84

 

 

 

 

روایی ابزار اندازه گیری

 

 

85

 

 

 

 

اعتبار پرسشنامه

 

 

85

 

 

 

 

روش آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات

 

 

86

 

 

 

 

فصل پنجم:بحث و نتیجه

 

 

 

 

 

 

 

بحث و نتیجه گیری

 

 

103

 

 

 

 

محدودیتها

 

 

103

 

 

 

 

پیشنهادهای پژوهشی

 

 

103

 

 

 

 

پژوهش های اجرایی

 

 

104

 

 

 

 

منابع

 

 

105

 

 

 

 

 

منابع لاتین

 

 

106

 

 

 

 

ضمائم

 

 

108

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چكیده

 

 

در تمام جوامع نیروی انسانی یكی از منابع و امكانات پر اهمیت و حساس به شمار می رود و هر چه این سرمایه از كیفیت مطلوبتری بر خوردار باشد برای پیشرفت و پیش برد اهداف و ارتقا عملكرد سازمان و همچنین كارآمدی و سودبخشی در عرصه فعالیت های هر سازمانی بهتر است. یكی از عوامل مهم در ارتقا عملكرد نیروی انسانی تعهد حرفه ای كه در سه بعد تعهد عاطفی ، مستمر  و هنجاری می باشد كه اخیراً مورد توجه روانشانسان صنعتی و سازمانی قرار گرفته است.

 

 

و یكی از متغیرهایی كه بر افزایش راندامن كاری و عملكرد موفقتر تاثیر می گذارد شخصت و ویژگی های شخصیتی است كه به عنوان عاملی برای پیش بینی میزان عملكرد شغلی و موفقیت كاری به شمار می رود.

 

 

در این تحقیق هدف كلی تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی ( رواندنژندگرایی، برون گرایی، توافق، بازبودن، وجدانی بودن) بر روی تعهد حرفه ای ( عاطفی، مستمر، هنجاری) می باشد. به همین خاطر 50 نفر از پرستاران بیمارستان به عنوان نمونه انتخاب شده اند كه برای سنجش ویژگی های شخصیتی از پرسشنامه (NEO) و برای سنجش تعهد حرفه ای از پرسشنامه ( آلن، می یر و اسمیت) استفاده شده است . در مبانی نظری و تحقیقی این پژوهش نظریه ها و تحقیقات مرتبط با ویژگی های شخصیتی و تعهد حرفه ای مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.

 

 

نتایج به دست آمده از تحلیل فرضیه ها عبارت است از اینكه :

 

 

با توجه به نتایج حاصل از تحلیل داده ها مشاهده می گردد که در بین متغیرهای مورد بررسی ، متغیر تعهد هنجاری پرستاران زن و روان نژندگرایی آنها و نیز بین تعهد مستمر پرستاران زن و روان نژند گرایی آنها از نظر آماری رابطه معنی داری وجود دارد .

 

 

با توجه به سطوح معنی داری بدست آمده مشاهده می گردد که بین تعهد عاطفی ، تعهد هنجاری و تعهد مستمر و بطور کلی بین تعهد کاری پرستاران زن و پرستاران مرد از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود ندارد .

 

 

که به غیر از ویژگی روان نژند گرایی که بین ویژگی پرستاران مرد و زن از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود دارد .

