص آشفتگی در رابطه زناشویی است. به عقیده راوین و همکاران(2005) صمیمیت زمانی آشكار می شود كه ازدواج كاركرد خوبی داشته باشد و فقدان صمیمیت حاكی از این است كه رابطه زناشویی عملكرد ضعیفی دارد، این است كه مشكلات مربوط به صمیمیت باعث می شود زوجها به دنبال مشاوره زناشویی باشند. لذا باید روشها و راهبردهایی برای افزایش این بعد مهم و باارزش در روابط زناشویی احیا شود(هالفورد، 1384).

امروز در روان شناسی، مباحث گوناگونی پیرامون روابط بین فردی مطرح می شود و هر کدام از رویکرد های معاصر می کوشند تا تبیین و توصیف ویژه ای را پیرامون مباحث روابط بین فردی ارایه دهند. با این وجود، برخی از مفاهیم در هاله ای از ابهام قرار دارند و هنوز هم نمی توان از آنها بعنوان مباحث واضح و روشن در حیطه روابط بین فردی صبحت به میان آورد، در این میان می توان عشق، تفاهم و صمیمیت و تعلق اشاره نمود(منصوربی فر، 1382). امروز می توان در حوزه روان شناسی کاربردی به روان شناشی زناشویی و مشاوره خانواده تاکید نمود. در مبحث روان درمانی خانواده نیز که همپوشی فزاینده ای با مشاوره زناشویی دارد، به بررسی ارتباط بین زوج و زوجه می توان پرداخت و با استفاده از فرآیند عشق و تفاهم میزان صمیمیت و تعفد زوجین را به یکدیگر افزایش داد(مینوچین و فیثمن[13]، 1381).

نظام عاطفی بوون درمانی خانواده را یك واحد عاطفی و شبكه ای از روابط درهم تنیده می پندارد، درمان بوون به منزلة پلی بین روانكاوی و نظریة سیستمها است، بوون(1972) اعتقاد دارد که كل خانواده واحد عاطفی تلقی می شوند كه نمی توانند از یكدیگر مجزا یا به طور موفقیت آمیز تفكیك شوند. در این پژوهش سعی بر آن شد که اثر بخشی تاثیر خانواده درمانی مبتنی بر نظام عاطفی بوون بر سبکهای عشق ورزی و صمیمیت در میان زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان سنندج مورد بررسی قرار گیرد.

برهمین اساس در این پژوهش تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و مشاوره بر عملکرد تحصیلی و انگیزه ی پیشرفت دانش آموزان وارتقاء خود پنداره ی دانش آموزان در دوره ی متوسطه مورد بررسی قرار گرفت.

1-3      اهمیت و ضرورت پژوهش

از آنجایی که عوامل پیچیده وگاه ناشناخته ای برکمیت وکیفیت یادگیری دانش آموزان وپیشرفت تحصیلی آنها تأثیر می گذارد، ویکی از عواملی که می تواند تأثیر زیادی در پیشرفت تحصیلی مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته وگاه بعنوان یک عامل مستقل مطرح ومورد برسی قرار گیرد، انگیزه تحصیلی دانش آموزان میباشد. در حقیقت به جهت ارتباطهای  موجود بین انگیزه تحصیلی وپیشرفت تحصیلی، برخی از متخصصان وپژوهشگران حوزه آموزش وپرورش توجه زیادی به انگیزه تحصیلی وعوامل تأثیر گذار به آن داشته اند. در چنین موقعیت هایی آموزش مهارتهای اساسی برای نوجوانان وجوانان به منظور تقویت انگیزهء آنها و بالطبع بالا بردن خودپنداره وموفقیت تحصیلی آنها بسیار مفید وسودمند خواهد بود.

بر طبق بررسی ها می توان مهارتها یی را یاد گرفت تا در عدم پیشرفت تحصیلی ایمن شد. آموزش این مهارتها بوسیلهء مشاور وراهنما یی به دانش آموز کمک می کند تا خود را بهتر بشناسد ودر بارهء خود وزندگی بهتر بیندیشد.

در آموزش دادن مهارتها، دانش آموز تشویق می شود تا تجربه های خود ونقش آن در افزایش خود پندارهءمثبت و درافزایش احترام به خود را بشناسد ودر عین حال توانایی شناخت جنبه های مثبت دیگران را کسب نمایید ومی آموزند تا ارتباط میان افکار واحساسات و رفتارهای خود را درک کنند.

آموزش این مهارتها به خود پندارهء دانش آموز دیدگاهی مثبت و واقع بینانه می دهد تا بتواند در جهت افزایش انگیزه خود در راه پیشرفت

 تحصیلی گام بردارد.

1-4      اهداف پژوهش

هدفهای کلی پژوهش به شرح زیر است :

تأثیر مشاوره بر انگیزه ی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و خود پنداره دانش آموزان آموزش و پرورش تهران می باشد.

از دیگر اهداف، تعیین تاثیر مشاوره بر  دانش آموزانی که نمی توانند خودشان را با موقعیت جدید سازگار سازند. زیرا بر طبق نظر (پینتریچ، 2003 )، غالبا دانش آموزان با موقعیت هایی که مواجهه می شوند نمی توانند خواسته های خود را برآورده سازند و تکالیفشان را با کمک دیگران انجام می دهند.

1-6      فرضیات پژوهشی:

1- بین مشاوره و راهنمایی و ایجاد انگیزه ی تحصیلی رابطه ی مستقیم و مثبت وجود دارد.

2- بین مشاوره و راهنمایی و ایجاد خودپنداره درست به دانش آموزان رابطه ی مستقیم  و مثبت وجود دارد.