ازدواج به عنوان مهمترین و عالیترین رسم اجتماعی برای دستیابی به نیازهای عاطفی و امنیتی افراد بزرگسال و به عنوان حفظ بقاء نسل بشری تا زدیرباز همواره مورد تاکید بوده است. ازدواج را میتوان یکی از مهمترین تصمیم گیریها در زندگی هر فرد دانست و رضایتمندی از ازدواج یکی از اصلی­ترین عوامل تعیین کنندۀ کیفیت زندگی و سلامت روانی هر فرد میباشد(نجاتی، 1376) رضایت زناشویی پیوندی دوستانه همراه با تفاهم و درک یکدیگر و تعاملی منطقی میان نیازهای مادی  و معنوی همسران است. رضایت زناشویی بنیادی ترین ستون سلامت روانی افراد در خانواده است که از عاملهای گوناگونی مانند وضع مالی، سن ازدواج و… اثر می پذیرد (سینهاومکرجی،1990). هرچه شخص در ازدواج خود با شریک، زندگیش احساس کند که هزینه های زیاد یپرداخت کرده است، به طور کلی از آن شخص و ازدواج با او رضایت کمتری خواهد داشت . برعکس هرچه بیشتر فکر کند در ازدواج با شریک زندگی خود مزایای بیشتری بدست آورده است از او و زندگی مشترکشان رضایت بیشتری خواهد داشت (استیلز،2004). جامعه­ترین دیدگاه در زمینۀ رضایت زناشویی وعوامل تشکیل دهندۀ آن توسط اولسون (اولسون،2000) ارائه شده است. دراین چهارچوب، رضایت زناشویی دارای عوامل تشکیل دهندۀ زیر است: 1)موضوعات شخصیتی: درك شخص از رفتار ها و ویژگی ها و سطح رضایت یا عدم رضایت او از این موضوعات را ارزیابی میکند. ارتباط زناشویی:  احساسات، اعتقاد ات و نگرشهای شخص نسبت به میزان و چگونگی روابط زناشویی را می سنجد. حل تعارض نشانگر نگرشها، احساسات و اعتقادات همسر در به وجود آوردن یا حل تعارض و نیز روشهای زوجین در پایان دادن به جرو بحث­ها­ میباشد مدیریت مالی: علایق و نگرشهای زن و شوهر را در زمینۀ شیوه اداره ومدیریت مسایل اقتصادی خانوادهای نشان میدهد.  اوقات فراغت  :  ترجیحات شخصی هر کدام از زوجین ،  برای چگونگی گذراندن اوقات فراغت است. روابط  جنسی: احساسات و نگرانی های فرد را درباره روابط جنسی و صمیمیت عاطفی با همسر ارزیابی میکند . ازدواج و فرزندان:  نگرشها و احساسات  شخصی را درباره داشتن فرزند، توافق در مورد تعداد و نحوه تربیت فرزندان ارزیابی میکند.  خانواده و دوستان :احساسات و علایق مربوط به روابط با  خویشاوندان و اقوام همسر و دوستان را ارزیابی میکند.  جهت گیری معنوی:  نگرشها، احساسات وعلایق فرد را درباره اعتقادات اعمال مذهبی در زندگی زناشویی ارزیابی میکند.(ثنایی،1379). در ارتباط با عوامل موثر و تأثیر گذار بر رضایت زناشویی میتوان به آیتمهای زیر اشاره کرد

1:عتماد و  صداقت (پاتریک،1995)  2-درك همسر وتفاهم (سیلیمن،2001).  3- محبت(بهرامی،1383). همکاری  بین زوجین (شعرباف،1379). صمیمیت بین زوجین،(هاک و همکاران،2003).توجه و علاقه (اولسون،2000)،مسائل مالی و اقتصادی (ماریو و همکاران،2008). طول دوره ازدواج (سیف،1385). فرزندان(سرمدی،1385).در این میان خودكارآمدی به واسطه ­ی انگیزه­ی درونی موجب می شود كه فردبه طور خود انگیخته در محیط تلاش كند و به باورهای كارآمدی خود دست یابد. طبیعت همچون معلمی نامرئی فرد را به جنب و جوش  وامیدارد تا ظرفیتهای مختلف تحول را در مراحل متنوع ومتفاوت آشكار سازد. خودکارآمدی یا خود اثر بخشی از لحاظ روانشناسی عبارت است از انتظارات متصوری که فرد در موفقیت در یک کار یا رسیدن به یک نتیجه خوب از طریق فعالیتهای فردی. بنابراین خودکارآمدی یک فرآیند ذهنی است که شامل شناسایی هدف، برآورد تلاش و تواناییهای لازم برای رسیدن به آن اهداف و پیشبینی نتبجه آن می باشد . افراد دارای خودکارآمدی بالا به تواناییهای خود باور دارند و برای رسیدن به هدف خود پافشاری می کنند و تسلیم نمی شوند(اوانسو كلارك، 2011).در تحقیقی که توسط وزیری،و همکاران(1389).تحت عنوان خودکارآمدی و رضایت زناشویی صورت گرفت نشان داده شد که خودکارآمدی جنسی با رضایت زناشویی رابطه معناداری داشته و از نمرات خودکارآمدی جنسی می توان نمرات رضایت زناشویی افراد را پیش بینی کرد.از طرفی خلاقیت نیز دردو دهه اخیر، مخصوصاً بعد از كارهای گیلفورد، مورد توجه زیادی قرار گرفته است. اما سؤال اصلی در مورد تعریف خلاقیت تا حدودی لاینحل باقیمانده است زیرا هریك از اندیشمندان به گونه هایی خلاقیت را تعریف نموده اند. در فرهنگ روانشناسی وبر خلاقیت عبارت است از ظرفیت دیدن روابط جدید، پدیدآوردن اندیشه­های غیر معمول و فاصله خلاقیت فرآیندی روانی است كه منجر به گرفتن از الگوی سنتی تفكر. به نظر آیزنك حل مسأله، ایده سازی، مفهوم سازی ،ساختن  اشكال هنری و نظریه پردازی میشود كه بدیع و یكتاست. حائری زاده، به طور كلی، خلاقیت فرآیندی فكری وروانی است و محصول خلاقیت، پدیدهای نو و جدید و در عین حال دارای ارزش نیز میباشد. البته خلاقیت یك توانایی عمومی است و در همه­ی افراد كمابیش وجود دارد. سلیمانی(1384) فرآیند خلاقیت فرآیندی هدفدار یا جهتدار، یا برای نفع شخصی یا برای نفع گروه اجتماعی میباشد. تاکنون پژوهشهای گوناگونی در رابطه با متغیرهای این تحقیق به صورت جداگانه و یا با متغیرهای دیگر انجام گرفته اما تاکنون پژوهشی که همزمان رابطه‌ سهم تغیررضایت زناشویی، خودکارآمدی و خلاقیت را مورد مطالعه قرار داده باشد مشاهده نشد. لذا سؤال اصلی این پژوهش این است که آیا می توان رضایت  زناشویی  را  براساس  خود کار  آمدی  و  خلاقیت پیش  بینی  کرد؟

 

 

• اهمیت و ضرورت تحقیق

   

 

 

رضایت زناشویی درزندگی می تواند با رضایتکلی از زندگی رابطه داشته باشد.( اسپرچر ، 2001 ) سازگاری زناشویی را می توان به عنوان منبع نظام خانواده یا حتی بخشی از نیروهای  تامین کننده حیات و احیا کننده خانواده دانست.( علی اکبری دهکردی ، 1389 )سازگاری زناشویی می تواند به طور کامل بر کیفیت زندگی تاثیر گذارد و تحقیقات انجام شده اهمیت تاثیر این موضوع را بر انواع نتایج بالینی مثل بهداشت روانی ، جسمانی و حتی طول عمر تائید نموده اند .(عباسی ، 2006 )لذا شایسته است با توجه به اهمیت فوق العاده رضایت زناشویی در کیفیت کل زندگی افراد و جامعه به طور جدی و وسیع به بررسی این مولفه و عوامل تاثیر گذار بر آن پرداخته شود ؛ زیرا تاثیر فراگیری بر کل جامعه خواهد گذاشت .بنابراین پرداختن به این مهم براساس میزان خود کار آمدی و خلاقیت میسر می گردد.خودکارآمدی یکی از مفاهیم مهم و مؤثر در نظریه شناختی- اجتماعی بندورا است. هنگامی که ما رفتارمان را نظم می بخشیم، در واقع به عمل مشاهده خود می پردازیم و پیامدهای عملکردمان را بر حسب معیارها و اهدافمان ارزیابی می کنیم. از سوی دیگر بر اساس توانایی های کلی خود، به نتیجه گیریهایی مانند «من در جبر خوب هستم» و «من در شناکردن ضعیف هستم» می رسیم. بندورا این قضاوت های کلی را ارزیابی های خودکارآمدی می نامد. او اعتقاد دارد که ارزیابی های خودکارآمدی، تأثیر عمیقی بر سطح انگیزش ما دارد. هنگامی کهاعتقاد داشته باشیم در تکالیف به خوبی عمل می کنیم، با وجود مکث های موقت روی آنها، سخت تر و با پشتکار بیشتر کار می کنیم. هنگامی که به توانایی هایمان شک می کنیم، با انرژی کمتری کار می کنیم واحتمال بیشتری وجود دارد که هنگام روبرو شدن با اولین مشکل آن را رها سازیم(بندورا، 1997). درپژوهشهای پیشین نقش دلبستگی و همچنین سبکهای آن و خودکارآمدی در مسائل اجتماعی، آموزشی و پرورشی، افت یا پیشرفت تحصیلی افراد بررسی قرار گرفته است. ( شارف؛ نقل از اعرابیان وهمکاران،1383). از متغیرهایی که ، رابطه‌ی مستقیم با رضایت زناشویی دارد خلاقیت است. و خلاقیت از ممتاز ترین توانایی های شناختی انسان است .(مومنی مهموئی ، 1388 )حل مساله ،  فعالیتی شناختی محسوب می شود که مهارتها و درک انسان را در برمی گیرد. (ترفینگر ، سلبی و ایساکسن ، 2008  ، به نقل از شهنی ییلاق و همکاران ، 1388 ) فعایت های ناظر به حل مساله باعث تحریک و توسعه مهارت های تفکر خلاق و انتقادی می شود ، زندگی یک مهارت مساله گشایی است و هیچ پایانی برای مساله هایی که ابعاد زمان و مکان در آنها مهم است وجود ندارد. (شهنی ییلاق و همکاران ، 1388 ) ، لذا انسان امروزی باید به ابزاری برای حل این مسائل مجهز باشد .

 

 

4-1- اهداف تحقیق. 7

 

 

5-1- فرضیه‏ های تحقیق:. 8

 

 

6-1- تعاریف واژه ها :. 8

 

 

1-6-1- تعاریف مفهومی :. 8

 

 

2-6-1- تعاریف عملیاتی :. 9

 

 

فصل دوم : پیشینه پژوهش

 

 

1-2- جرأت ورزی. 11

 

 

1-1-2- تعریف جرأت ورزی. 14

 

 

2-1-2- تاریخچه جرأت ورزی. 15

 

 

3-1-2- شخصیتهای جرأت ورز  و غیرجرأت ورز. 16

 

 

4-1-2- جرأت ورزی درجمعیتهای بالینی و غیربالینی. 17

 

 

5-1-2- ویژگیهای رفتاری وشخصیتی جرأت ورزی. 18

 

 

6-1-2- نسبی بودن جرأت ورزی. 19

 

 

7-1-2- روشهای ارزشیابی و آموزشی جرأت ورزی. 19

 

 

8-1-2- تبیین ساختار و سازوکار رویکردهای رفتاری درباره اختلال غیرجرأت ورزی و درمان آن. 20

 

 

2-2- تعریف خشم. 21

 

 

1-2-2- فیزیولوژی خشم. 24

 

 

2-2-2- انواع خشم. 25

 

 

3-2-2- علل برانگیزاننده خشم. 26

 

 

4-2-2- راه‌های ابراز خشم. 28

 

 

5-2-2- خشم مقدّس (غیرت دینی). 29

 

 

6-2-2- فنون مدیریت خشم. 31

1-6-2-2- فنون شناختی. 31

 

 

2-6-2-2-  فنون رفتاری. 33

 

 

3-6-2-2-  فنون بین فردی. 34

 

 

7-2-2- كنترل خشم . 38

 

 

1-7-2- روشهای زیان آور كنترل خشم. 39

 

 

1-1-7-2- فرونشانی. 39

 

 

2-1-7-2- واپس رانی . 39

 

 

3-1-7-2- ابراز . 39

 

 

2-7-1- نوجوانی و خشم. 39

 

 

8-2-2- دیدگاههای مختلف درباره خشم. 40

 

 

1-8-2-2- دیدگاه رشدی :. 40

 

 

2-8-2-2-دیدگاه ذاتی بودن پرخاشگری. 42

 

 

3-8-2-2-دیدگاه روان تحلیلگری. 42

 

 

4-8-2-2-دیدگاه رفتاری و یادگیری اجتماعی. 43

5-8-2-2-دیدگاه ساختار گرایی اجتماعی. 44

 

 

6-8-2-2-دیدگاه شناختی. 45

 

 

7-8-2-2- دیدگاه فرهنگی . 46

 

 

8-8-2-2-دیدگاه اقتصادی . 47

 

9-2-2- دیدگاههای مختلف در مورد كنترل خشم. 47

 

 

1-9-2-2- دیدگاه ذاتی بودن پرخاشگری. 47

 

 

2-9-2-2- دیدگاه یادگیری اجتماعی . 48

 

 

3-9-2-2- استدلال. 48

 

 

4-9-2-2- تنبیه فرد پرخاشگر. 48

 

 

5-9-2-2- رفتار درمانی شناختی . 48

 

 

6-9-2-2- رویكرد عقلانی – رفتاری – عاطفی. 49

 

 

7-9-2-2- رویكرد رفتاری شناخت . 50

 

 

8-9-2-2- رویكرد درمانی نواكو. 50

 

 

3-2- سلامت روان :. 52

 

 

1-3-2-تعاریف و مفاهیم سلامت روان :. 52

 

 

1-3-2- مبانی نظری سلامت روان. 53

 

 

1-1-3-2- نظریه فروید. 53

 

 

2-1-3-2- نظریة موری. 53

 

 

3-1-3-2- نظریة آدلر. 54

 

 

4-1-3-2- نظریه فروم. 54

 

 

5-1-3-2- نظریه مزلو. 54

 

 

6-1-3-2- نظریه اسلام. 55

 

 

4-2- پیشینه پژوهش. 58

 

 

فصل سوم : روش پژوهش

 

 

1-3-روش تحقیق:. 63

 

 

2-3- جامعه آماری. 63

 

 

3-3- روش نمونه‏گیری و حجم نمونه. 63

 

 

4-3- روش اجرا. 63

 

 

5-3- ابزار گردآوری داده‌ها. 63

 

 

 پرسشنامه سلامت عمومى (QHG). 63

 

 

6-3- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها:. 64

 

 

فصل چهارم :. 65

 

 

یافته های پژوهش. 65

 

 

الف. شاخص های توصیفی متغیرهای پژوهش. 67

 

 

ب. داده های استنباطی. 69

 

 

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

 

 

1-5- پیش درآمد. 74

 

 

2-5- بحث و نتیجهگیری. 74

 

 

3-5- محدودیتهای پژوهش. 78

 

 

4-5- پیشنهادات کاربردی. 79

 

 

5-5- پیشنهادات پژوهشی. 80

 

 

منابع و مأخذ. 81

 

 

 

 

 

 

عملكرد تحصیلی و توجه به آن در نظام‌های آموزشی یكی از مسائل مهم می‌باشد. عملكرد تحصیلی به عنوان یك مسأله مهم آموزشی رابطه تنگاتنگی با بهبود كیفیت دانشگاهها دارد (مك دونالد،2001). به عنوان مبنای قضاوت در ارتباط با مطلوبیت‌های كسب شده توسط دانشجویان در طول دوره‌ای خاص می‌باشد كه در تمام دنیا در رأس برنامه‌های توسعه‌ی آموزشی قرار دارد (لیندمن،دوك و ویلكرسون،2001).

 

 

همچنین،کنن و نیوبل‌معتقد هستند،که‌ اهداف‌ ارزشیابی از عملکرد تحصیلی دانشجویان عبارت است از: داوری درباره تسلط بر دانش و مهارتهای بنیادی، اندازه‌گیری پیـشرفت دانشجو در‌ طی زمان، تشخیص مشکلات دانشجو، فراهم کردن بازخورد برای دانشجویان، ارزشیابی اثربخشی درس و ایجاد‌ انگیزه‌ مطالعه در دانشجویان.

 

 

در نظام آموزش عالی امروزی استفاده اینترنت[2] عنصری ضروری در انجام تکالیف کلاسی و پروژه های تحقیقات دانشجویی محسوب می‌شود، استفاده از اینترنت در فضای دانشگاه علاوه بر جستجوی علمی می‌تواند شامل فرستادن نامه‌های الکترونیک، بازی‌های اینترنتی، چت، وب گردی، عضویت در شبکه‌های اجتماعی[3] و یا هر گونه دسترسی اینترنتی غیر آکادمیکِ دیگر باشد در هر صورت استفاده مفرط از اینترنت به عنوان وسیله سرگرمی، می‌تواند فرصتی را که دانشجویان به مطالعه خارج از دانشکده و کتابخانه اختصاص می‌دهند کاهش دهد و بنابراین یکی از موانع اصلی دست یابی به موفقیت تحصیلی باشد. نتایج پیمایشی برنر[4] در محیط اینترنت نشان داد که استفاده از اینترنت شرکت کنندگان را در مدیریت زمان با مشکل روبرو می سازد (برامنز[5]،1991) هم چنین کیوبی[6] و همکاران در بخشی از گزارش خود اشاره نمودند که 50 درصد از دانشجویان اخراجی ناشی از افت تحصیلی استفاده مفرط اینترنت را دلیلی برای مشکلات تحصیلی خود ذکر کرده‌اند (کیوبی[7]،2001). از سوی دیگر برخی پژوهش‌ها نشان داده اند‌که تکالیفی نظیر جستجوی اطلاعات آنلاین یا برقراری ارتباط از طریق اینترنت می‌تواند به طور غیر مستقیم عملکرد دانشجویان را بهبود بخشد.

 

به منظور پیش بینی وضعیت تحصیلی دانشجویان تعیین ملاك‌ها و متغیرهای مناسب، از جمله مهم‌ترین حوزه های پژوهشی است كه محققان علوم تربیتی و روان شناسی در آن فعال می‌باشند. تحقیقات بسیاری در زمینه پیش‌بینی عملكرد تحصیلی انجام پذیرفته است (بوكارتس،1996). ما در این پژوهش به دنبال آن هستیم که بررسی کنیم تاثیر عضویت در شبکه اجتماعی وایبر بر عملکرد تحصیلی هستیم.

 

 

شبکه‌های اجتماعی مجازی مکان‌هایی هستند که در آنها افراد فرصت پیدا می‌کنند تا خود را معرفی کرده، ویژگی‌های شخصیتی خود را بروز داده و با سایرین ارتباط برقرار کرده و در این محیط‌ها این ارتباطات را حفظ نمایند. این سایت‌ها به طور بالقوه‌ای چه در سطح روابط بین فردی و چه در سطح روابط اجتماعی توانایی ایجاد تغییرات اساسی در زمینه زندگی اجتماعی هر فرد را دارا می‌باشند. در اغلب موارد مهم‌ترین تاثیر این گونه سایت‌ها را حفظ و ارتقا روابط گذشته می‌دانند این در حالی است که نباید از نقش این سایت‌ها در شکل‌گیری روابط جدید بین فردی غافل شد. هرچند که فعالیت در این گونه شبکه‌ها سبب تسهیل ارتباط با دوستان می‌شود ولی به همان میزان با کاهش زمان مطالعه دانشجویان سبب اختلال در روند تحصیل می‌گردد از جمله تاثیرات مهم منفی این گونه سایت‌ها به ویژه در بین دانشجویان می‌توان به افزایش اضطراب و استرس اشاره نمود. شبکه‌های اجتماعی صرفا اثرات منفی نداشته و می‌توان با به کار‌گیری آن‌ها در فرایند آموزشی و یا درمانی، از آنها به طور بهینه استفاده نمود. دلایلی همچون ارتباط با سایرین یادگیری، قوانین اجتماعی، تفریح و سرگرمی و انتقال تجربیات می‌توان به عنوان مهم‌ترین دلایل استفاده افراد از این گونه شبکه عنوان نمود. در ایران دانشجویان پس از طی مراحل دبیرستان و قبولی در امتحان کنکور، در بازه‌ای زمانی حساس از مراحل رشد خود، جهت ادامه تحصیلات عالی به محیطی اغلب به دور از خانواده‌، به دانشگاه وارد می‌شوند (جوادی‌نیا و همکاران،1392). لذا تاثیرات این گونه شبکه‌ها در دوران دانشجویی بروز بیشتری می‌یابد. اینک به دنبال پاسخگویی به این سوال هستیم که شبکه اجتماعی وایبر چه تاثیری بر عملکرد دانشجویان دارد؟

 

 

 

بهداشت روانی و شاخص های سلامت روانی، در هرجامعه ای نقش اساسی در تخمین پویایی و کامیابی جامعه ایفا می نمایند. سلامت روانی افراد در پیشبرد اهداف ملی و آرمانی جوامع از بیشترین اهمیت از لحاظ صرفه جویی در هزینه های مادی و معنوی برخوردار است. بر اساس یافته های موجود اختلالات روانی به عنوان یكی از مهمترین و معنی دارترین اجزای بار كلی بیماریها می باشد و پیش بینی می شود كه در سال ۲۰۲۰ سهم اختلالات روانی و عصبی از بار كلی بیماریها ۵۰ درصد افزایش5/10 درصد كنونی به ۱۵ درصد كل باردرمانی بیماریها برسد(وو و همکاران ،2006). لذا توجه به بهداشت روانی در تمام عرصه های زندگی از جمله زندگی فردی و اجتماعی و شغلی حائزاهمیت است . سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۱ اعلام كرد افراد شاغل در جامعه از ابتلا، آسیب و میرایی بیشتری برخوردارند(کورماک، 1991).بررسی سلامت کارکنان کمیته امداد نیز میتواند یکی از حوزه های توسعه سلامتی در جامعه باشد.در حوزه سلامت روانی و هوش هیجانی می توان گفت که  هوش هیجانی شامل درك، فهم و استدلال و اداره هیجان در خود و دیگران است ( سالوی و همکاران، 2000 ) و مجموعه ای از تواناییها، کفایت ها و مهارتهای غیرشناختی است که توانایی فرد برای کسب موفقیت در مقابله با اقتضائات محیطی را تحت تأثیر قرار می دهدوباعث فائق آمدن فردبر فشارها و نیازهای محیط می گردد (بار- اون، 1997).

نظریه پردازان هوش هیجانی براین باورند که بین هوش هیجانی و قدرت مقابله با موقعیتهای مخاطره آمیز رابطه مثبت وجود دارد (سالوی، بدل، دیتویلر و مایر، 2000 ) و بالا بودن هوش هیجانی را به عنوان یک عامل محافظت کننده مطرح نمودند.

پژوهش­های اخیر نشان داده است که تنظیم هیجانها  در سلامت روانی نقش مهمی دارد و نقص در تنظیم هیجانها  با دامنه وسیعی از اختلالات روانی و رفتارهای مشکل­زا از قبیل مصرف مواد (کان و دمترویچ، 2010)، خود زنی عمدی (باخولت و دیگران، 2009؛ میکولیزاک، پتریدز و هاری، 2009)، افسردگی (گروس و جان،2003) و  اضطراب  (سیزلر و دیگران، 2010) دارای رابطه است.

متغیر دیگری که در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد هوش معنوی است که مجموعهای از فعالیت‌ها است که علاوه بر لطافت و انعطافپذیری در رفتار، سبب خودآگاهی و بینش عمیق فرد نسبت به زندگی و هدفدار نمودن آن می‌شود، به گونهای که هدف، فراتر از دنیای مادی ترسیم می‌گردد و همین فرآیند موجب سازگاری فرد با محیط به خشنودی و رضایت دیگران شده است، زیرا وی با این سازگاری درصد جلب رضایت خداوند متعال است. در پارادایم‌های جدید بجای تأکید بر مدل سنتی و فرماندهی بر گروه‌های مشارکتی بر خلاقیت و معنویت تأکید می‌شود. سازمان‌ها با کارکنان رشد یافته و بالنده‌ای روبرویند که در پی یافتن کاری با معنا، هدفمند و پرورش محیط‌های کاری با چنین ویژگی‌هایی هستند.

 

 

افرادی که دارای هوش معنوی هستند دارای این صفات می‌باشند:

 

 

– قدرت مقابله با سختی‌ها، دردها و شکست‌ها.

 

 

 

– درس گرفتن از تجربیات و شکست‌ها.

 

 

– برخورداربودن از حس انعطاف‌پذیری بالا.

 

 

– توانمند بودن در خودداری و کنترل خویش.

 

 

– توانایی ایستادن در برابر جمع و هم رای نشدن با عامه مردم.

 

 

– حسی که این افراد را هدایت درونی می‌کند.

 

 

در واقع می‌توان گفت معنویت از طریق دانش ضمنی(دیسکون‌هارل، 2008) و به واسطه هوش معنوی(کینگ، 2008) تصمیمات را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاقه نوپدید به نحوی تأثیر معنویت در کسب و کار و رهبری در مقالات، مجلات و کتاب‌های فراوانی مطرح شده است(واسکونسلوز، 2009) و می‌توان آن را با کمک نیاز‌های مازلو تبیین نمود. به این ترتیب که با رشد و توسعه استاندارد‌های زندگی، کارکنان تعلقات خود را از سمت نیازهای حیاتی و امنیتی به سوی خودشکوفایی و معنویت سوق داده‌اند(ونیک و دیلون، 2002). پژوهش‌های بیشماری، رابطه مثبت بین معنویت و موفقیت را تأیید نموده است. نتایج این پژوهش‌ها حاکی از آن است که ارزشهای معنوی نه تنها به بهبود کیفیت زندگی کاری کارکنان می‌انجامد که این توانایی بالقوه را دارند که کل سازمان را ارتقاء ببخشد(هوارد،2000).

 

 

با توجه به مطالب ذکر شده و میزان اهمیت هوش هیجانی و هوش معنوی در محیط کار ما به دنبال بررسی رابطه این دو مولفه بر سلامت روان کارکنان کمیته امداد استان کرمانشاه هستیم.این پژوهش سعی بر این دارد که به تعیین رابطه سلامت روانی با هوش هیجانی و هوش معنویدر بین کارکنان کمیته امداد استان کرمانشاه بپردازد. تا نقاط قوت و ضعف شناسایی و از نتایج حاصل برای بهبود و تعالی سازمانی کمیته امداد مورد مطالعه استفاده شود.

 

 

 

 

 

• اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

 

 

سلامت روانی افراد در پیشبرد اهداف ملی و آرمانی جوامع از بیشترین اهمیت از لحاظ صرفه جویی در هزینه های مادی و معنوی برخوردار است. انسان موجودی پیچیده و دارای ابعاد مختلفی است كه حیات وی در اثر تعادل نسبی این ابعاد هضم شده و دوام می آورد. یكی از این ابعاد، سلامت روان می باشد كه نظام نامه ی سازمان سلامت روان بهداشت جهانی آن را اینگونه تعریف می كند ، حالت كامل آسایش و كامیابی زیستی- روانی و اجتماعی است و صرف فقدان بیماری یا معلولیت نمی باشد سلامت روانی در  مفهوم عام خود نیز به سلامت فكر و تعادل روانی و دارا بودن خصوصیات مثبت روانی اتلاق می گردد و راههای دست یابی به سلامت فكر و روح كه برای تعالی و تكامل فردی و ا جتماعی انسانها ناظم است با پرداختن به آن روشن می شود وهمچنین در مفهوم تخصصی خود رشته ای از بهداشت است كه افراد تحصیلكرده و دارای مهارت و تجربیات خاص با اتخاذ روشهای علمی ، آن را به مردم آموزش می دهند. کار و شغل، نقش مهمی در زندگی افراد داشته، تأثیرات قابل توجهی در سلامت روانی آنها دارد. از دهه 1960 تاکنون، توجه به شغل، سهم عمده ای از زندگی افراد را تشکیل داده و اشتغال را یک چالش هیجان آور برای افراد دانسته است مایر و همكاران (2002) هوش هیجانی را به عنوان مجموعه­ای از توانایی­ها در نظر گرفته اند كه ادراك، بیان، جذب، فهم و تنظیم هیجان را میسر می سازد. به علاوه رشد فكری و عاطفی را بر می­انگیزد (مایر و سالووی ، 1997؛ مایر و همكاران، 2000). کافتسیوس، (2004)  دریافتند که هوش هیجانی شامل چهار توانایی است: 1- توانایی ادراك هیجان. 2- ادراك هیجان به منظور استفاده در دیگر فرایند­های ذهنی 3- فهم هیجان.  4- توانایی مدیریت هیجان. با توجه به این که پرخاشگری نوعی هیجان محسوب می شود (گلمن، 1995) و یکی از مؤلفه های هوش هیجانی مدیریت هیجانات است (کیاروچی و فورگاس، 2001) با آموزش این توانایی ها به کارکنان هیجان ها را میشود کنترل کرد. هوش معنوی نیز برای نخستین بار در سال 1996 توسط استیونز مطرح شد. بعد در سال 1999 توسط امونز گسترش یافت. امونز(2000) پیدایش سازه هوش معنوی را به عنوان کاربرد ظرفیت‌ها و منابع معنوی در زمینه‌ها و موقعیت عملی در نظر می‌گیرد. هوش معنوی یا SQ همان توانایی است که به ما قدرت دیدن رؤیا‌ها و تلاش و کوشش برای دست یافتن به آن‌ها را ارزانی می‌دارد. این هوش زمینه تمام آن چیزهایی است که ما به آن‌ها اعتقاد داریم و نقش باور‌ها، عقاید و ارزش‌‌ها را در فعالیت‌هایی که بر عهده می‌گیریم، دارا می‌باشد. هوشی که به واسطه آن به سؤال سازی در رابطه با مسایل بنیادی زندگیمان می‌پردازیم و با کمک آن، تحول و تغییر را در زندگی پذیرا می‌شویم، هوشی که قادریم توسط آن به فعالیت‌ها و نحوه عملکردهایمان مفهومی وسیعتر، غنی‌تر، پربارتر و پرمعناتر بخشیم. افرادی که دیدگاه معنوی دارند، نسبت به تغییر پذیراتر و به دنبال هدف و معنا برای سازمان خود هستند. اهمیت اتصال به یک کل بزرگتر را می‌فهمند، ادراک و بیانی فردی از معنویت خود دارند و نیاز به رقابت نیست، در نتیجه افراد راحت‌تر به یکدیگر اعتماد میکنند و اطلاعات و کارشان را به اشتراک میگذارند و با همکاران خود هماهنگ می‌شوند تا به اهداف نهایی خود برسند. فرد معنوی در محیط کار در برخورد با موقعیت‌ها به جای مداخله در امور، به ایجاد بصیرت می‌پردازد و به جای مطرح کردن خود، فروتنی نشان می‌دهد و بر ارزش‌های اخلاقی مثل صداقت، آزادی و عدالت تاکید دارند.با توجه به مطالب ذکر شده بالا می توان گفت که ازآنجا که مهمترین منبع هرسازمانی نیروی انسانی آن می باشد، باید به این امر توجه کافی صورت پذیرد. براین اساس وبادرنظرگرفتن این واقعیت که کمیته امداد امام خمینی (ره) خود یکی از مهمترین سازمان های مشاوره دهنده به جامعه هدف مددجویی می باشد، این پژوهش قصد دارد که به رابطه سلامت روانی براساس هوش هیجانی و هوش معنوی  در بین این قشر بپردازد لذا شیوه نامه حاضر بنابرضرورت ونیاز فوق تهیه وتدوین گردیده که امید است شاهد نتایج مثمر ثمر آن برکارکنان ، با هدف شناخت آسیب ها و پیشگیری ودرمان  باشیم.